نحوه عملکرد اولانزاپین
اولانزاپین دارویی از گروه داروهای ضد روان پریشی به اصطلاح آتیپیک است. این دارو دارای اثر ضد روان پریشی (در برابر روان پریشی ها)، اثر ضد شیدایی (در برابر افزایش شدید انگیزه که در مراحل مختلف رخ می دهد) و اثر تثبیت کننده خلق و خوی دارد، به همین دلیل است که برخلاف سایر داروهای ضد روان پریشی، برای درمان اختلالات دوقطبی تایید شده است.
در مغز و نخاع (سیستم عصبی مرکزی)، تعامل پیام رسان های عصبی مختلف (انتقال دهنده های عصبی) تضمین می کند که فرد احساس تعادل می کند و می تواند به موقعیت های خاص (مانند هیجان، شادی، ترس و غیره) واکنش مناسب نشان دهد. برای این منظور، مواد پیام رسان مختلف (مانند سروتونین و دوپامین) در صورت نیاز توسط سلول های عصبی آزاد شده و بعداً دوباره جذب و ذخیره می شوند.
جذب، تخریب و دفع
اولانزاپین پس از جذب خوراکی (از راه خوراکی)، به خوبی از روده به خون جذب می شود. تخریب در کبد با دخالت آنزیم CYP1A2 رخ می دهد. محصولات تجزیه عمدتاً از طریق کلیه دفع می شوند.
هنگامی که دارو در عضله (داخل عضلانی) به عنوان تزریق دپو تجویز می شود، دارو به تدریج از انبار تشکیل شده در مدت زمان طولانی تر آزاد می شود. با این حال، تجزیه و دفع مانند جذب از راه دهان باقی می ماند.
چه زمانی از اولانزاپین استفاده می شود؟
نشانه های استفاده از اولانزاپین عبارتند از:
- جنون جوانی
- دوره شیدایی در زمینه اختلال دوقطبی (اگر بیمار پاسخ دهد، اولانزاپین نیز برای پیشگیری از مراحل شیدایی مناسب است)
نحوه استفاده از اولانزاپین
ماده فعال اولانزاپین معمولاً به شکل قرص یا قرص ذوب مصرف می شود. در موارد حاد، ماده فعال ممکن است مستقیماً به خون تزریق شود.
در بیمارانی که به طور پایدار با اولانزاپین تنظیم شده اند، ماده فعال را می توان به عنوان یک تزریق دپو به عضله تزریق کرد - تا از مصرف روزانه قرص خودداری شود. سپس تزریق هر دو یا چهار هفته یکبار توسط پزشک معالج تکرار می شود.
عوارض اولانزاپین چیست؟
اغلب، یعنی در بیش از ده درصد افراد تحت درمان، اولانزاپین عوارض جانبی مانند افزایش وزن و خواب آلودگی ایجاد می کند.
اغلب (در یک تا ده درصد از افراد تحت درمان)، درمان باعث تغییراتی در شمارش خون، سرگیجه، خشکی دهان، یبوست و کاهش فشار خون می شود (به ویژه با تغییر سریع وضعیت، مانند بلند شدن سریع از دراز کشیدن).
هنگام مصرف الانزاپین چه مواردی را باید در نظر گرفت؟
موارد منع مصرف
اولانزاپین نباید در موارد زیر استفاده شود:
- گلوکوم با زاویه باریک (شکل آب سیاه)
همچنین احتیاط در موارد زیر توصیه می شود:
- بزرگ شدن پروستات (هیپرپلازی پروستات)
- تنگی پیلور (تنگی در ناحیه خروجی معده)
تعاملات دارویی
اولانزاپین ممکن است اثرات داروهای فشار خون (مانند مهارکننده‌های ACE، سارتان‌ها، مسدودکننده‌های بتا) یا داروهای خواب (مانند بنزودیازپین‌ها، آنتی هیستامین‌ها) را افزایش دهد.
الکل اثرات آرام بخش اولانزاپین را افزایش می دهد.
از این فعل و انفعالات به ویژه هنگام رانندگی یا کار با ماشین آلات سنگین آگاه باشید.
اولانزاپین عمدتاً توسط آنزیم CYP1A2 در کبد تجزیه می شود. بنابراین سایر داروهایی که این آنزیم را مسدود یا القا می کنند (افزایش فعالیت) ممکن است اثر و عوارض جانبی اولانزاپین را افزایش یا کاهش دهند:
مهارکننده های CYP1A2 مانند فلووکسامین (ضد افسردگی) و سیپروفلوکساسین (آنتی بیوتیک) ممکن است اثرات اولانزاپین را افزایش دهند. القاء کننده های CYP1A2 مانند کاربامازپین (داروهای صرع) و دود تنباکو ممکن است با تسریع در تجزیه دارو، اثرات اولانزاپین را کاهش دهند.
تردد و کارکرد ماشین آلات
پس از آن باید با پزشک تصمیم گرفت که آیا مشارکت فعال در ترافیک جاده ای امکان پذیر است یا کار با ماشین آلات سنگین.
محدودیت های سنی
تجربه بسیار کمی در مورد استفاده از اولانزاپین در کودکان و نوجوانان در دسترس است. بنابراین، درمان فقط باید توسط پزشکان بسیار با تجربه انجام شود که منافع فردی به وضوح بیشتر از خطر مربوطه باشد.
بارداری و شیردهی
به گفته متخصصان، جایگزین های اثبات شده (ریسپریدون، کوتیاپین) باید به جای اولانزاپین در دوران بارداری استفاده شود. با این حال، اگر یک زن به خوبی با ماده فعال سازگار باشد (اثر خوب با تحمل خوب)، ممکن است در دوران بارداری مصرف شود.
مصرف اولانزاپین در دوران بارداری ممکن است باعث ایجاد اختلالات سازگاری در نوزاد در مدت کوتاهی پس از تولد شود. پزشکان باید با دقت به این موضوع توجه کنند.
نحوه دریافت دارو با اولانزاپین
داروهای حاوی اولانزاپین در آلمان، اتریش و سوئیس نیاز به نسخه دارند زیرا موفقیت درمان باید به طور منظم توسط پزشک کنترل شود. بنابراین فقط می توانید دارو را از داروخانه با نسخه پزشک تهیه کنید.
چه مدت است که اولانزاپین شناخته شده است؟
اولانزاپین یک داروی نسبتا جدید است. این دارو از داروهای موسوم به "آنتی روان پریشی کلاسیک" یعنی داروهای اختلالات روانی ساخته شد و در سال 1996 در آلمان تایید شد.
اولانزاپین به عنوان عضوی از گروه "آنتی روان پریشی های غیر معمول" (آنتی سایکوتیک های نسل دوم)، عوارض جانبی کمتری دارد اما می تواند منجر به افزایش وزن شدید و اختلال در متابولیسم لیپید شود.
