بررسی اجمالی
- عدم تحمل لاکتوز - علل: کمبود آنزیم لاکتاز، به همین دلیل است که لاکتوز نمی تواند جذب شود یا فقط می تواند ضعیف جذب شود. در عوض، توسط باکتری های روده متابولیزه می شود و گازهایی تولید می کند.
- علائم: درد شکم، اسهال، نفخ، باد روده، نفخ، حالت تهوع، علائم غیر اختصاصی مانند سردرد.
- تشخیص: سابقه پزشکی، آزمایش تنفس H2، آزمایش رژیم غذایی/میزان قرار گرفتن در معرض.
- درمان: تنظیم رژیم غذایی، پرهیز از لبنیات، قرص لاکتاز
- پیش آگهی: عدم تحمل لاکتوز یک بیماری نیست و خطرناک نیست، اما ممکن است کیفیت زندگی را محدود کند.
عدم تحمل لاکتوز: علل و محرک ها
عدم تحمل لاکتوز نوعی عدم تحمل غذایی (عدم تحمل غذایی) است. افراد مبتلا نمی توانند قند شیر (لاکتوز) را تحمل کنند یا فقط می توانند مقادیر کمی از آن را تحمل کنند. دلیل این کمبود آنزیم است:
قند شیر (لاکتوز) جزء طبیعی شیر و محصولات لبنی است و همچنین به غذاهای مختلف دیگر اضافه می شود. این یک دی ساکارید است و نمی تواند توسط غشای مخاطی روده کوچک جذب شود. برای انجام این کار، ابتدا باید به دو جزء تقسیم شود - قندهای منفرد گالاکتوز و گلوکز. سپس می توانند از دیواره روده عبور کنند.
در نتیجه لاکتوز بدون تغییر از روده کوچک به روده بزرگ حرکت می کند. در آنجا به عنوان غذا برای باکتری ها عمل می کند. این باعث می شود که مواد زائد باعث ایجاد علائم معمولی شوند. این مواد زائد شامل اسیدهای لاکتیک، اسیدهای چرب با زنجیره کوتاه و گازهایی مانند هیدروژن، دی اکسید کربن و متان است.
اگرچه دلیل عدم تحمل لاکتوز در نهایت همیشه کمبود آنزیم لاکتاز است، اما این کمبود می تواند به روش های مختلفی رخ دهد. بر این اساس، علائم از نظر شدت متفاوت است و ممکن است ابتدا در سنین مختلف ظاهر شوند.
عدم تحمل لاکتوز اولیه
عدم تحمل لاکتوز اولیه به طور مستقل ایجاد می شود (برخلاف شکل ثانویه). کمبود اصلی لاکتاز یا به طور طبیعی در دوران نوجوانی ایجاد می شود (کمبود فیزیولوژیک لاکتاز) یا از بدو تولد وجود دارد (کمبود لاکتاز نوزادی):
کمبود فیزیولوژیک لاکتاز
نوزادان به طور معمول می توانند لاکتوز را بدون مشکل متابولیزه کنند - آنها مجبورند، زیرا شیر مادر حاوی لاکتوز (حتی بیشتر از شیر گاو) است. بنابراین، بدن کوچک مقادیر فراوانی از آنزیم لاکتاز تولید می کند که برای استفاده از لاکتوز ضروری است.
میزان تحمل لاکتوز از فردی به فرد دیگر بسیار متفاوت است و همچنین به استعداد ژنتیکی بستگی دارد. به عنوان مثال، در حالی که اکثر آفریقایی‌ها و آسیایی‌های بالغ به لاکتوز حساسیت ندارند، افراد نسبتاً کمی در میان بزرگسالان شمال اروپا وجود دارند.
کمبود لاکتاز نوزادان
این یک عدم تحمل لاکتوز مادرزادی در نوزادان است - یک اختلال متابولیک بسیار نادر. به دلیل نقص ژنتیکی، بدن از ابتدای زندگی یا اصلا قادر به تولید لاکتاز نیست یا فقط می تواند مقادیر کمی تولید کند. به همین دلیل است که به آن عدم تحمل لاکتوز مطلق نیز گفته می شود.
نوزادان مبتلا تنها پس از چند روز دچار اسهال مداوم از شیر مادر می شوند. در این صورت شیردهی امکان پذیر نیست. تحت شرایط خاص، لاکتوز هضم نشده حتی می تواند از طریق مخاط معده و روده مستقیماً وارد جریان خون شود و در آنجا علائم شدید مسمومیت ایجاد کند. تنها درمان ممکن پرهیز مادام العمر از لاکتوز است.
اگر نوزادان تازه متولد شده با لاکتوز مشکل دارند، این لزوماً به دلیل عدم تحمل لاکتوز مادرزادی نیست. دستگاه گوارش به طور کلی می تواند در هفته های اول زندگی واکنش بسیار حساسی نشان دهد. گاهی اوقات تولید لاکتاز هنوز به خوبی انجام نمی شود، اما معمولاً این مشکل به زودی برطرف می شود.
عدم تحمل لاکتوز اکتسابی (ثانویه).
- بیماری التهابی مزمن روده مانند بیماری کرون
- عفونت دستگاه گوارش
- عدم تحمل گلوتن (بیماری سلیاک)
- حساسیت غذایی
جراحی دستگاه گوارش نیز می تواند باعث شود بیمار دیگر لاکتوز را تحمل نکند یا آن را به خوبی تحمل کند.
عدم تحمل لاکتوز ثانویه ممکن است پس از درمان موفقیت آمیز علت زمینه ای و بهبود سلول های مخاطی روده (مثلاً از عفونت روده) دوباره ناپدید شود.
عدم تحمل لاکتوز: علائم
علائم زیر معمولاً در عدم تحمل لاکتوز زمانی رخ می‌دهد که مقدار غیرقابل تحمل لاکتوز به روده می‌رسد:
- شکم پف کرده
- احساس کامل بودن
- باد روده
- صداهای بلند روده
- درد شکم
- حالت تهوع، به ندرت همراه با استفراغ
- اسهال
نفخ و درد شکم ناشی از گازهای تولید شده توسط باکتری در روده بزرگ در طی تجزیه لاکتوز هضم نشده است. سایر مواد زائد تولید شده در این فرآیند - یعنی اسیدهای لاکتیک و چرب - دارای اثر "آب دوست" هستند. در نتیجه، مایع بیشتری به روده جریان می یابد و اسهال ایجاد می کند.
به طور متناقضی، عدم تحمل لاکتوز نیز می تواند منجر به یبوست شود. این زمانی است که تجزیه باکتریایی لاکتوز عمدتاً متان تولید می کند. این گاز فعالیت روده را کند می کند و باعث کندی روده می شود.
چه چیزی بر علائم عدم تحمل لاکتوز تأثیر می گذارد؟
درجه کمبود لاکتاز
پشت عدم تحمل لاکتوز کمبود آنزیم لاکتاز است. شدت این کمبود در افراد مختلف بسیار متفاوت است. برخی از مبتلایان عملاً هیچ لاکتاز تولید نمی کنند، به همین دلیل است که اغلب به هر گونه دریافت لاکتوز واکنش حساس نشان می دهند. برخی دیگر هنوز مقدار مشخصی آنزیم دارند، به طوری که می توانند حداقل مقدار کمی لاکتوز را تحمل کنند.
محتوای لاکتوز غذا و سایر مواد تشکیل دهنده
البته، محتوای لاکتوز در یک وعده غذایی نقش مهمی دارد. هر چه حاوی لاکتوز بیشتر باشد، علائم عدم تحمل لاکتوز شدیدتر می شود.
علاوه بر این، ترکیب دیگر غذا نیز تأثیر دارد. این به این دلیل است که بسته به سایر مواد مغذی که با آن لاکتوز خورده می شود، می تواند تأثیر متفاوتی بر پردازش در روده داشته باشد. یک مثال محصولات شیر ترش (مانند ماست یا کفیر): اگرچه حاوی مقدار نسبتاً بالایی لاکتوز هستند، اما اغلب در عدم تحمل لاکتوز به خوبی تحمل می شوند. دلیل این امر باکتری های اسید لاکتیک است که به وفور نیز وجود دارند - آنها می توانند مقادیر بیشتری از لاکتوز را در روده تجزیه کنند.
ترکیب فلور روده
سرعت حمل و نقل مواد غذایی
مسیری که غذا در طول هضم طی می کند برای همه افراد یکسان است. با این حال، زمان لازم نیست. در مورد معده تفاوت چندانی وجود ندارد، اما سرعت انتقال پالپ غذا از طریق روده در افراد مختلف بسیار متفاوت است.
این به نوبه خود بر علائم عدم تحمل لاکتوز تأثیر می گذارد. این به این دلیل است که هر چه پالپ غذا در روده کوچک باقی بماند، لاکتاز زمان بیشتری برای تجزیه قند شیر دارد. از سوی دیگر، اگر به سرعت حرکت کند، لاکتوز هضم نشده بیشتری به روده بزرگ می رسد، جایی که علائم معمولی را ایجاد می کند.
مدت زمان انتقال غذا از طریق روده کوچک تقریباً بین یک تا دو ساعت و نیم متغیر است، اما در برخی افراد حتی خارج از این محدوده قرار دارد. بر این اساس، مدت زمانی که پس از آن علائم عدم تحمل لاکتوز در افراد مبتلا ظاهر می شود نیز متفاوت است.
درک شخصی از درد
هر فردی درد را متفاوت درک می کند. جایی که برخی افراد مدت ها پیش به دکتر مراجعه می کنند، برخی دیگر به سختی متوجه چیزی می شوند. حتی در مورد عدم تحمل لاکتوز، این ناراحتی از فردی به فرد دیگر متفاوت است.
علائم عدم تحمل لاکتوز مانند نفخ و درد شکم می تواند شدیدتر شود اگر مبتلایان به دلیل شرم از گاز روده ای که گاهی اوقات بوی بد روده دارند جلوگیری کنند. گازهایی که نمی توانند فرار کنند، دیواره روده را کشیده و باعث ناراحتی اضافی می شود.
علائم عدم تحمل لاکتوز در خارج از دستگاه گوارش.
علاوه بر علائم گوارشی، عدم تحمل لاکتوز ممکن است علائم زیر را نیز ایجاد کند:
- سردرد
- سرگیجه @
- اختلالات حافظه
- بی حالی
- درد در اندامها
- آکنه
- حالات افسردگی
- اختلالات خواب
- عرق کردن
- آریتمی قلبی
در حالی که این علائم عدم تحمل لاکتوز معمولی نیستند، در برخی موارد ممکن است علاوه بر علائم گوارشی یا حتی به تنهایی رخ دهند. در مورد دوم، تشخیص عدم تحمل غذایی دشوار است.
اینکه چگونه عدم تحمل لاکتوز می تواند علائم خارج از دستگاه گوارش را در وهله اول ایجاد کند هنوز مورد بحث است. یک توضیح احتمالی این است که تجزیه باکتریایی لاکتوز در روده بزرگ متابولیت های سمی تولید می کند که وارد خون می شوند. اینها می توانند در ساختارهای مختلف بدن (به ویژه بافت عصبی) مشکلاتی ایجاد کنند.
عدم تحمل لاکتوز: تشخیص
علاوه بر این، همه افراد گهگاهی دچار نفخ و درد شکم می‌شوند، بنابراین این علائم اغلب برای مدت طولانی با عدم تحمل لاکتوز همراه نیستند و همیشه بلافاصله توسط پزشکان نیز به عنوان علائم عدم تحمل لاکتوز شناخته نمی‌شوند.
عدم تحمل لاکتوز: چه زمانی به پزشک مراجعه کنیم؟
اگر در خود یا فرزندتان شکایات گوارشی مداوم مشاهده کردید، باید همیشه برای یافتن علت به پزشک مراجعه کنید. اگر مشکوک به عدم تحمل لاکتوز هستید، فرد مناسبی که باید با آن تماس بگیرید، پزشک خانواده یا متخصص داخلی است.
تاریخچه پزشکی
اول از همه، پزشک با جزئیات در مورد علائم، بیماری های قبلی و دارویی که مصرف می کنید از شما سوال خواهد کرد. به این ترتیب، او سابقه پزشکی شما (تاریخچه) را می گیرد که می تواند سرنخ های اولیه در مورد علل احتمالی شکایات شما به او بدهد. سوالات احتمالی که پزشک ممکن است بپرسد عبارتند از:
- شکایت شما دقیقا چیست؟
- چه مدت است که چنین شکایت هایی دارید؟
- آیا علائمی مانند درد شکم، نفخ و اسهال پس از مصرف برخی مواد غذایی (مانند لبنیات) بروز می کند؟
- آیا موارد شناخته شده ای از عدم تحمل غذایی مانند عدم تحمل لاکتوز در خانواده شما وجود دارد؟
- آیا بیماری گوارشی دارید (به عنوان مثال بیماری کرون، بیماری سلیاک، آنفولانزای معده)؟
- آیا شما از دارویی استفاده می کنید؟ اگر بله کدومشون؟
معاینهی جسمی
مصاحبه تاریخچه پزشکی با معاینه فیزیکی دنبال می شود. پزشک با گوشی پزشکی به شکم گوش می دهد تا صداهای روده را ارزیابی کند. او همچنین به آرامی شکم را لمس می کند. هدف اصلی معاینه فیزیکی، رد سایر علل علائم است. در صورت لزوم، ممکن است معاینات بیشتری نیز لازم باشد، به عنوان مثال، تعیین سطح التهاب در خون یا معاینه اولتراسوند شکم.
تست عدم تحمل لاکتوز
اگر پزشک به عدم تحمل لاکتوز به عنوان علت علائم شما مشکوک باشد، ممکن است یک رژیم غذایی یا آزمایش حذف و سپس تست استرس را برای روشن شدن وضعیت پیشنهاد کند: برای انجام این کار، ابتدا باید از شیر و محصولات لبنی برای مدت معینی اجتناب کنید. زمان. سپس به شما محلول لاکتوز داده می شود تا ببینید بدن شما چگونه به آن واکنش نشان می دهد.
همچنین آزمایش تحمل لاکتوز با اندازه گیری قند خون قبل و بعد از نوشیدن محلول لاکتوز تعریف شده امکان پذیر است. اگر نتوانید لاکتوز را متابولیزه کنید، سطح قند خون شما به دلیل محلول نوشیدنی افزایش نمی یابد.
با این حال، آزمایش تنفس هیدروژنی (تست تنفس H2) معمولاً برای تشخیص عدم تحمل لاکتوز استفاده می شود. بر اساس این واقعیت است که باکتری های روده نیز هنگام تجزیه لاکتوز گاز هیدروژن تولید می کنند. این را می توان در هوای بازدمی تشخیص داد.
عدم تحمل لاکتوز: درمان
با یک رژیم غذایی کم لاکتوز یا بدون لاکتوز - سازگار با تحمل لاکتوز فردی - معمولاً می توان از علائم عدم تحمل لاکتوز جلوگیری کرد یا حداقل کاهش داد. اگر می‌خواهید از یک تکه کیک خامه‌ای یا بستنی شیری لذت ببرید، می‌توانید از قبل از آنزیم لاکتاز، آماده‌سازی کنید. این از شکایت جلوگیری می کند.
عدم تحمل لاکتوز ثانویه اغلب می تواند به طور کامل از بین برود اگر بیماری زمینه ای با موفقیت درمان شود.
عدم تحمل لاکتوز: رژیم غذایی
در مورد عدم تحمل لاکتوز، مهم است که رژیم غذایی را به گونه ای تنظیم کنید که علائمی نداشته باشد یا حداقل تا حد ممکن کمتر باشد. برای این منظور، بدن باید تنها به اندازه ای که می تواند لاکتوز را تحمل کند، تغذیه شود. این که چقدر این به معنای واقعی است فقط با آزمون و خطا قابل درک است. هر فرد سطح تحمل متفاوتی برای لاکتوز دارد. برخی از افراد مبتلا به عدم تحمل لاکتوز باید به شدت از لاکتوز اجتناب کنند (به عنوان مثال، در مورد کمبود لاکتاز نوزادان). با این حال، بسیاری می توانند حداقل مقادیر کمی از لاکتوز را متابولیزه کنند.
