پنوموتوراکس: توضیحات
در پنوموتوراکس، هوا وارد فضای به اصطلاح پلورال - بین ریه و دیواره قفسه سینه - شده است. به عبارت ساده، هوا در کنار یک ریه قرار دارد، به طوری که دیگر نمی تواند به درستی منبسط شود. دلایل تجمع پاتولوژیک هوا می تواند متفاوت باشد.
سالانه حدود 10,000 مورد پنوموتوراکس در آلمان وجود دارد.
فشار منفی از بین می رود
ریه ها از بیرون توسط یک پوسته اندام صاف به نام پلور احاطه شده اند. لایه نازک دیگری از بافت، پلورا، دیواره قفسه سینه را از داخل می پوشاند. ریه و پلور با هم پلور نامیده می شوند و تنها توسط یک فضای باریک و پر از مایع - فضای پلورال - از هم جدا می شوند.
فشار منفی خاصی در فضای پلور وجود دارد که باعث می شود به اصطلاح نیروهای چسبندگی جنب و پلور را به معنای واقعی کلمه به یکدیگر بچسبانند. این مکانیسم باعث می شود که ریه ها با هر نفس حرکات قفسه سینه را دنبال کنند.
اگر اکنون هوا وارد فضای جنب شود، نیروهای چسبندگی فیزیکی خنثی می شوند. ریه در حین استنشاق نمی تواند در ناحیه آسیب دیده منبسط شود، اما فرو می ریزد (کلاپس ریه). با این حال، در برخی موارد، هوای کمی وارد فضای جنب می شود که فرد مبتلا به سختی متوجه آن می شود.
اشکال پنوموتوراکس
- پنوموتوراکس خارجی: در اینجا هوا از خارج بین دیواره قفسه سینه و ریه ها وارد می شود - به عنوان مثال، در تصادفی که در آن چیزی به قفسه سینه ضربه می زند.
- پنوموتوراکس داخلی: در اینجا هوا از طریق مجاری هوایی وارد فضای جنب می شود که ممکن است دلایل مختلفی برای آن وجود داشته باشد (به زیر مراجعه کنید). پنوموتوراکس داخلی شایع تر از خارجی است.
پنوموتوراکس را می توان بر اساس میزان ورود هوا نیز طبقه بندی کرد: اگر هوای بسیار کمی در فضای جنب وجود داشته باشد، پزشکان از آن به عنوان پنوموتوراکس گوشته یاد می کنند. در این مورد، ریه هنوز تا حد زیادی برهنه شده است، به طوری که فرد مبتلا به سختی ممکن است هیچ ناراحتی را تجربه کند.
از طرف دیگر، در پنوموتوراکس با کلاپس ریه، یک ریه (تا حدی) از بین رفته و باعث ناراحتی شدید می شود.
یکی از عوارض جدی پنوموتوراکس، به اصطلاح پنوموتوراکس تنشی است. در حدود سه درصد موارد پنوموتوراکس رخ می دهد. در پنوموتوراکس تنشی، با هر تنفس هوای بیشتری به فضای پلور پمپ می شود، اما نمی تواند از آن خارج شود. این امر باعث می شود که هوا فضای بیشتری را در قفسه سینه اشغال کند - سپس ریه سالم و همچنین سیاهرگ های بزرگ منتهی به قلب را فشرده می کند.
پنوموتوراکس تنشی یک بیماری تهدید کننده زندگی است که باید فورا درمان شود!
پنوموتوراکس: علائم
در مقابل، پنوموتوراکس همراه با کلاپس ریه، با ورود هوای بیشتر آن، یک بیماری خطرناک است که معمولاً با علائم واضح همراه است.
- تنگی نفس (تنگی نفس)، احتمالاً تنفس تسریع شده (نفس نفس).
- سرفه های تحریک پذیر @
- درد خنجری و وابسته به نفس در سمت آسیب دیده قفسه سینه
- احتمال تشکیل حباب هوا در زیر پوست (آمفیزم پوستی)
- حرکت نامتقارن قفسه سینه در طول تنفس ("عقب افتادن" سمت آسیب دیده)
در به اصطلاح پنوموتوراکس کاتامنیال، که در زنان جوان در حوالی قاعدگی رخ می دهد، درد قفسه سینه و تنگی نفس معمولاً با سرفه ترشحات خونی (هموپتیزی) همراه است.
در پنوموتوراکس تنشی، تنگی نفس همچنان افزایش می یابد. اگر ریه ها دیگر نتوانند اکسیژن کافی برای تامین بدن را دریافت کنند، پوست و غشاهای مخاطی آبی می شوند (سیانوز). ضربان قلب کم عمق و به شدت تسریع شده است. پنوموتوراکس تنشی باید در اسرع وقت توسط پزشک معالجه شود!
پنوموتوراکس: علل و عوامل خطر
پزشکان بسته به علت، اشکال مختلف پنوموتوراکس را تشخیص می دهند.
- پنوموتوراکس خودبخودی ثانویه: از یک بیماری ریوی موجود ایجاد می شود. در بیشتر موارد COPD (بیماری انسدادی مزمن ریه) و کمتر بیماری های دیگر مانند ذات الریه است.
- پنوموتوراکس تروماتیک: ناشی از آسیب به قفسه سینه است. به عنوان مثال، فشار شدید ناشی از برخورد در هنگام تصادف می تواند دنده ها را بشکند و به ریه ها آسیب برساند. سپس هوا می تواند از خارج وارد فضای جنب شود. زخم های چاقو به قفسه سینه نیز می تواند باعث پنوموتوراکس تروماتیک شود.
- پنوموتوراکس ایتروژنیک: این زمانی است که پنوموتوراکس نتیجه یک عمل پزشکی است. برای مثال، در حین فشرده سازی قفسه سینه برای احیای ایست قلبی، دنده ها می توانند بشکنند و به ریه آسیب برسانند - با پنوموتوراکس بعدی. همچنین هنگام برداشتن بافت از ریه (بیوپسی ریه)، برونکوسکوپی یا قرار دادن کاتتر ورید مرکزی، هوا می تواند به طور ناخواسته وارد فضای پلور شود.
عامل خطر مهم برای پنوموتوراکس خودبخودی اولیه سیگار کشیدن است - حدود 90 درصد از بیماران پنوموتوراکس سیگاری هستند!
موارد خاص پنوموتوراکس
زنان به طور کلی در معرض خطر کمتری برای پنوموتوراکس خودبخودی نسبت به مردان هستند. با این حال، آنها در شرایط خاص بیشتر مستعد ابتلا به آن هستند:
در سنین باروری، به اصطلاح پنوموتوراکس کاتامنیال می تواند در 72 ساعت قبل یا بعد از قاعدگی رخ دهد. معمولاً در سمت راست ایجاد می شود. علت این نوع خاص از پنوموتوراکس هنوز مشخص نیست. احتمالاً آندومتریوز (با نشست آندومتر در ناحیه قفسه سینه) می تواند محرک باشد، یا هوا می تواند از رحم به داخل حفره شکمی و از آنجا به قفسه سینه عبور کند. پنوموتوراکس کاتامنیال بسیار نادر است اما خطر عود بالایی دارد.
مورد خاص دیگر پنوموتوراکس در دوران بارداری است.
پنوموتوراکس: معاینات و تشخیص
ابتدا پزشک در گفتگو با شما سابقه پزشکی شما (تاریخچه) را می گیرد: در مورد ماهیت و وسعت علائم شما، زمان وقوع آنها و هرگونه رویداد قبلی و بیماری های ریوی موجود جویا می شود. همچنین باید پزشک را در مورد هرگونه مداخله پزشکی و آسیب در ناحیه قفسه سینه مطلع کنید.
در صورت مشکوک بودن به پنوموتوراکس، در اسرع وقت معاینه با اشعه ایکس قفسه سینه (اشعه ایکس قفسه سینه) انجام می شود. در بیشتر موارد، برخی از ویژگی‌های مشخصه را می‌توان در رادیوگرافی تشخیص داد: علاوه بر تجمع هوا در فضای جنب، گاهی اوقات ریه فرو ریخته را می‌توان در عکس‌برداری با اشعه ایکس مشاهده کرد.
اگر معاینه اشعه ایکس یافته های واضحی را ایجاد نکرد، ممکن است معاینات بیشتری لازم باشد، به عنوان مثال معاینه اولتراسوند، توموگرافی کامپیوتری یا سوراخ کردن ناحیه مشکوک (پنکسیون پلور).
پنوموتوراکس: درمان
درمان پنوموتوراکس در ابتدا به شدت دقیق آن بستگی دارد.
در موارد خفیف صبر کنید
اگر فقط مقدار کمی هوا در فضای پلورال وجود داشته باشد (پنوموتوراکس گوشته) و علائم شدیدی وجود نداشته باشد، پنوموتوراکس اغلب بدون درمان می تواند کاملاً عقب نشینی کند. در این حالت، فرد مبتلا ابتدا تحت نظر پزشکی برای نظارت بر روند بعدی بیماری باقی می‌ماند. معاینات بالینی منظم و بررسی اشعه ایکس کمک می کند.
درناژ پلور و پلورودز
در مواقع اضطراری – به ویژه در مورد پنوموتوراکس تنشی پس از تصادف – پزشک می تواند فضای پلور را با یک کانول سوراخ کند تا در ابتدا ریه را تسکین دهد تا هوای وارد شده بتواند خارج شود. بعداً درناژ پلور انجام می شود.
اگر خطر پنوموتوراکس مکرر وجود داشته باشد، پزشکان گاهی اوقات عمل خاصی به نام پلورودز را نیز انجام می دهند. این روش به عنوان بخشی از توراکوسکوپی، معاینه حفره قفسه سینه انجام می شود: ریه و پلور به هم چسبیده می شوند (یعنی فضای پلور برداشته می شود) به طوری که ریه نمی تواند دوباره جمع شود.
پنوموتوراکس: سیر بیماری و پیش آگهی
سیر پنوموتوراکس به علت آن و نوع و وسعت هر آسیب مسبب بستگی دارد.
پیش آگهی برای شایع ترین شکل، پنوموتوراکس خود به خود، معمولا خوب است. مقدار زیادی از هوا در فضای جنب (پنوموتوراکس گوشته) اغلب می تواند به تدریج توسط بدن جذب شود، به طوری که پنوموتوراکس خود به خود برطرف می شود.
علاوه بر این، افراد مبتلا به دلیل تغییرات فشار نباید در ورزش های غواصی شرکت کنند و در حالت ایده آل باید سیگار را ترک کنند - که هر دو خطر عود را کاهش می دهند. بیمارانی که دارای حباب های آمفیزم بزرگ هستند نیز باید مراقب سفرهای هوایی باشند و در صورت لزوم از قبل با پزشک خود مشورت کنند.
در پنوموتوراکس تروماتیک، پیش آگهی به آسیب به ریه و/یا پلور بستگی دارد. اگر پس از تصادف صدمات عمده ای وجود داشته باشد، ممکن است زندگی در خطر باشد.
پنوموتوراکس تنشی همیشه باید فوراً درمان شود، در غیر این صورت یک دوره شدید محتمل است.
در مورد پنوموتوراکس ایتروژنیک ناشی از سوراخ شدن ریه، آسیب بافتی که منجر به ورود هوا به فضای پلور می شود، معمولاً بسیار کم است و خود به خود بهبود می یابد.
