آمیلاز چیست؟
آمیلاز آنزیمی است که مولکول های بزرگ قند را تجزیه می کند و آنها را قابل هضم تر می کند. در بدن انسان دو نوع مختلف آمیلاز وجود دارد که قند را در مکان های مختلف تجزیه می کند: آلفا آمیلازها و بتا آمیلازها.
آمیلاز در بزاق حفره دهان و در پانکراس یافت می شود. اگر قند همراه با غذا خورده شود، در حالی که هنوز در حفره دهان است توسط آمیلازهای بزاقی به واحدهای کوچکتر تجزیه می شود. پانکراس آمیلازها را در روده کوچک آزاد می کند. در آنجا، مولکول‌های قند بیشتر تجزیه می‌شوند تا در نهایت بتوانند از طریق دیواره روده به خون جذب شوند.
آمیلاز چه زمانی تعیین می شود؟
پزشک غلظت آمیلاز در خون را در درجه اول زمانی که بیمار از درد شدید در قسمت بالای شکم و تب رنج می برد، تعیین می کند. در برخی موارد، التهاب لوزالمعده ممکن است علت این شکایات باشد. اگر غلظت آمیلاز در خون افزایش یابد، تعیین غلظت آمیلاز تام یا غلظت آمیلاز پانکراس می تواند این تشخیص آزمایشی را تأیید کند.
مقادیر مرجع آمیلاز
غلظت آمیلاز در سرم خون به طور معمول کمتر از 100 واحد در لیتر است (واحد فعالیت آنزیم = واحد در لیتر).
مقادیر استاندارد زیر برای غلظت آمیلاز در ادرار اعمال می شود (ادرار خود به خود):
|
سن |
زن |
نر |
|
تا 12 ماه |
20 - 110 U/L |
11 - 105 U/L |
|
1 به 16 سال |
15 - 151 U/L |
11 - 162 U/L |
|
از 17 سال |
< 460 U/L |
< 460 U/L |
مقادیر نرمال ممکن است بسته به روش اندازه گیری مورد استفاده متفاوت باشد. در موارد فردی، محدوده نرمال نشان داده شده در یافته های آزمایشگاهی مربوطه همیشه اعمال می شود.
چه زمانی غلظت آمیلاز در خون افزایش می یابد؟
غلظت آمیلاز ممکن است در موارد زیر افزایش یابد:
- التهاب پانکراس (پانکراتیت)
- تومورهای پانکراس
- التهاب غده پاروتید (مثلاً در اوریون): در این حالت فقط غلظت آمیلاز بزاقی افزایش می یابد.
- ضعف کلیه (نارسایی کلیه)
در مورد بیماری های فوق الذکر باید مقادیر آزمایشگاهی دیگری علاوه بر آمیلاز برای تایید تشخیص مشخص شود و آزمایشات بعدی انجام شود.
در صورت افزایش غلظت آمیلاز در خون چه باید کرد؟
اگر مقدار آمیلاز بالا باشد، هنوز نمی توان بیماری خاصی را تشخیص داد. در عوض، ارزش خون بیشتری باید برای روشن شدن علت تعیین شود. اگر سطح آمیلاز در خون به دلیل پانکراتیت بالا باشد، غلظت آن اغلب است
