پارگی رباط صلیبی: علل، درمان، پیش آگهی

بررسی اجمالی

• سیر و پیش آگهی: با درمان اولیه و پیگیری دقیق، دوره و پیش آگهی معمولاً خوب است. چندین هفته یا ماه طول می کشد تا بهبودی کامل حاصل شود.
• درمان: درمان حاد طبق قانون PECH (استراحت، یخ، فشرده سازی، بالا بردن)، درمان محافظه کارانه از طریق اسپلینت (ارتز)، بانداژ و فیزیوتراپی، جراحی، مسکن.
• معاینات و تشخیص: معاینه با لمس، تصویربرداری (MRI، CT)، تست های عملکرد زانو، معاینه اشعه ایکس برای روشن شدن آسیب های همزمان.
• علل و عوامل خطر: آسیب‌های ورزشی عمدتاً در جریان تغییر جهت ناگهانی در حین حرکت یا در وضعیت ثابت (حرکات چرخشی و خمشی ناگهانی) و همچنین حوادث رانندگی (سقوط، ضربه).
• پیشگیری: گرم کردن قبل از ورزش، افزایش وزن و تمرینات منظم، تمرینات ویژه عضلات (به ویژه ران).

پارگی رباط صلیبی چیست؟

در مورد پارگی رباط صلیبی (پارگی رباط صلیبی)، یکی از دو رباط صلیبی مفصل زانو معمولاً یا به طور کامل یا جزئی پاره می شود. رباط صلیبی قدامی بیشتر آسیب می بیند و رباط خلفی کمتر آسیب می بیند.

هر دو رباط صلیبی وظیفه تثبیت زانو، محدود کردن حرکات و محافظت از دررفتگی زانو را بر عهده دارند. آنها به صورت ضربدری در داخل مفصل از استخوان ران (فمور) تا استخوان ساق پا (درشت نی) حرکت می کنند.

علاوه بر دو رباط صلیبی، رباط های داخلی و خارجی نیز مفصل پیچیده زانو را تثبیت می کنند.

رباط صلیبی قدامی

رباط صلیبی قدامی که حدود چهار سانتی‌متر طول و ده میلی‌متر عرض دارد، به‌ویژه زمانی که زانو خم می‌شود مانند یک پیچ می‌چرخد و از پیشروی استخوان درشت نی نسبت به استخوان ران جلوگیری می‌کند. از دو بخش تشکیل شده است. قسمت قدامی از قسمت قدامی در مرکز درشت نی منشا می گیرد در حالی که قسمت خلفی از قسمت خارجی سطح مفصلی خلفی تیبیا منشا می گیرد. هر دو قسمت برای لنگر انداختن مفصل در قسمت خلفی و داخلی فرآیند مفصلی خارجی استخوان ران با هم متحد می شوند.

آسیب به رباط صلیبی قدامی (مانند پارگی رباط صلیبی) شایع ترین آسیب رباط زانو است که 20 درصد از کل آسیب های زانو را شامل می شود و به دنبال آن آسیب ایزوله به رباط داخلی وارد می شود. افراد مبتلا معمولا بین 20 تا 30 سال سن دارند، در ورزش فعال هستند و در بیش از دو سوم موارد مرد هستند. تنها در موارد نادر (ده درصد) پارگی رباط صلیبی قدامی به صورت مجزا رخ می دهد. در حدود نیمی از موارد، یک یا حتی هر دو منیسک نیز آسیب دیده اند.

در حدود یک چهارم موارد، رباط صلیبی قدامی فقط پاره شده و به طور کامل پاره نشده است.

رباط صلیبی عقبی

رباط متقاطع خلفی از بین چهار رباط زانو پایدارترین رباط در نظر گرفته می شود. این رشته از دو رشته تشکیل شده است: یکی از سطح مفصل قدامی و خارجی استخوان ران، در حالی که رشته دوم در قسمت خلفی از مرکز استخوان ران منشاء می گیرد. هر دو رشته با هم به سمت قسمت خلفی استخوان درشت نی کشیده می شوند. رباط صلیبی خلفی از رانش عقبی استخوان درشت نی جلوگیری می کند.

پارگی رباط صلیبی خلفی نادرتر از پارگی رباط صلیبی قدامی است و اغلب در حین ورزش اتفاق می افتد. سپس اغلب یک آسیب مجزا است (بدون آسیب همزمان). از طرف دیگر، اگر یک تصادف رانندگی علت پارگی رباط صلیبی خلفی باشد، معمولاً سایر قسمت‌های زانو آسیب می‌بینند.

پارگی رباط صلیبی: علائم

می توانید همه چیز مهم در مورد علائم معمولی پارگی رباط صلیبی را در مقاله پارگی رباط صلیبی: علائم بخوانید.

پارگی رباط صلیبی چقدر طول می کشد تا بهبود یابد؟

پس از پارگی رباط صلیبی، عوارضی مانند خونریزی، عفونت مفاصل، ترومبوز، آسیب های عصبی و عروقی به ندرت رخ می دهد. نتایج درازمدت پس از پارگی رباط صلیبی در اکثر موارد خوب است – هم با درمان جراحی و هم با درمان محافظه کارانه. فیزیوتراپی مداوم در هر دو مورد برای جلوگیری از ساییدگی زودرس مفصل (آرتروز) بسیار مهم است.

اگر دامنه کامل حرکت مفصل زانو از طریق درمان به دست نیاید، خطر استئوآرتریت نیز افزایش می‌یابد. برای یک نتیجه خوب دیرهنگام، تمرین منظم عضلات در درازمدت (به ویژه عضلات ران) مهم است.

نمی توان دقیقاً گفت که چقدر طول می کشد تا پارگی رباط صلیبی به طور کامل بهبود یابد. عمدتاً به شدت آسیب، کیفیت اقدامات درمانی و سن و وضعیت عمومی فرد آسیب دیده بستگی دارد. چند هفته تا چند ماه می توان انتظار داشت. این مستلزم یک توقف متناظر بسته به فعالیت یا فعالیت است.

اغلب، به دلیل جریان خون بیشتر، شانس بهبودی پس از پارگی رباط صلیبی خلفی بدون جراحی بهتر از پارگی رباط صلیبی قدامی است که جراحی مجدداً پیش آگهی بهتری برای آن نشان می‌دهد.

در بیشتر موارد، پس از درمان موفقیت آمیز پارگی رباط صلیبی، حتی ورزش هایی که به زانو فشار وارد می کنند، مانند فوتبال یا اسکی، دوباره امکان پذیر است. با این حال، باید به خاطر داشت که زانو پس از پارگی رباط صلیبی دیگر به اندازه قبل پایدار نیست.

عوارض دیررس معمولی، که گاهی با درمان ناسازگار یا آسیب‌های بسیار شدید رخ می‌دهد، بی‌ثباتی در مفصل زانو، درد در هنگام فعالیت و افزایش حساسیت به پارگی مجدد رباط صلیبی است.

پارگی رباط صلیبی چگونه درمان می شود؟

پزشکان توصیه می کنند که در صورت مشکوک شدن به پارگی ACL، اقدامات حاد طبق قانون PECH (استراحت، یخ، فشرده سازی، ارتفاع) انجام شود. فعالیت ورزشی خود را قطع کنید، پا را بالا بیاورید، مفصل زانو را خنک کنید (یخ، کرایوسپری و غیره) و بانداژ فشاری بزنید. مسکن های رایج در برابر درد شدید کمک می کنند.

پزشک پارگی رباط صلیبی را به صورت محافظه کارانه یا جراحی درمان می کند. به عنوان مثال، این بستگی به نوع و شدت آسیب (پارگی رباط صلیبی یا پارگی کامل، آسیب مجزا یا همراه با صدمات و غیره) دارد.

هنگام برنامه ریزی درمان، عوامل فردی نیز در نظر گرفته می شود، به عنوان مثال، سن فرد آسیب دیده، جاه طلبی های ورزشی او و میزان فعالیت هایی که به زانو فشار وارد می کند (مانند محل کار). در افراد جوان‌تر که در ورزش بسیار فعال هستند، احتمال اینکه پزشک پارگی رباط صلیبی را انجام دهد نسبت به افراد مسن‌تری که فعالیت کمتری دارند و به سختی در معرض بارهای عمده زانو قرار دارند، بیشتر است.

درمان محافظه کارانه

در اولین مرحله درمان محافظه کارانه پارگی رباط صلیبی، پزشک معمولاً زانو را بی حرکت کرده و در یک آتل ثابت می کند (ارتز زانو). مدت زمان بیحرکتی معمولاً چند هفته است. به دنبال آن فیزیوتراپی فشرده انجام می شود. تقویت عضلات ران به منظور تثبیت مفصل زانو مهم است. هدف این است که به تدریج زانوی آسیب دیده بیشتر و بیشتر حرکت داده شود و وزن بیشتری به آن وارد شود.

کیفیت فیزیوتراپی برای ثبات و عملکرد مفصل زانو پس از پارگی رباط صلیبی بسیار مهم است. در غیر این صورت ناپایداری زانو نتیجه درمان ناکافی است.

جراحی رباط صلیبی

در مقاله جراحی رباط صلیبی می توانید هر آنچه را که باید در مورد درمان جراحی بدانید، بدانید.

چگونه می توان پارگی رباط صلیبی را تشخیص داد؟

متخصصان پارگی رباط صلیبی ارتوپدها، جراحان تروما و پزشکان ورزشی هستند. برای روشن شدن علت آسیب، پزشک ابتدا سوالات زیر را مطرح می کند:

• چطور به خودت آسیب زدی؟
• تصادف کی اتفاق افتاد؟
• آیا در هنگام تصادف صدایی شنیدید؟
• بعد از آن هنوز هم توانستی راه بروی؟
• در طول کدام حرکات درد خاصی دارید؟
• آیا تا به حال زانوی خود آسیب دیده اید؟

شرح حادثه ممکن است به پزشک دلیلی برای مشکوک شدن به پارگی رباط صلیبی بدهد، به خصوص اگر مفصل زانو متورم شده باشد. اگر رباط صلیبی قدامی پاره شود، افراد مبتلا معمولاً صدای ترک خوردن را در حین تصادف گزارش می دهند. پس از آن، معمولاً دیگر امکان راه رفتن برای آنها وجود نداشت. از طرف دیگر پارگی رباط صلیبی خلفی کمتر با صدا همراه است.

معاینه فیزیکی و آزمایشات

سپس پزشک زانوی آسیب دیده را با لمس آن (لمس) معاینه می کند و تست های ثبات، تست راه رفتن و تعادل را انجام می دهد. تست های مهم برای تشخیص آسیب ACL (مانند پارگی رباط صلیبی) تست کشو، تست لاچمن و تست شیفت محوری هستند.

به این ترتیب، در تست کشو، فرد مبتلا به پشت دراز می کشد و پای آسیب دیده در خمیدگی 45 درجه باسن و 90 درجه خم شدن زانو. اگر پزشک اکنون بتواند ساق پا را در مفصل زانو مانند کشو نسبت به قسمت بالایی ساق پا به جلو هل دهد (تست کشوی قدامی)، آسیبی به رباط متقاطع قدامی (مانند پارگی رباط صلیبی قدامی) وجود دارد.

اگر امکان حرکت بیش از حد ساق پا به سمت عقب نسبت به ساق بالایی وجود داشته باشد (تست کشوی خلفی)، این نشان دهنده آسیب به رباط صلیبی خلفی است.

پزشک همچنین جریان خون، عملکرد حرکتی و حساسیت ناحیه آسیب‌دیده (تست DMS) و دامنه حرکت زانوی آسیب دیده را در مقایسه با طرف مقابل سالم بررسی می‌کند. به عنوان مثال، در مورد پارگی رباط صلیبی خلفی، به دلیل تغییر بیومکانیک، خم شدن زانو تا 20 درجه کاهش می یابد. مدت کوتاهی پس از تصادف، همیشه نمی توان فلکشن را آزمایش کرد زیرا زانو معمولاً به دلیل کبودی دردناک و متورم است. سپس آزمایش های مربوطه فقط چند روز بعد امکان پذیر است.

تصویربرداری

از معاینه اشعه ایکس می توان برای تعیین اینکه آیا آسیب استخوانی در ناحیه زانو یا پارگی رباط استخوانی نیز وجود دارد یا خیر، استفاده کرد. پارگی رباط صلیبی خود را نمی توان در اشعه ایکس تشخیص داد. این به روش تصویربرداری دیگری مانند تصویربرداری رزونانس مغناطیسی (MRI) یا در برخی موارد، توموگرافی کامپیوتری (CT) نیاز دارد. در حالت ایده آل، هر دو روش نشان می دهند که آیا رباط صلیبی مورد بحث کاملاً پاره شده است یا فقط پاره شده است.

چه چیزی منجر به پارگی رباط صلیبی می شود؟

حوادث ورزشی و رانندگی شایع ترین دلایل پارگی رباط صلیبی به خصوص پارگی رباط خارجی قدامی هستند. در ورزش، آسیب اغلب زمانی اتفاق می افتد که ورزشکار با ترمز ناگهانی با زانو کشیده به زمین برخورد می کند، مانند پرش. چنین افتادگی باعث می شود که زانو به طور غیر ارادی ترمز کند، خم شود و به سمت بیرون بچرخد (ترومای چرخش خارجی).

بنابراین پارگی رباط صلیبی قدامی به طور کلاسیک در نتیجه یک حرکت ترمز ناگهانی با چرخش همزمان در زانو رخ می دهد. خطر این امر به ویژه در فوتبال و اسکی شایع است. در مورد چرخش به سمت داخل، پارگی رباط صلیبی بر اساس ترومای چرخشی داخلی است.

آسیب های پیچیده اغلب با پارگی رباط صلیبی قدامی رخ می دهد: پارگی سپس با آسیب به منیسک داخلی و/یا رباط داخلی همراه است. اگر هر سه ساختار آسیب ببینند، به این سه گانه ناراضی گفته می شود.

پارگی رباط صلیبی خلفی معمولاً در نتیجه نیروی خارجی است، مانند تصادفات ورزشی یا اتومبیل. با فشار دادن اجباری به آن در حالی که زانو خم شده است، رباط صلیبی خلفی بیش از حد کشیده شده و پاره می شود. در برخی موارد، رباط صلیبی خلفی نیز در صورت وجود حرکات پیچشی قوی و فشار جانبی به سمت بالا بر روی مفصل زانو پاره می‌شود. در بیشتر موارد، سایر قسمت های زانو نیز آسیب می بینند.

آیا می توان از پارگی رباط صلیبی جلوگیری کرد؟

برای جلوگیری از پارگی رباط صلیبی، قبل از هر فعالیت ورزشی باید عضلات خود را به خوبی گرم کنید. اگر مهارت های هماهنگی خود را با پریدن و دویدن بهبود بخشید، خطر آسیب دیدگی را نیز کاهش می دهید. تمرین هدفمند عضلانی به ویژه عضلات ران از آسیب رباط صلیبی نیز جلوگیری می کند.