برونکوسکوپی چیست؟
اصطلاح برونکوسکوپی از کلمات یونانی برای راه هوایی/لوله هوا (برونچوس) و نگاه (skopein) ساخته شده است. در عامیانه، این معاینه به عنوان آندوسکوپی ریه نیز شناخته می شود، اگرچه نمی توان کل ریه را بررسی کرد، اما تنها راه های هوایی بزرگتر را بررسی کرد.
برونکوسکوپ یک لوله نازک و انعطاف پذیر یا یک لوله سفت و سخت با یک دوربین فیلمبرداری کوچک در قسمت جلویی است. از طریق دهان یا بینی وارد نای می شود. برای اینکه پزشک بتواند ساختارها را بدون محدودیت مشاهده کند، یک منبع نور و اغلب یک دستگاه شستشو و مکش نیز به برونکوسکوپ متصل می‌شود. علاوه بر این، ابزارهای ویژه ای مانند فورسپس یا قیچی را می توان از طریق یک کانال کار برونکوسکوپ وارد مجاری هوایی کرد که امکان انجام اقدامات جراحی کوچک در طول معاینه را فراهم می کند (مانند نمونه برداری از بافت).
همانطور که گفته شد دو نوع برونکوسکوپ وجود دارد. بسته به اینکه پزشک از کدام یک استفاده می کند، دو نوع برونکوسکوپی وجود دارد:
- برونکوسکوپی انعطاف پذیر: برونکوسکوپی انعطاف پذیر رایج ترین شکل است. برونکوسکوپ انعطاف پذیر لوله ای نرم با قطر کم 2 تا 6 میلی متر است، به طوری که خطر آسیب بسیار کم است. معمولاً یک بی حس کننده موضعی برای این معاینه کافی است.
چه زمانی برونکوسکوپی انجام می شود؟
برونکوسکوپی هم برای تشخیص و هم برای درمان بیماری های ریوی استفاده می شود.
نشانه های تشخیصی
- ذات الریه (التهاب ریه ها)
- سرفه مزمن با علت ناشناخته
- شفاف سازی و نمونه برداری (بیوپسی) تومورهای خوش خیم و بدخیم یا سایر تغییرات تنفسی
- گرفتن سواب بافت با کمک برس های کوچک
- سرفه کردن خون (هموپتیز)
- تغییرات نامشخص ریه در اشعه ایکس قفسه سینه
علائم درمانی
- خارج کردن اجسام خارجی استنشاق شده
- آسپیراسیون مخاط غلیظ
- لاواژ ریه (لاواژ برونکوآلوئولار، BAL) با محلول نمکی (گاهی اوقات برای اهداف تشخیصی نیز استفاده می شود)
- هموستاز
- گشاد شدن انقباضات برونش با لوله های مخصوص (استنت)
- قرار دادن عناصر تابشی (رادیو نوکلیدها) برای رادیوتراپی موضعی برای سرطان ریه
در حین برونکوسکوپی چه کاری انجام می شود؟
قبل از معاینه واقعی، پزشک از شما در مورد سابقه پزشکی شما (تاریخچه) سوال می کند و شما را در مورد عوارض احتمالی برونکوسکوپی مطلع می کند. علاوه بر این، شمارش خون و آزمایش عملکرد ریوی (تست عملکرد ریه) انجام خواهد شد. در برخی موارد، معاینه اشعه ایکس یا توموگرافی کامپیوتری ریه و نوار قلب نیز ممکن است ضروری باشد.
از آنجایی که راه‌های هوایی فاقد رشته‌های درد هستند، تنها وارد کردن برونکوسکوپ از طریق بینی یا گلو ناخوشایند است و می‌تواند باعث سرفه شود. بنابراین برای برونکوسکوپی انعطاف پذیر، یک بی حس کننده موضعی و آرام بخش های خفیف کافی است. در مقابل، یک بیهوشی عمومی همیشه برای برونکوسکوپی سفت و سخت مورد نیاز است.
دکتر برونکوسکوپ را با دقت وارد می کند و غشای مخاطی را در مسیر رسیدن به برونش ها بررسی می کند. راه های هوایی ریه ها مانند درختی از نای به داخل برونش ها منشعب می شوند. قاعدتاً پزشک شاخه ها را تا شاخه سوم یا چهارم معاینه می کند. در صورت لزوم، اکنون می توان ابزارهای بیشتری را از طریق کانال کاری وارد کرد تا نمونه برداری و عملیات جزئی انجام شود. پس از عمل، بقایای خون و ترشحات با محلول فیزیولوژیکی نمک مایع شده و ساکشن می شوند. سپس پزشک برونکوسکوپ را برمی دارد و شما را برای نظارت بیشتر به اتاق ریکاوری می برند.
خطرات برونکوسکوپی چیست؟
به ندرت هیچ خطری در ارتباط با برونکوسکوپی وجود دارد. با این حال، معاینه کاملاً بدون خطر نیست - عوارض به ندرت رخ می دهد، حتی اگر معاینه با دقت انجام شود:
- آسیب به راه های هوایی با نفوذ به دیواره برونش ( سوراخ شدن )
- خون ریزی
- فروپاشی یک یا هر دو ریه (پنوموتوراکس) به دلیل آسیب به بافت ریه
- کمبود اکسیژن (هیپوکسی)
- آریتمی قلبی و فشار خون پایین (هیپوتانسیون)
- تورم حنجره (ادم حنجره) یا آسیب در ناحیه حنجره
- التهاب (در ساعات و روزهای بعد از عمل)
بعد از برونکوسکوپی چه نکاتی را باید در نظر بگیرم؟
پس از برونکوسکوپی مدتی تحت نظر پزشکی خواهید بود. به دلیل بیهوشی یا بیهوشی، حداقل یک ساعت نباید چیزی بخورید، زیرا در غیر این صورت ممکن است خفه شوید. علاوه بر این، نباید به مدت 24 ساعت رانندگی کنید یا از وسایل حمل و نقل عمومی استفاده کنید، زیرا اثرات پس از آن ممکن است توانایی شما را برای واکنش محدود کند. بنابراین باید ترتیبی دهید که کسی شما را بگیرد و به خانه ببرد.
پزشک شما در مورد یافته های معاینه و هر روش بعدی با شما صحبت خواهد کرد. اگر در حین برونکوسکوپی (بیوپسی) نمونه بافتی گرفته شده باشد، معمولاً بعد از دو تا سه روز نتیجه معاینه را دریافت خواهید کرد.
