سندرم آنجلمن: علائم، درمان

بررسی اجمالی

سندرم آنجلمن چیست؟ اختلال ژنتیکی نادر که با اختلالات ذهنی و جسمی در رشد کودک مشخص می شود.
علائم: ویژگی های صورت عروسک مانند، اختلال رشد، اختلال در هماهنگی، رشد کم یا عدم رشد زبان، کاهش هوش، تشنج، خندیدن بی دلیل، خنده شدید، آب دهان بیش از حد، تکان دادن دست ها با شادی
علل: نقص ژنتیکی در کروموزوم 15.
تشخیص: شامل مصاحبه، معاینه فیزیکی، آزمایش ژنتیک
درمان: هیچ درمان علّی در دسترس نیست. حمایت کننده به عنوان مثال فیزیوتراپی، گفتار درمانی، کاردرمانی؛ احتمالاً دارو برای کاهش علائم (مانند تشنج)
پیش آگهی: امید به زندگی طبیعی. زندگی مستقل امکان پذیر نیست

سندرم آنجلمن: تعریف

نام "سندرم آنجلمن" از کاشف این بیماری، متخصص اطفال انگلیسی هری آنجلمن گرفته شده است. در سال 1965، او تصاویر بالینی سه کودک را که دارای چهره های عروسکی بودند، مقایسه کرد. بچه ها خیلی می خندیدند و حرکات تند و ناگهانی انجام می دادند - مثل عروسک. این منجر به نام انگلیسی "سندرم عروسک شاد" شد.

سندرم آنجلمن در هر دو جنس رخ می دهد. خطر ابتلا به این بیماری حدود 1:20,000 است که این سندرم را به یکی از بیماری های نادر تبدیل می کند.

سندرم آنجلمن: علائم

در بدو تولد، کودکان مبتلا به سندرم آنجلمن هنوز به چشم نمی آیند. تنها در دوران نوزادی و نوپا، اختلالات رشد حرکتی و شناختی به طور فزاینده ای قابل توجه است. ویژگی های اختلال ژنتیکی عبارتند از:

تاخیر در رشد حرکتی
اختلال در هماهنگی
اغلب پیشرفت زبانی وجود ندارد یا به ندرت پیشرفت می کند
کاهش هوش
رفتار بیش فعال، بیش فعال
خنده بی دلیل
خندیدن مناسب است
حرکات شادی آور (مانند تکان دادن بازوها)
بیرون آمدن مکرر از زبان

در برخی از کودکان مبتلا به سندرم آنجلمن، یکی دیگر از موارد زیر را مشاهده می کند:

میکروسفالی (سر غیرطبیعی کوچک) - نه در بدو تولد، بلکه در مسیر رشد بیشتر
تشنج @
تغییرات در فعالیت الکتریکی مغز
پوست و چشم بسیار روشن به دلیل کاهش رنگدانه (هیپوپیگمانتاسیون)
چرک چشم (استرابیسم)

سندرم آنجلمن: علل

علت سندرم آنجلمن نقص ژنتیکی در کروموزوم 15 است: در افراد مبتلا، عملکرد ژن UBE3A مختل می شود. این ژن به طور معمول آنزیمی را تولید می کند که در تجزیه پروتئین های آسیب دیده یا اضافی در سلول ها نقش دارد. بنابراین به سلول کمک می کند تا عملکرد طبیعی داشته باشد.

در بسیاری از سلول‌های بدن، ژن روی هر دو کروموزوم فعال است، اما در سلول‌های عصبی مغز فعال نیست: در بسیاری از افراد، ژن UBE3A در کروموزوم 15 پدری با چاپ کردن خاموش می‌شود. در نتیجه، UBE3A در مغز فقط روی کروموزوم 15 مادری فعال است. این همچنین به این معنی است که اگر کپی ژن مادری دارای خطا باشد، نمی توان آن را با کپی ژن پدری خاموش شده جبران کرد. و دقیقاً این ترکیب در سندرم آنجلمن وجود دارد: کپی ژن پدری خاموش است، نسخه مادری معیوب است.

نقص ژنتیکی زمینه ای می تواند انواع مختلفی داشته باشد:

جهش در ژن UBE3A: به دلیل تغییر خود به خود در ژن، اطلاعات موجود در آن از بین می رود. این در مورد پنج تا ده درصد از افراد مبتلا به سندرم آنجلمن صدق می کند. در حدود یک مورد از هر پنج مورد، یک جهش خانوادگی وجود دارد: در این مورد، مادر قبلاً حامل تغییر ژن در کروموزوم پدری خود است.
دو کروموزوم پدری 15: فرد مبتلا هر دو کروموزوم 15 را از پدرش به ارث برده است، هیچ کدام را از مادرش به ارث برده است (از نظر پزشکی "نابودی پدری تک والدینی 15" نامیده می شود). بنابراین، ژن فعال UBE3A وجود ندارد. این برای حدود یک تا دو درصد از بیماران سندرم آنجلمن صادق است.
خطای چاپ: ژن UBE3A روی کروموزوم 15 مادری - و همچنین روی کروموزوم 15 پدری - با چاپ کردن خاموش می شود. علاوه بر این، ممکن است قسمت خاصی از کروموزوم وجود نداشته باشد (حذف). نقص چاپی در یک تا چهار درصد موارد سندرم آنجلمن دیده می شود.

آیا سندرم آنجلمن ارثی است؟

اصولاً خطر عود در سندرم آنجلمن کم است. این به خطری اشاره دارد که والدین یک کودک مبتلا، فرزندان دیگری نیز داشته باشند که به این سندرم مبتلا هستند. با این حال، در موارد فردی، این خطر تا حد زیادی به نقص ژنتیکی بستگی دارد که سندرم آنجلمن بر آن استوار است.

به عنوان مثال، در مورد سندرم آنجلمن ناشی از دو کروموزوم پدری 15 (دیزومی تک والدینی 15) خطر کمتر از یک درصد است. در مقابل، سندرم آنجلمن به دلیل نقص چاپی با از دست دادن یک بخش ژنی خاص (حذف IC) می تواند در نیمی از موارد در خواهر یا برادر رخ دهد.

بیماران مبتلا به سندرم آنجلمن از نظر تئوری می توانند تولید مثل کنند. بسته به زمانی که تغییرات کروموزومی عامل ایجاد شده است (مثلاً در حین رشد سلول های زاینده یا بلافاصله پس از لقاح)، خطر انتقال بیماری در افراد مبتلا گاهی بسیار زیاد است (تا 100 درصد). با این حال، هیچ داده موثقی در این مورد وجود ندارد. به عنوان مثال، یک مورد مجزا در سپتامبر 1999 وجود داشت، زمانی که مادری که از سندرم آنجلمن رنج می برد، این بیماری را منتقل کرد.

سندرم آنجلمن: تشخیص

اگر علائمی را که در بالا توضیح داده شد در کودک خود مشاهده کردید، متخصص اطفال اولین کسی است که با او تماس می گیرد. او می تواند دلایل احتمالی را با دقت بیشتری مشخص کند و در صورت لزوم شما و فرزندتان را به یک متخصص ارجاع دهد.

تاریخچه پزشکی

اولین قدم در تشخیص، شرح حال کامل پزشکی است. در طول این فرآیند، پزشک چندین سوال در مورد فرزندتان از شما خواهد پرسید:

چه تغییراتی در فرزند خود مشاهده کرده اید؟
آیا فرزند شما شکایت جسمانی دارد؟
آیا کودک شما به اشیاء دست می زند؟
آیا فرزند شما صحبت می کند؟
آیا کودک شما اغلب به طور قابل توجهی شاد یا بیش از حد است؟
آیا کودک شما در موقعیت‌های نامناسب، مانند زمانی که درد دارد، می‌خندد؟

معاینهی جسمی

پس از آن معاینه فیزیکی انجام می شود. متخصص اطفال رشد منظم حرکتی و ذهنی کودک را آزمایش می کند. برای این منظور از تمرینات ساده ای استفاده می شود: به عنوان مثال، از کودک خواسته می شود تا روی اسباب بازی ها تمرکز کند یا به طور خاص به یک قطعه ساختمانی دست پیدا کند. پزشک همچنین به حالات چهره کودک توجه می کند. خنده های مکرر، چهره های عروسکی مانند و آب دهان از علائم سندرم آنجلمن هستند.

اگر پزشک پس از معاینه فیزیکی به این اختلال نادر مشکوک شود، شما را به یک متخصص مغز و اعصاب و یک متخصص ژنتیک انسانی ارجاع می دهد.

آزمایش ژنتیک

در مرحله اول، پزشکان به الگوی متیلاسیون بخش کروموزوم توجه می کنند (تحلیل/آزمون متیلاسیون). آزمایشات بیشتر بر روی همان نمونه ها (تجزیه و تحلیل حذف، تجزیه و تحلیل جهش) به تعیین علت سندرم آنجلمن با جزئیات بیشتر کمک می کند. برای این منظور ممکن است نیاز به بررسی ماده ژنتیکی والدین نیز باشد. به این ترتیب، پزشکان تعیین می کنند که آیا نقص ژنتیکی قبلاً در آنجا وجود دارد یا خیر.

معاینات بعدی

معاینات بیشتر اغلب مفید است. به عنوان مثال، EEG می تواند برای تشخیص تغییرات در فعالیت الکتریکی مغز استفاده شود، همانطور که اغلب در سندرم آنجلمن رخ می دهد. معاینات چشم پزشکی نیز ممکن است نشان داده شود.

سندرم آنجلمن: درمان

برخی از علائم و شکایات مرتبط با سندرم آنجلمن نیز ممکن است نیاز به درمان خاصی داشته باشند. به عنوان مثال، داروهای ضد تشنج (ضد صرع) در برابر تشنج کمک می کنند، و آرام بخش ها (آرام بخش ها) به اختلالات خواب شدید کمک می کنند.

در وب سایت Angelman e.V. انجمن شما اطلاعات زیادی در مورد سندرم آنجلمن، گزارش های تجربی و رویدادها برای افراد آسیب دیده و همچنین افراد تماس برای افراد مبتلا در تمام مناطق آلمان پیدا خواهید کرد.

سندرم آنجلمن: سیر بیماری و پیش آگهی

سال اول زندگی

نوزادان مبتلا به سندرم آنجلمن مشکلات بیشتری در شیردهی، مکیدن و بلعیدن دارند. آنها اغلب زبان خود را بیرون می آورند یا زیاد آب دهان می اندازند. علاوه بر این، کودکان مبتلا به سندرم آنجلمن اغلب تف می کنند (در صورت وقوع، اغلب به اشتباه به عدم تحمل غذا یا بیماری ریفلاکس مشکوک می شود). استفراغ مکرر می تواند منجر به کاهش وزن خطرناک شود.

تاخیر در رشد حرکتی معمولا بین ماه های ششم و دوازدهم زندگی مشاهده می شود: کودکان نمی خزند و نمی نشینند. حرکات بالاتنه اغلب لرزان است. این به نوبه خود نشستن را دشوار می کند.

کسری از مبتلایان در سن 12 ماهگی تشنج را تجربه می کنند.

یک تا سه سال

در سه سال اول زندگی، اختلال رشد در سندرم آنجلمن بسیار آشکار می شود. کودکان بیشتر از تشنج های خفیف رنج می برند. آنها گاهی بیش فعال، بیش از حد تحریک شده و همیشه در حال حرکت هستند. بسیاری تمایل دارند دائماً دست ها یا اسباب بازی های خود را در دهان خود قرار دهند یا زبان خود را به طور مکرر بیرون بیاورند و آب دهانشان را بیرون بیاورند. اگر بچه ها هیجان خاصی دارند، اغلب بیش از حد می خندند و دست های خود را دراز کرده تکان می دهند.

بلوغ و بزرگسالی

بلوغ اغلب با سه تا پنج سال تاخیر در کودکان مبتلا به سندرم آنجلمن رخ می دهد. با این حال، بلوغ جنسی پس از آن به طور طبیعی توسعه می یابد. رشد گفتار همچنان وجود ندارد، اگرچه درک گفتار اغلب وجود دارد. تشنج معمولاً در بزرگسالی با دارو کنترل می شود.

افراد مبتلا به سندرم آنجلمن امید به زندگی طبیعی دارند. اما زندگی مستقل به دلیل محدودیت های ذهنی امکان پذیر نیست.