بررسی اجمالی
- علائم: ضعف شدید عضلانی، عدم سیری با مصرف بیش از حد غذا، تغییر چهره، قد کوتاه، تاخیر در رشد، اختلال در رشد بلوغ
- پیشرفت و پیش آگهی: سندرم پرادر ویلی نیاز به مراقبت های پزشکی جامع برای مقابله با عوارض دارد. اگر بتوان وزن بدن را کنترل کرد، امید به زندگی معمولاً طبیعی است.
- علل: سندرم پرادر ویلی به دلیل تغییر ژنتیکی در کروموزوم 15 ایجاد می شود.
- تشخیص: تشخیص معمولاً بر اساس علائم فیزیکی معمول امکان پذیر است. تایید توسط تجزیه و تحلیل ژنتیکی ارائه می شود.
- درمان: درمان توسط متخصصان مختلف با تمرکز بر کنترل مصرف غذا، عادی سازی رشد و ارائه حمایت های روانی اجتماعی انجام می شود.
- پیشگیری: بیماری ژنتیکی قابل پیشگیری نیست، اما می توان با درمان بهینه، عواقب آن را مهار کرد.
سندرم پرادر-ویلی چیست؟
هیپوتالاموس فرآیندهایی مانند تعادل آب و نمک، تنفس، فشار خون، دمای بدن و دریافت غذا و همچنین رفتار احساسی را کنترل می کند. هیپوتالاموس نیز هورمون های مختلفی تولید می کند. اینها به نوبه خود تولید هورمون های دیگر را تنظیم می کنند یا بر اندام های هدف آنها تأثیر مستقیم دارند.
این اندام های هدف شامل غده تیروئید، اندام های تولید مثل و کلیه ها هستند. رشد همچنین منوط به کنترل هورمون هایی است که در هیپوتالاموس تولید می شوند.
از هر 15,000 نوزاد یک نفر با سندرم پرادر ویلی متولد می شود. تظاهرات فردی PWS بسیار متفاوت است و پیچیده است.
علائم سندرم پرادر ویلی چیست؟
کودکان مبتلا حتی قبل از تولد نیز قابل توجه هستند، زیرا در رحم حرکت بسیار کمی دارند. ضربان قلب کمتر از حد طبیعی است. نوزادان هم در حین تولد و هم بعد از تولد نیاز به حمایت زیادی دارند.
به طور کلی، نوزادان اغلب به طور قابل توجهی ساکت هستند و زیاد می خوابند. نوزادان مبتلا به سندرم پرادر ویلی نیز متفاوت به نظر می رسند. علائم خارجی معمولی عبارتند از، به عنوان مثال، صورت دراز و باریک با چشم های بادامی شکل، لب بالایی نازک و دهانی رو به پایین.
جمجمه اغلب بلند است (dolidochocephaly) و دست ها و پاها کوچک هستند. در برخی از کودکان، ستون فقرات به شکل S خم می شود (اسکولیوز). مواد استخوانی در کل بدن آسیب و کمبودهایی را در اشعه ایکس نشان می دهد (پوکی استخوان/استئوپنی). رنگدانه های پوست، مو و شبکیه تا حدی کاهش می یابد.
اختلالات بینایی و استرابیسم چشم نیز ممکن است. کیسه بیضه کوچک و اغلب خالی است (بیضه های نزول نکرده). به طور کلی، رشد کودک به تأخیر می افتد.
در اواخر سال اول زندگی، ضعف عضلانی تا حدودی بهبود می یابد و بچه ها اغلب سرزنده می شوند. با این حال، همیشه حداقل ضعف خفیف وجود دارد.
مصرف غذای مهار نشده
از جمله، هیپوتالاموس مصرف غذا را کنترل می کند. به دلیل عملکرد نادرست آن، کودکان مبتلا در دوران شیرخوارگی (هیپرفاژی) شروع به خوردن بدون مهار و بیش از حد می کنند. دلیل این امر این است که آنها احساس سیری نمی کنند.
از آنجایی که این باعث می شود کودکان کالری بسیار بیشتری نسبت به نیاز خود مصرف کنند، سندرم پرادر ویلی معمولاً منجر به چاقی شدید در اوایل کودکی می شود. افراد مبتلا کنترل رفتار غذایی خود را بسیار دشوار می دانند. بچه ها تمایل به احتکار غذا دارند و در تهیه غذا بسیار مبتکر هستند.
چاقی بیماری های ثانویه معمولی و گاهی جدی را به همراه دارد: قلب و ریه ها از فشار چاقی رنج می برند. یک چهارم همه افراد مبتلا تا سن 20 سالگی به دیابت مبتلا می شوند.
رشد بلوغ مختل می شود
جهش رشد معمولی نوجوانان سالم در دوران بلوغ در نوجوانان مبتلا به سندرم پرادر ویلی کم است. قد کودکان مبتلا معمولاً از 140 تا 160 سانتی متر بیشتر نمی شود.
اگرچه در برخی موارد بلوغ زودرس شروع می شود، رشد بلوغ در بسیاری از موارد کامل نمی شود. بنابراین افراد مبتلا معمولا نابارور باقی می مانند.
در پسران آلت تناسلی و به خصوص بیضه ها کوچک می مانند. فقدان رنگدانه و چین روی کیسه بیضه وجود دارد. صدا نیز ممکن است شکسته نشود.
در دختران، لابیا و کلیتوریس توسعه نیافته باقی می مانند. اولین قاعدگی اصلا اتفاق نمی افتد، زودرس یا خیلی دیر است، گاهی اوقات فقط بین 30 تا 40 سالگی است.
رشد روانی و ذهنی
در سندرم پرادر ویلی هم رشد ذهنی و هم رشد روانی حرکتی مختل می شود. کودکان مبتلا اغلب دیرتر از همسالان سالم خود به نقاط عطف رشد کودکی می رسند. رشد زبان و حرکت گاهی دو برابر بیشتر طول می کشد.
کودکان مبتلا نیز ناهنجاری هایی را در رشد عاطفی و رفتار خود نشان می دهند. آنها گاهی اوقات لجباز به نظر می رسند و ممکن است زودرنج باشند. کج خلقی به دلیل عدم کنترل تکانه غیر معمول نیست.
گاهی اوقات ناهنجاری های روانپزشکی در اوایل دوران کودکی رخ می دهد: برخی از کودکان بسیار صاحب اختیار هستند و نسبت به دیگران رفتاری سرکش و خصمانه دارند (اختلال رفتار مخالف). برخی از کودکان مبتلا به PWS مجبورند روال های خاصی را با اجبار تکرار کنند. حدود 25 درصد از مبتلایان دارای ویژگی های اوتیسم هستند. اختلال کمبود توجه (ADD) نیز بیشتر رخ می دهد.
علائم معمولا با افزایش سن و چاقی افزایش می یابد. با این حال، در بزرگسالان مسن، علائم سندرم پرادر ویلی اغلب کمی پسرفت می کند. حدود ده درصد از روان پریشی رنج می برند. صرع و اشکال "اعتیاد به خواب" (نارکولپسی) نیز در سندرم پرادر ویلی رخ می دهد.
سندرم پرادر ویلی چگونه پیشرفت می کند؟
مصرف هورمون های رشد نیز اغلب به کیفیت زندگی بالاتر کمک می کند، به خصوص که رشد ممکن است شاخص توده بدن را تثبیت کند.
توصیه می شود رشد، رفتار، رشد و وزن کودکان مبتلا به سندرم پرادر-ویلی را به دقت بررسی کنید و همچنین به ناهنجاری های روانپزشکی توجه کنید. این امر باعث می شود که در صورت بروز مشکلات، سریع واکنش نشان داده و اقدامات متقابل انجام دهید.
بزرگترین خطر برای افراد مبتلا به سندرم پرادر ویلی افزایش چاقی و عوارض ناشی از آن است. امید به زندگی، که در غیر این صورت تا حد زیادی طبیعی است، در مورد چاقی مشخص نیز کاهش می یابد. افزایش مرگ و میر عمدتاً به دلیل بیماری های ثانویه قلب، عروق خونی و ریه است.
افراد مبتلا به سندرم پرادر ویلی اغلب به درجه خاصی از استقلال دست می یابند، اما استقلال کامل ندارند.
علل و عوامل خطر
دلیل این امر ویژگی خاص این بخش از کروموزوم است: به طور معمول روی کروموزوم مادر خاموش می شود، به طوری که فقط نسخه پدری حتی در افراد سالم وارد بازی می شود. پزشکان از این مکانیسم به عنوان "نقوش" یاد می کنند. در افرادی که فاقد کپی فعال پدری هستند، فقط بخش ژن مادری خاموش و در نتیجه غیرعملکردی وجود دارد. احتمال دیگر این است که اگرچه دو نسخه از بخش کروموزوم در افراد مبتلا به سندرم پرادر ویلی وجود دارد، اما هر دو از مادر منشا می گیرند (دیزومی تک والدین، 25 تا 30 درصد). به دلیل حک شدن بخش کروموزوم مادر، هر دو نسخه ژن در این مورد خاموش می شوند. به اصطلاح "نقص چاپ" حتی نادرتر است (یک درصد). در این افراد مبتلا، هم یک نسخه از ژن مادری و هم یک نسخه پدری وجود دارد، اما هر دو نسخه به اشتباه خاموش می شوند، از جمله نسخه پدر.
معاینات و تشخیص
نوزادان با ضعف مداوم و غیر قابل توضیح ممکن است به سندرم پرادر ویلی مبتلا شوند. یک سوء ظن اولیه معمولاً زمانی ایجاد می شود که متخصص نوزادان یا متخصص اطفال برای اولین بار نوزاد را معاینه می کنند.
معاینهی جسمی
علامت اصلی سندرم پرادر ویلی ضعف شدید است که به ویژه هنگام نوشیدن مشروبات الکلی قابل توجه است. ظاهر نیز سرنخ هایی را ارائه می دهد. رفلکس های مختلف در نوزادان مبتلا به سندرم پرادر-ویلی ضعیف است.
در افراد مسن تر، کمبود قابل اندازه گیری هورمون رشد در خون از نظر تشخیصی مفید است. غلظت هورمون های جنسی (استروژن، تستوسترون، FSH، LH) نیز معمولا کاهش می یابد. این با توسعه نیافتگی اندام های جنسی همراه است. عملکرد قشر آدرنال در بسیاری از موارد مختل می شود. در نتیجه، تولید هورمون های جنسی ممکن است زودتر از موعد شروع شود.
معاینه امواج مغزی (الکتروانسفالوگرام، EEG) نیز در برخی از افراد مبتلا مشهود است.
معاینه ژنتیکی
این اختلالات شامل سندرم مارتین بل و سندرم آنجلمن است. با این حال، اختلال در سندرم مارتین-بل در کروموزوم X، یکی از دو کروموزوم جنسی (سندرم X شکننده) قرار دارد. در سندرم آنجلمن، در اکثر موارد همان محل کروموزوم 15 حذف می شود - برخلاف PWS، با این حال، فقط محل کروموزوم مادر حذف می شود.
رفتار
سندرم پرادر ویلی قابل درمان نیست. با این حال، علائم را می توان با کمک درمان حمایتی مداوم کاهش داد. مهمترین مولفه های درمان، کنترل غذا، درمان جایگزینی هورمونی و درمان مشکلات رفتاری است.
برای درمان بهینه، منطقی است که فعالیت و رشد حرکتی کودک بیمار به طور منظم توسط پزشک بررسی شود. در صورت لزوم، می توان از رشد با فیزیوتراپی یا روش های مشابه حمایت کرد.
به دلیل اختلال در متابولیسم استخوان، متخصص اطفال باید به طور منظم رشد اسکلتی را نیز بررسی کند.
تغذیه
وقتی بچه ها بزرگتر می شوند، با مصرف زیاد غذا دچار اختلال خوردن می شوند. بنابراین مهم است که به یک برنامه غذایی با کالری دریافتی دقیقاً تعریف شده پایبند باشید. والدین ممکن است نیاز به کنترل دقیق دسترسی به غذا داشته باشند.
اختلال خوردن در PWS تأثیر جدی بر روند بیماری دارد، زیرا افراد مبتلا علاوه بر افزایش کالری دریافتی، ورزش کمی انجام می دهند. در نتیجه، چاقی شدید می تواند به راحتی با بیماری های ثانویه مربوطه ایجاد شود.
اینها گاهی اوقات امید به زندگی افراد مبتلا به سندرم پرادر ویلی را محدود می کند. بنابراین بسیار مهم است که کودکان آسیب دیده از سنین پایین یاد بگیرند که چگونه با کمک والدین یا مراقبان خود به درستی غذا را مدیریت کنند.
علیرغم محدودیت های شدید کالری، مهم است که افراد مبتلا از طریق رژیم غذایی خود ویتامین ها و مواد معدنی کافی دریافت کنند. در سندرم پرادر ویلی، اختلالات متابولیسم استخوان اغلب رخ می دهد. بنابراین ممکن است مصرف ویتامین D و کلسیم توصیه شود.
رشد و هورمون های جنسی
مانند هر درمان دیگری، عوارض جانبی در هنگام مصرف هورمون رشد نیز ممکن است. اینها شامل احتباس آب در پاها (ادم پا)، بدتر شدن انحنای ستون فقرات (اسکولیوز) یا افزایش فشار در جمجمه است. گاهی اوقات اختلالات تنفسی در ابتدای درمان رخ می دهد. در این مدت نظارت بر خواب بسیار مهم است.
در مورد اختلالات بلوغ، علائم را می توان با هورمون های جنسی کاهش داد. اینها به صورت تزریق دپو، چسب های هورمونی یا ژل در دسترس هستند. تحت شرایط خاص، استفاده از هورمون های جنسی می تواند مشکلات رفتاری را نیز بهبود بخشد. استروژن ها همچنین از تشکیل استخوان حمایت می کنند، اما تعدادی عوارض جانبی نیز دارند.
اصولاً معاینات منظم با پزشک در طول هورمون درمانی به منظور بررسی موفقیت درمان و شناسایی عوارض جانبی در مراحل اولیه توصیه می شود.
پشتیبانی روانشناختی
برای بزرگسالان آسیب دیده، ممکن است لازم باشد که محیط زندگی و کار را تطبیق دهند. در برخی موارد، ناهنجاری های روانپزشکی نیاز به دارو دارند. هدف از حمایت فشرده دستیابی به بهترین استقلال ممکن برای افراد آسیب دیده است.
مراقبت های جراحی
گاهی اوقات جراحی برای کاهش برخی از علائم سندرم پرادر-ویلی ضروری است. به عنوان مثال، کودکان مبتلا به سندرم پرادر ویلی اغلب از ناهماهنگی چشم ها رنج می برند. به ویژه استرابیسم را می توان با جراحی برای جلوگیری از اختلال بینایی درمان کرد. گاهی اوقات پوشاندن موقت چشم سالم کافی است.
رشد ناکافی اندام های تناسلی نیز ممکن است نیاز به جراحی برای حرکت بیضه ها از پایین شکم به کیسه بیضه داشته باشد. گاهی اوقات درمان هورمونی به بزرگ شدن کیسه بیضه کمک می کند و به بیضه ها اجازه می دهد تا پایین بیایند.
در موارد شدید، وضعیت S ستون فقرات (اسکولیوز) نیاز به اصلاح جراحی دارد.
پیشگیری
علاوه بر این، با مصرف هورمون های رشد و جنسی و معاینات منظم با متخصصان مربوطه، می توان بر روند بیماری تأثیر مثبت گذاشت.
