نحوه عملکرد کلیندامایسین
کلیندامایسین توانایی باکتری ها برای تولید پروتئین را مهار می کند. با این حال، از آنجایی که پروتئین ها برای ساخت سلول های باکتریایی بسیار مهم هستند، آنتی بیوتیک در نتیجه از رشد و تکثیر باکتری ها جلوگیری می کند.
کلیندامایسین در برابر استافیلوکوک ها (باکتری های گرم مثبت) و بی هوازی ها (میکروب هایی که در محیط های بدون اکسیژن رشد می کنند) به خوبی عمل می کند.
جذب، تخریب و دفع
کلیندامایسین پس از تجویز خوراکی به خوبی از طریق دستگاه گوارش جذب بدن می شود. تزریق در رگ خونی وریدی یا ماهیچه اسکلتی توسط سرنگ و کانول نیز امکان پذیر است.
بیشتر دارو توسط کبد متابولیزه می شود و سپس از طریق مدفوع دفع می شود. مقدار کمی از بدن به شکل بدون تغییر در ادرار خارج می شود.
از کلیندامایسین می توان به صورت خارجی نیز استفاده کرد. آنتی بیوتیک به شکل کرم یا ژل واژینال رشد باکتری را در محل مصرف مهار می کند.
از آنجایی که کلیندامایسین به آسانی توسط بافت جذب می شود و در بافت استخوان تجمع می یابد، از جمله برای عفونت های استخوان ها و مفاصل (به عنوان مثال، استئومیلیت، آرتریت سپتیک) و عفونت های ناحیه دندان و فک استفاده می شود.
سایر زمینه های کاربرد (نشانه ها) آنتی بیوتیک عبارتند از:
- عفونت گوش، بینی و گلو (به عنوان مثال، اوتیت میانی حاد، سینوزیت، لوزه و فارنژیت)
- عفونت های ناحیه لگن و شکم و اندام های تناسلی زنان (مانند واژینیت، واژینوز باکتریایی)
- عفونت های بافت نرم
نحوه استفاده از کلیندامایسین
استفاده داخلی
برای انجام این کار، آب سرد و از قبل جوشیده شده به زیر علامت روی بطری اضافه می شود. در بطری بسته شده و به دقت تکان داده می شود تا گرانول ها کاملا حل شوند. به محض اینکه فوم کاملاً ته نشین شد، دوباره دقیقاً به اندازه علامت پر کنید. سوسپانسیون آماده مصرف باید قبل از هر بار استفاده به خوبی تکان داده شود و در دمای بالای 25 درجه نگهداری نشود.
دوز روزانه بستگی به نوع و شدت عفونت دارد. به طور کلی، بین 0.6 تا 1.8 گرم کلیندامایسین است که به سه تا چهار دوز تقسیم می شود. مدت زمان مصرف نیز به نوع عفونت و همچنین سیر بیماری بستگی دارد و بنابراین توسط پزشک تعیین می شود.
استعمال خارجی
کرم واژینال کلیندامایسین با اپلیکاتور روی واژن اعمال می شود. درمان باید قبل از رفتن به رختخواب انجام شود و نباید در دوران قاعدگی شروع شود.
عوارض جانبی کلیندامایسین چیست؟
کلیندامایسین می تواند باعث اسهال شود، به خصوص زمانی که از طریق دهان مصرف شود. این به این دلیل است که آنتی بیوتیک باعث تکثیر یک باکتری خاص در روده می شود که سمی تولید می کند که به مخاط روده آسیب می رساند.
در برخی از بیماران، این می تواند باعث کولیت شود که با تب، اسهال شدید همراه با ترکیبات خونی، گرفتگی عضلات شکمی و حالت تهوع همراه است. در صورت بروز اسهال، مصرف آنتی بیوتیک باید برای احتیاط قطع شود و با پزشک مشورت شود.
در بیش از یک درصد بیماران، افزایش جزئی و گذرا برخی از آنزیم های کبدی (ترانس آمینازهای سرم) با استفاده از کلیندامایسین رخ می دهد. پس از تجویز از طریق رگ خونی وریدی، ممکن است درد و فلبیت همراه با تشکیل لخته خون (ترومبوفلبیت) رخ دهد.
هنگام استفاده از کلیندامایسین چه مواردی را باید در نظر گرفت؟
موارد منع مصرف
در صورت حساسیت به کلیندامایسین یا لینکومایسین نباید از کلیندامایسین استفاده کرد.
در بیماران مبتلا به اختلال عملکرد کبد، اختلالات انتقال سیگنال از اعصاب به ماهیچه ها (مانند میاستنی گراویس، بیماری پارکینسون) و با سابقه اختلالات گوارشی (مانند التهاب روده بزرگ)، هنگام استفاده از آنتی بیوتیک باید احتیاط ویژه شود.
تداخلات
آنتی بیوتیک ممکن است اثربخشی قرص های ضد بارداری را کاهش دهد. بنابراین، به عنوان یک اقدام احتیاطی، باید از پیشگیری مکانیکی اضافی در طول درمان (مثلاً با کاندوم) استفاده شود.
استفاده همزمان از کلیندامایسین و آنتی بیوتیک های ماکرولید (مانند اریترومایسین، کلاریترومایسین، آزیترومایسین یا روکسی ترومایسین) توصیه نمی شود، زیرا هر دو ماده فعال به یک شکل عمل می کنند و در نتیجه اثر یکدیگر را ضعیف می کنند.
کلیندامایسین ممکن است اثرات شل کننده های عضلانی (داروهایی که باعث شل شدن موقت ماهیچه های اسکلتی می شوند) را افزایش دهد، زیرا آنتی بیوتیک اثر شل کننده عضلانی نیز دارد. بنابراین در صورت لزوم دوز شل کننده های عضلانی بر اساس آن توسط پزشک تنظیم می شود.
کلیندامایسین از طریق آنزیم CYP3A4 تجزیه می شود. بنابراین سایر داروهایی که فعالیت آنزیم CYP3A4 را به شدت تحریک می کنند (از جمله ریفامپیسین، فنی توئین، فنوباربیتال، برخی از داروهای HIV) ممکن است اثربخشی کلیندامایسین را محدود کنند.
بارداری و شیردهی
کلیندامایسین یک آنتی بیوتیک ذخیره در بارداری است. فقط زمانی باید از آن استفاده کرد که جایگزین های مناسب تر گزینه ای نباشند.
سایر آنتی بیوتیک ها مانند پنی سیلین ها، سفالوسپورین ها و ماکرولیدها نیز در صورت امکان در دوران شیردهی باید ترجیح داده شوند. با این حال، اگر کلیندامایسین به طور اجباری تجویز شود، بیماران ممکن است به شیردهی ادامه دهند.
داروهای حاوی کلیندامایسین در آلمان، اتریش و سوئیس نیاز به نسخه دارند و فقط با نسخه در داروخانه ها در دسترس هستند.
چه مدت است که کلیندامایسین شناخته شده است؟
کلیندامایسین از نظر شیمیایی ارتباط نزدیکی با لینکومایسین دارد که توسط باکتری های خاصی (Streptomyces lincolnensis) تولید می شود و در دهه 1950 کشف شد. این کشف در کشت های خاک در نزدیکی شهر لینکلن، نبراسکا (از این رو لینکومایسین نامیده می شود) انجام شد.
کلیندامایسین از لینکومایسین توسط یک واکنش شیمیایی به دست می آید. در مقایسه با دومی، قوی تر است و بهتر جذب بدن می شود. کلیندامایسین از سال 1968 وارد بازار شده است.
آنچه باید در مورد کلیندامایسین نیز بدانید
از آنجا که کلیندامایسین کلونیزاسیون باکتریایی طبیعی روده را تغییر می دهد، ممکن است اسهال رخ دهد. به عنوان یک اقدام پیشگیرانه، می توان از داروهای حاوی مخمر دارویی خاص (مانند ساکارومایسس سرویزیه) نیز استفاده کرد.
