معاینه عصبی چیست؟
در طول معاینه عصبی، پزشکان عملکرد سیستم عصبی مرکزی (CNS: مغز و نخاع) و همچنین سیستم عصبی محیطی را بررسی می کنند. از این طریق می توان بسیاری از اختلالات عصبی را شناسایی و موضعی کرد.
چه زمانی معاینه عصبی انجام می دهید؟
دلایل رایج برای معاینه عصبی عبارتند از:
- اختلالات حاد گردش خون در CNS، به عنوان مثال سکته مغزی
- خونریزی مغزی، تومورهای مغزی یا آبسه
- دیسک حنجر
- بیماری صرع
- بیماری های التهابی مزمن CNS، به عنوان مثال مولتیپل اسکلروزیس
- التهاب حاد مغز یا مننژ
- اختلالات متابولیک اعصاب محیطی، به عنوان مثال پلی نوروپاتی در دیابت
- اختلالات عملکردی مرتبط با فشار اعصاب محیطی
- سرگیجه
در طول معاینه عصبی چه می کنید؟
معاینه عصبی شامل موارد زیر است:
- مصاحبه پزشکی در مورد سابقه پزشکی بیمار و شکایات فعلی (تاریخچه)
- ارزیابی ذهنی از سطح هوشیاری بیمار
- لمس نبض و اندازه گیری فشار خون
- معاینه دوازده عصب جمجمه ای
- بررسی قدرت، حساسیت، رفلکس ها و هماهنگی بدن
تست هوشیاری، حساسیت و عملکرد حرکتی
در ابتدا، پزشک هوشیاری (هوشیاری) بیمار را با استفاده از سؤالات مختلف - مانند تاریخ تولد، نام یا مکان، ارزیابی می کند. اگر بیمار بتواند به تمام سوالات به درستی پاسخ دهد، وضعیت او به عنوان "بیدار و جهت دار" طبقه بندی می شود.
علاوه بر این، پزشک حساسیت کل بدن را بررسی می کند. حس لامسه، درد، دما، لرزش و تغییر موقعیت آزمایش می شود.
علاوه بر این، پزشک عملکرد حرکتی را بررسی می کند و قدرت عضلانی بیمار را به درجات مختلف قدرت تقسیم می کند. از این طریق می توان هرگونه فلج یا گرفتگی (اسپاستیسیته) موجود را تشخیص داد.
بررسی هماهنگی، موضع گیری و تعادل
معاینه عصبی هماهنگی را می توان با استفاده از آزمایش به اصطلاح انگشت و بینی انجام داد. در این آزمایش بیمار با چشمان بسته و بازوهای در ابتدا باید ابتدا انگشت اشاره راست و سپس انگشت اشاره چپ خود را به سمت بینی بیاورد.
تست گام Unterberger برای تست ایستادن، راه رفتن و تعادل استفاده می شود: در اینجا، بیمار باید 50 تا 60 قدم را در محل با چشمان بسته و بازوهای دراز انجام دهد. زانوها باید همیشه تا ارتفاع باسن بلند شوند.
بررسی اعصاب جمجمه ای
اعصاب جمجمه ای که مستقیماً از مغز منشأ می گیرند، در معاینه عصبی به طور جداگانه بررسی می شوند:
- I. عصب بویایی: تایید با تست های بویایی
- II. عصب بینایی - بینایی: اشیاء یا حروف باید از فاصله معینی تشخیص داده شوند. پاسخ مردمک توسط پزشک بررسی می شود که یک لامپ به چشم ها می تاباند و پاسخ مردمک را ارزیابی می کند.
- III. عصب چشمی – حرکت چشم: در اینجا بیمار باید بتواند انگشت پزشک را با چشم دنبال کند.
- IV. عصب تروکلر - حرکت چشم: برای آزمایش، بیمار به داخل و پایین نگاه می کند. پزشک هر دو چشم را جداگانه آزمایش می کند.
- VI. عصب abducens – حرکت چشم: بیمار برای تایید به بیرون نگاه می کند. این نیز با مقایسه جانبی آزمایش می شود.
- VII. عصب صورت - حالات چهره و طعم: در اینجا بیمار گونه های خود را پف می کند، اخم می کند و دهان خود را می بوسد. حس چشایی بیمار نیز پرسیده می شود.
- هشتم. عصب دهلیزی – شنوایی و تعادل: پزشک برای بررسی شنوایی انگشتان خود را نزدیک گوش می مالد. تست تعادل برای بررسی عملکرد عصبی استفاده می شود.
- IX عصب گلوفارنکس - بلع: پزشک گلو و توانایی بلع را بررسی می کند.
- X. Nervus Vagus - کنترل اندام های داخلی: پزشک در مورد ناهنجاری در ضربان قلب، تنفس یا هضم می پرسد.
- XI. Nervus accessorius – بخشی از عضلات سر: پزشک شانه ها را به سمت پایین فشار می دهد در حالی که بیمار آنها را به سمت بالا می کشد. همچنین سر باید قابلیت چرخش در برابر مقاومت را داشته باشد.
- XII. Nervus hypoglossus – زبان: بیمار زبان را بیرون می آورد و آن را به همه طرف حرکت می دهد.
بررسی رفلکس ها
معاینه عصبی همچنین شامل آزمایش رفلکس ها می شود. با استفاده از چکش رفلکس، پزشک به اصطلاح رفلکس های عضلانی مانند رفلکس تاندون دوسر بازو را آزمایش می کند. پزشک یک انگشت شست را روی تاندون عضله دوسر قرار می دهد و با چکش به آن ضربه می زند. اگر ساعد خم شود، آسیب به اعصاب درگیر تقریبا غیرممکن است.
در مورد به اصطلاح رفلکس های خارجی، پاسخ رفلکس در اندامی که محرک را درک می کند رخ نمی دهد. اگر مثلاً دکتر ران را نوازش کند، بیضه مرد بلند می شود.
علاوه بر این، رفلکس های اولیه آزمایش می شوند که نباید در افراد سالم ایجاد شود و فقط در نوزادان و نوزادان وجود دارد. به عنوان مثال، در رفلکس بابینسکی، لبه بیرونی پا به شدت برس زده می شود. اگر آسیب عصبی وجود داشته باشد، انگشتان پا گسترش یافته و شست پا به سمت بالا بلند می شود.
خطرات معاینه عصبی چیست؟
بعد از معاینه عصبی چه نکاتی را باید در نظر بگیرم؟
پس از تکمیل معاینه عصبی، پزشک نتایج را با شما در میان خواهد گذاشت. بسته به تشخیص، معاینات عصبی فنی بیشتر مانند تصویربرداری رزونانس مغناطیسی (MRI)، توموگرافی کامپیوتری (CT) یا الکترونوروگرافی (ENG) انجام خواهد شد.
