نحوه عملکرد ماده فعال لاکتولوز
لاکتولوز یک قند مصنوعی دوگانه (دی ساکرید مصنوعی) است که از قند شیر (لاکتوز) تولید می شود. دارای خواص ملین، اتصال آمونیاک و پری بیوتیک است.
لاکتولوز از دو قند گالاکتوز و فروکتوز تشکیل شده است. بر خلاف لاکتوز، لاکتولوز غیر قابل هضم است و بنابراین در روده باقی می ماند. این کار آب را به داخل روده می کشد و باعث نرم شدن محتویات روده می شود.
در روده بزرگ (کولون)، ملین می تواند تا حدی توسط باکتری های موجود در آن تجزیه شود. محصولات تجزیه شده (اسید لاکتیک، اسید استیک و سایر اسیدهای آلی) تحرک روده را تحریک کرده و در نتیجه حرکات روده را تسهیل می کند.
یکی دیگر از اثرات این اسیدها که در طی تجزیه لاکتولوز تولید می شوند، اما کمتر مورد استفاده قرار می گیرند، این است که محیط اسیدی تری در روده ایجاد می کنند. این در برخی بیماری های کبدی مفید است.
اگر کبد دیگر نتواند عملکرد سم زدایی خود را انجام دهد، محصولات متابولیک سمی مانند آمونیاک در غلظت های بالاتر در خون تجمع می یابد. این توسط محیط اسیدی در روده بزرگ محدود می شود و بنابراین به طور موثر از خون حذف می شود.
جذب، تخریب و دفع
معمولاً اثر ملین که با آن ماده مؤثر نیز دوباره از بدن خارج می شود، پس از دو تا ده ساعت رخ می دهد. با این حال، اگر دوز ناکافی باشد، ممکن است 24 تا 48 ساعت قبل از اولین حرکت روده بگذرد.
چه زمانی از لاکتولوز استفاده می شود؟
لاکتولوز برای یبوست استفاده می شود که با رژیم های غذایی پر فیبر و سایر اقدامات عمومی (مصرف مایعات کافی، رژیم غذایی متعادل و غیره) به اندازه کافی بهبود نمی یابد.
این ماده فعال همچنین در شرایطی که نیاز به اجابت مزاج راحت‌تر دارد، مانند پس از جراحی در ناحیه رکتوم یا در موارد زخم رکتوم تجویز می‌شود.
علاوه بر این، لاکتولوز در پیشگیری و درمان به اصطلاح "آنسفالوپاتی پورتوکاوال"، یک بیماری کبدی که در آن سطوح آمونیاک خونی بالا رخ می دهد، استفاده می شود.
می توان از آن به عنوان یک درمان یکبار مصرف، کوتاه مدت یا طولانی مدت استفاده کرد.
نحوه استفاده از لاکتولوز
ماده فعال به صورت شربت لاکتولوز (یا آب لاکتولوز) یا پودر به بازار عرضه می شود. هر دو شکل دارویی را می توان در مایع مخلوط کرد یا به صورت رقیق نشده مصرف کرد، اما همیشه باید مایع کافی با آن نوشید (حداقل یک و نیم تا دو لیتر در روز).
عوارض جانبی لاکتولوز چیست؟
عوارض جانبی مانند درد شکمی، نفخ شکم، تهوع، استفراغ و اسهال در بیش از یک نفر از هر ده نفری که تحت درمان قرار می گیرند، به خصوص در ابتدای درمان رخ می دهد. شدت عوارض جانبی بستگی به سطح دوز دارد.
با استفاده طولانی مدت، باید انتظار اختلال در تعادل آب و الکترولیت را داشت.
هنگام مصرف لاکتولوز چه مواردی را باید در نظر گرفت؟
موارد منع مصرف
لاکتولوز نباید در موارد زیر مصرف شود:
- انسداد روده (ایلئوس)
- سوراخ شدن روده
- مشکوک به سوراخ شدن روده
تداخلات دارویی
برخی از داروها به عنوان یک عارضه جانبی باعث از دست دادن پتاسیم می شوند، مانند دیورتیک ها، مشتقات کورتیزون و آمفوتریسین B (عامل ضد قارچ). ملین ممکن است این عارضه جانبی را افزایش دهد.
کمبود پتاسیم، از جمله، می تواند اثر گلیکوزیدهای قلبی (داروهای نارسایی قلبی) را افزایش دهد. در مورد داروهایی با تاخیر در رهایش ماده مؤثر (به اصطلاح داروهای عقب‌افتاده)، اثر ممکن است کوتاه شود زیرا لاکتولوز عبور روده را تسریع می‌کند.
برای ایمن بودن، ملین نباید در بیماری های التهابی حاد گوارشی یا اختلالات تعادل آب و الکترولیت استفاده شود.
محدودیت سنی
بارداری و شیردهی
در دوران بارداری و شیردهی می توان از داروهای حاوی ماده فعال لاکتولوز استفاده کرد. مشاهدات قبلی بر ضد اثر تراتوژنیک (ایجاد ناهنجاری) صحبت می کنند.
لاکتولوز یکی از ملین های انتخابی در دوران بارداری و شیردهی است.
نحوه تهیه داروهای حاوی لاکتولوز
داروهای حاوی ماده فعال لاکتولوز فقط در داروخانه های آلمان، اتریش و سوئیس در دسترس هستند، اما مشمول نسخه پزشک نیستند. با این حال، آنها را می توان برای برخی از بیماری های زمینه ای با هزینه بیمه درمانی قانونی تجویز کرد.
لاکتولوز از چه زمانی شناخته شده است؟
در سال 1930، برای اولین بار توضیح داده شد که لاکتولوز از قند شیر (لاکتوز) با حرارت دادن تشکیل می شود. در سال 1956، پزشک Friedrich Petuely توانست نشان دهد که تجویز لاکتولوز منجر به افزایش تعداد لاکتوباسیل های خاص در مدفوع می شود و بنابراین می تواند عوارض جانبی آنتی بیوتیک های طیف وسیع را کاهش دهد.
به همین ترتیب، او اثر ملین را از لاکتولوز کشف کرد. در دهه 1960، این ملین سرانجام وارد بازار اروپا شد.
