تب دنگی: علائم، درمان

بررسی اجمالی

تب دنگی چیست؟ یک عفونت ویروسی که توسط پشه Aedes منتقل می شود.
شیوع: عمدتاً در کشورهای گرمسیری و نیمه گرمسیری و همچنین (گاهی) در اروپا.
علائم: گاهی هیچ، در غیر این صورت معمولاً علائمی شبیه آنفولانزا (مانند تب، لرز، سردرد، اندام‌های دردناک، دردهای عضلانی) وجود ندارد. در صورت بروز عوارض، از جمله، اختلالات لخته شدن خون، استفراغ، افت فشار خون، بی قراری، خواب آلودگی.
پیش آگهی: دوره معمولاً خوش خیم. افزایش خطر عوارض در کودکان و عفونت دوم
پیشگیری: از نیش پشه (لباس بلند، پشه بند، دافع پشه و غیره) خودداری کنید، در صورت لزوم واکسیناسیون انجام دهید.

تب دنگی: مسیرهای عفونت و بروز

این پشه‌ها عمدتاً در محیط‌های شهری و یا به طور کلی در مناطقی که انسان‌ها پر جمعیت هستند، یافت می‌شوند. آنها ترجیح می دهند تخم های خود را در نزدیکی آب (بطری، بشکه باران، سطل و غیره) بگذارند. اگر ماده ها آلوده باشند، می توانند ویروس را مستقیماً به نوزادان منتقل کنند. پشه های ماده نیز آنهایی هستند که این بیماری را به انسان منتقل می کنند.

آیا افراد می توانند یکدیگر را به تب دنگی مبتلا کنند؟

انتقال مستقیم دانگ از فردی به فرد دیگر – یعنی بدون حضور پشه آئدس – معمولاً اتفاق نمی افتد.

بر خلاف ویروس های آنفولانزا، برای مثال، بر اساس دانش فعلی، ویروس دنگی در بزاق یافت نمی شود. بنابراین تب دنگی با عطسه، سرفه یا بوسیدن قابل انتقال نیست. با این حال، موارد فردی وجود دارد که در آن محققان تصور می کنند که افراد از طریق رابطه جنسی محافظت نشده آلوده شده اند.

محققان توانسته اند RNA ویروس دنگی را در مایع منی، ترشحات واژن و ادرار تشخیص دهند. با این حال، هنوز مشخص نیست که این تا چه حد می تواند منجر به عفونت شود (همچنین می توان تصور کرد که عفونت می تواند از طریق آسیب های کوچکی که در طول رابطه جنسی ایجاد می شود رخ دهد و در نتیجه خون آلوده منتقل شود). مثبت بودن آزمایش لزوماً به این معنا نیست که فرد مبتلا عفونی است، زیرا این فقط ماده ژنتیکی ویروس دنگی را تشخیص می دهد.

به گفته کارشناسان، اگرچه بسیار نادر گزارش شده است، اما انتقال مستقیم ویروس دنگی در بین انسان ها نقش مرتبطی در گسترش تب دنگی ندارد. عامل تعیین کننده انتقال از طریق پشه های Aedes است.

بروز تب دنگی

با این حال، به دلیل گرم شدن کره زمین، پشه ببر آسیایی اکنون در جنوب اروپا نیز گسترده شده است و همچنان به گسترش منطقه سکونت خود ادامه می دهد. در سال های اخیر، موارد جداگانه ای از عفونت دنگی در اروپا، به عنوان مثال در مادیرا، کرواسی، فرانسه و اسپانیا وجود داشته است. کارشناسان نگرانند که این پشه به طور فزاینده ای به اروپای قاره ای نیز سرایت کند.

براساس داده‌های گزارش‌دهی قانون حفاظت از عفونت (IfSG) شایع‌ترین کشورهای آلوده در سال 2018 عبارتند از:

تایلند: 38 درصد
هند: 8 درصد
مالدیو: 5 درصد
اندونزی: 5 درصد
کوبا: 4 درصد
کامبوج: 4 درصد
سریلانکا: 4 درصد
ویتنام: 3 درصد
مکزیک: 2 درصد
تانزانیا: 2 درصد
بقیه: 25 درصد

تب دنگی: بیماری در حال افزایش است

تب دنگی در دهه های اخیر به سرعت گسترش یافته است. در 50 سال گذشته، تعداد افراد مبتلا سی برابر شده است. کارشناسان تخمین می زنند که سالانه بین 284 تا 528 میلیون نفر در سراسر جهان به ویروس دنگی مبتلا می شوند.

تب دنگی: علائم

بسیاری از افراد آلوده نیز هیچ علامتی ندارند (به ویژه کودکان).

عوارض تب دنگی

در اکثر بیماران، تب دنگی بدون عواقب بیشتر بهبود می یابد. با این حال، در برخی موارد، عوارضی وجود دارد: پزشکان بین دو دوره جدی بیماری، که می تواند تهدید کننده زندگی نیز باشد، تمایز قائل می شوند. آنها عمدتاً در کودکان و نوجوانان زیر 15 سال و به طور کلی در بیمارانی که قبلاً دانگ داشته اند رخ می دهد:

سندرم شوک دنگی (DSS): هنگامی که فشار خون به دلیل بیماری از مسیر خارج می شود، قلب دیگر نمی تواند خون کافی را در بدن پمپاژ کند. در نتیجه ضربان قلب به شدت افزایش می یابد. با این وجود، اندام های حیاتی مانند مغز و کلیه ها دیگر به اندازه کافی تامین نمی شوند.

علائم هشدار دهنده چنین عوارضی عبارتند از:

درد ناگهانی شکم
استفراغ مکرر
کاهش ناگهانی دمای بدن به زیر 36 درجه سانتیگراد
خونریزی ناگهانی
افت ناگهانی فشار خون
نبض سریع

تب دنگی: درمان

هیچ درمان علّی برای این عفونت وجود ندارد. این بدان معنی است که پزشک فقط می تواند علائم را تسکین دهد، اما نمی تواند با خود ویروس مبارزه کند.

تا زمانی که هیچ عارضه ای رخ ندهد، بیمار لزوماً نیازی به بستری شدن در بیمارستان ندارد. با این حال، به محض ظاهر شدن علائم خونریزی یا شوک قریب الوقوع، درمان بستری (احتمالاً در بخش مراقبت های ویژه) اجتناب ناپذیر است. در آنجا می توان علائم حیاتی (ضربان قلب، تعداد تنفس، فشار خون و ...) را به دقت بررسی کرد. علاوه بر این، انفوزیون یا واحد خون در صورت نیاز به بیماران داده می شود.

تب دنگی: پیشگیری

در اصل، تب دنگی با واکسیناسیون و با پیشگیری از مواجهه قابل پیشگیری است.

واکسن دنگی

اولین واکسن دنگی در دسامبر 2018 در اتحادیه اروپا مجوز گرفت. متخصصان پزشکی سه دوز از واکسن را در فواصل شش ماهه تجویز می کنند.

دومین واکسن دنگی در دسامبر 2022 در اتحادیه اروپا تأیید شد. این واکسن در یک رژیم دو دوز با فاصله سه ماهه بین دوز اول و دوم واکسن تجویز می شود.

برای کودکان چهار سال به بالا، نوجوانان و بزرگسالان تایید شده است. در حال حاضر (ژوئن 2023)، آژانس های مربوطه در حال بررسی یک توصیه احتمالی واکسیناسیون برای مسافران مناطق بومی دنگی هستند.

پیشگیری از قرار گرفتن در معرض

شلوار بلند و آستین بلند بپوشید
مواد دافع (اسپری پشه) را روی پوست و لباس بمالید
پشه بندها را با اندازه مش حداکثر 1.2 میلی متر - معادل حدود 200 MESH (مش / اینچ 2) - روی تخت بکشید.
روی پنجره ها و درها پرده ها (آغشته به حشره کش ها) قرار دهید.

تب دنگی: معاینات و تشخیص

در مرحله اولیه، علائم اصلی تب دنگی از علائم آنفلوانزای معمولی قابل تشخیص نیستند. با این حال، یک پزشک متخصص مناسب مانند یک پزشک مناطق گرمسیری اغلب می‌تواند بر اساس علائم توصیف شده و اطلاعاتی مبنی بر اینکه فرد مبتلا در یک کشور در معرض خطر بوده است، به عفونت با "تب دنگی" مشکوک شود. پزشک چنین اطلاعاتی را طی مشاوره اولیه با بیمار (تاریخچه) به دست می آورد.

اندازه گیری دما، نبض و فشار خون
گوش دادن به صداهای قلب و ریه
لمس غدد لنفاوی سطحی
معاینه گلو و غشاهای مخاطی

مشکوک بودن به تب دنگی را می توان با آزمایش خون تأیید کرد: نمونه خونی از بیمار برای ویروس دنگی و آنتی بادی های خاص پاتوژن مورد آزمایش قرار می گیرد. آزمایش‌های سریع برای تشخیص آنتی‌بادی‌های خاص نیز در دسترس هستند.

تب دنگی: سیر بیماری و پیش آگهی

به عنوان یک قاعده، تب دنگی بدون عارضه ادامه می یابد. اکثر بیماران ظرف چند روز بهبود می یابند. با این حال، خستگی ممکن است برای چند هفته ادامه یابد.

خطر عوارض ناشی از تب دنگی در بیمارانی که به اندازه کافی نوشیدنی نمی نوشند یا کمتر از 15 سال سن دارند، افزایش می یابد. عفونت دوم با ویروس دنگی نیز خطرناک است:

خطر مرگ و میر

به ویژه در تب خونریزی دهنده دنگی (DHF) و سندرم شوک دنگی (DSS)، درمان فشرده پزشکی به موقع بسیار مهم است. میزان مرگ و میر (کشندگی) در DHF از شش تا 30 درصد متغیر است. DSS حتی خطرناک تر است: بدون درمان کافی، 40 تا 50 درصد بیماران در اثر این نوع شدید تب دنگی می میرند. با این حال، با درمان به موقع، مرگ و میر به یک درصد یا کمتر کاهش می یابد.