بررسی اجمالی
- درمان: روان درمانی، در بزرگسالان گاهی با حمایت دارو، اشکال مختلف درمان مانند مقابله درمانی، تروما درمانی تخیلی روانی پویا، در کودکان رفتار درمانی متناسب با سن با مشارکت والدین یا مراقبین.
- علل: تجربیات آسیب زا مانند خشونت فیزیکی ناشی از جنگ یا تجاوز جنسی، افراد بدون حمایت اجتماعی یا مبتلا به بیماری روانی بیشتر مستعد هستند، PTSD پیچیده معمولاً علت آن آسیب‌های شدید، تکراری و طولانی‌مدت مانند شکنجه، بهره‌کشی جنسی است.
- تشخیص: تعیین علائم فیزیکی که با تاخیر زمانی پس از ضربه رخ می دهد (تمایز از واکنش استرس حاد با علائم مشابه بدون تاخیر زمانی مهم است)، درمانگر تروما تاریخچه پزشکی، تست های استاندارد (مانند CAPS، SKID-I) را درخواست می کند. معیارهای خاصی مطابق با ICD-10 باید رعایت شود
- پیش آگهی: اغلب شانس خوبی برای بهبودی وجود دارد، به خصوص اگر درمان مناسب به موقع و با حمایت محیط اجتماعی آغاز شود. اگر علائم برای مدتی بدون درمان وجود داشته باشد، خطر یک دوره مزمن وجود دارد.
اختلال استرس پس از سانحه چیست؟
اختلال استرس پس از سانحه (PTSD) یک بیماری روانی است که پس از حوادث آسیب زا رخ می دهد.
اصطلاح تروما از یونانی گرفته شده و به معنای "زخم" یا "شکست" است. بنابراین تروما یک موقعیت بسیار استرس زا را توصیف می کند که در آن فرد آسیب دیده در رحم دیگران و درماندگی احساس می کند. این به موقعیت های عادی، هرچند دردناک، زندگی مانند از دست دادن شغل یا مرگ بستگان اشاره نمی کند. اختلال استرس پس از سانحه ناشی از پریشانی فوق العاده و شدید است.
اختلال استرس پس از سانحه، سندرم استرس پس از سانحه نیز نامیده می شود زیرا گاهی اوقات علائم مختلفی را شامل می شود. علائم احتمالی عبارتند از اضطراب، تحریک پذیری، اختلالات خواب یا حملات پانیک (ضربان قلب سریع، لرزش، تنگی نفس). فلاش بک ها نیز معمولی هستند: تجربه مکرر موقعیت آسیب زا، به این صورت که فرد آسیب دیده غرق در خاطرات و احساسات می شود.
فرکانس
اختلال استرس پس از سانحه معمولاً شش ماه پس از رویداد آسیب زا رخ می دهد و در تمام سنین امکان پذیر است. یک مطالعه آمریکایی تخمین می زند که هشت درصد از جمعیت یک بار در طول زندگی خود اختلال استرس پس از سانحه را تجربه می کنند. طبق مطالعه دیگری، پزشکان، سربازان و افسران پلیس تا 50 درصد در معرض خطر PTSD هستند.
طبق مطالعات، تجاوز جنسی در 30 درصد موارد منجر به اختلال استرس پس از سانحه می شود.
اختلال استرس پس از سانحه پیچیده
اختلال استرس پس از سانحه پیچیده به ترومای شدید یا طولانی مدت نیاز دارد. افراد مبتلا معمولاً یک تصویر بالینی مزمن همراه با تغییرات شخصیتی نشان می دهند. بنابراین علائم در درجه اول بر شخصیت و رفتار تأثیر می گذارد.
اختلال استرس پس از سانحه چگونه درمان می شود؟
اختلال استرس پس از سانحه باید توسط روانپزشک یا روانشناس آموزش دیده در زمینه تروما درمانی درمان شود. اگر از روش درمانی اشتباه استفاده شود، اختلال استرس پس از سانحه ممکن است در غیر این صورت ریشه‌دارتر شود.
برخی از افرادی که می خواهند با یک تجربه آسیب زا کنار بیایند، با تبادل نظر با سایر مبتلایان و پیوستن به گروه های خودیاری به دنبال کمک بیشتری هستند.
روان درمانی
مرحله 1: ایمنی
اولین اولویت ایجاد یک محیط محافظت شده و احساس امنیت برای فرد است. بیمار باید به طور معقولی احساس امنیت و محافظت کند تا بتواند اختلال استرس پس از سانحه خود را برطرف کند. بنابراین، اغلب برای شروع درمان، اقامت جزئی یا کامل در بستری توصیه می شود. مدت اقامت در بیمارستان، از جمله، به شدت و اینکه آیا فرد مبتلا به عنوان مثال از علائم شدید افسردگی نیز رنج می برد، بستگی دارد.
قبل از شروع روان درمانی، معمولاً اطلاعاتی به بیمار داده می شود (آموزش روانی) تا بتواند اختلال استرس پس از سانحه را به عنوان یک تصویر بالینی بهتر درک کند.
مرحله 2: تثبیت
حمایت دارویی مکمل گاهی اوقات برای تسکین اضطراب مفید است. با این حال، داروها به عنوان تنها یا اولیه درمان استفاده نمی شوند. علاوه بر این، بیمارانی که اختلال استرس پس از سانحه را تجربه می کنند، بیشتر در معرض خطر وابستگی به دارو هستند. بنابراین، داروها به صورت انتخابی و تحت نظر مصرف می شوند. فقط سرترالین، پاروکستین یا ونلافاکسین به عنوان مواد فعال استفاده می شود.
استفاده از داروهای روانگردان در کودکان و نوجوانان توصیه نمی شود.
مرحله 3: غلبه بر، ادغام و توانبخشی
در این مرحله، بیمار قبلاً اعتماد به نفس پیدا کرده و تکنیک هایی را یاد گرفته است که به هدایت احساسات خود کمک می کند. اکنون "کار تروما" آغاز می شود:
روش درمانی دیگری که به طور خاص برای PTSD توسعه یافته است، حساسیت زدایی و پردازش مجدد حرکت چشم (EMDR) است. در اینجا، بیمار به آرامی با تروما در محیط محافظت شده درمان آشنا می شود. در لحظه یادآوری و زمانی که ترس دوباره بالا می‌رود، هدف این است که از طریق یک تغییر سریع و ناگهانی در جهت افقی نگاه، به تجربه تروما عادت کنیم.
در نهایت، تجربه آسیب زا باید در فرآیندهای ذهنی گنجانده شود و دیگر منجر به ترس و درماندگی نشود.
درمان اختلال استرس پس از سانحه پیچیده
به گفته لوئیز ردمن، اختلال استرس پس از سانحه پیچیده اغلب در کشورهای آلمانی زبان توسط تروما درمانی تخیلی روانی (PITT) درمان می شود. این تخیل درمانی به طور کلی تکنیک های مختلف درمانی را با هم ترکیب می کند.
در این فرآیند، بیمار یاد می‌گیرد که زمانی که احساسات مربوط به رویداد بیش از حد قوی می‌شوند، فضای امنی برای کناره‌گیری ایجاد کند. هدف در اینجا غلبه بر اختلال استرس پس از سانحه با گنجاندن آنچه تجربه شده در دنیای عاطفی عادی است.
سایر گزینه‌های درمانی شامل درمان با قرار گرفتن در معرض طولانی مدت (PE) است که در آن بیمار وضعیت آسیب‌زا را زنده می‌کند و دوباره ضربه را تجربه می‌کند. جلسه درمان با نوار ضبط می شود. بیمار هر روز به ضبط گوش می دهد تا زمانی که احساساتی که ایجاد می کند کاهش یابد.
درمان مواجهه روایی (NET) ترکیبی از شهادت درمانی (روشی کوتاه مدت برای درمان بازماندگان آسیب دیده از خشونت سیاسی) با روش های رفتاردرمانی کلاسیک است. در این فرآیند، کل تاریخچه زندگی بیمار از ترومای حل نشده پردازش می شود. با گذشت زمان، بیمار به این موارد عادت می کند و آنها را در تاریخچه زندگی خود قرار می دهد.
روان درمانی التقاطی مختصر برای PTSD (BEPP) عناصر شناختی-رفتاری و روان پویشی را در 16 جلسه درمانی ترکیب می کند. این شامل پنج عنصر است: آموزش روانی، قرار گرفتن در معرض، وظایف نوشتن و کار با شکاف های حافظه، به معنای اسناد و ادغام، و آیین خداحافظی.
درمان با کودکان و نوجوانان
میزان مشارکت والدین یا مراقبان بستگی به سن فرد مبتلا دارد. هر چه کودک کوچکتر باشد، حمایت افراد نزدیک برای اجرای آنچه در درمان آموخته شده ضروری تر است.
علل زمینه ای چیست؟
علل اختلال استرس پس از سانحه گاهی بسیار متنوع است. در هر صورت، این یک تجربه آسیب زا است. فرد آسیب دیده از یک تهدید جدی رنج می برد - این موضوع به بقای خود او بستگی دارد.
تجارب فیزیکی خشونت به شکل تجاوز جنسی، شکنجه یا جنگ معمولاً حتی بیشتر از بلایای طبیعی یا حوادثی که هیچ‌کس مسئول مستقیم آن نیست، برای اختلال استرس پس از سانحه مؤثر است. خشونت تجربه شده انسانی معمولاً با جهان بینی قبلی موجود سازگار نیست. سپس یک "دشمن" مستقیم وجود دارد که تهدید را نمایندگی می کند.
شکل پیچیده اختلال استرس پس از سانحه معمولاً ناشی از تجارب آسیب‌زای شدید، تکراری و طولانی‌مدت است. به عنوان مثال می توان به آسیب های دوران کودکی ناشی از سوء استفاده فیزیکی یا سوء استفاده جنسی اشاره کرد. سایر آسیب‌های شدید که پس از آن افراد دچار اختلال استرس پس از سانحه می‌شوند عبارتند از شکنجه، بهره‌کشی جنسی، یا سایر اشکال خشونت سازمان‌یافته شدید (مانند قاچاق انسان).
آزمایشات و تشخیص چیست؟
اختلال استرس پس از سانحه باید از واکنش استرس حاد متمایز شود. علائم در هر دو مورد مشابه است (مانند اضطراب، سردرگمی، انزوا). با این حال، واکنش استرس حاد به حالتی از غلبه روانی بلافاصله پس از یک وضعیت شدید جسمی یا روانی اشاره دارد. از سوی دیگر، اختلال استرس پس از سانحه، پس از ضربه با تاخیر زمانی خود را نشان می دهد.
اگر بیمار علائم فیزیکی مانند تنگی نفس، ضربان قلب سریع، لرزش یا تعریق را تجربه کند، اولین فردی که معمولاً با او مشورت می کند، پزشک خانواده او است. او ابتدا علل ارگانیک را روشن می کند. اگر مشکوک به اختلال استرس پس از سانحه باشد، بیمار را به روانپزشک یا روان درمانگر ارجاع می دهد.
تاریخچه پزشکی
در مشاوره اولیه با یک تروما درمانگر آموزش دیده خاص، تشخیص "اختلال استرس پس از سانحه" معمولاً انجام نمی شود. در عوض، درمانگر ابتدا سوالاتی در مورد تاریخچه زندگی بیمار و هر گونه شرایط پزشکی موجود می پرسد. در طول این یادداشت، درمانگر همچنین از بیمار می‌خواهد تا علائم را با جزئیات شرح دهد.
تست
پرسشنامه های استاندارد شده مختلفی برای تشخیص اختلال استرس پس از سانحه موجود است:
به اصطلاح مقیاس PTSD توسط پزشکان (CAPS) به طور خاص برای تشخیص اختلال استرس پس از سانحه ایجاد شده است. در ابتدا حاوی سؤالاتی در مورد خود تروما است. به دنبال آن سؤالاتی در مورد اینکه آیا، چند وقت یکبار و با چه شدتی علائم مختلف PTSD رخ می دهد یا خیر، مطرح می شود. در نهایت، افسردگی یا افکار خودکشی روشن می شود.
آزمون SKID-I ("مصاحبه بالینی ساختاریافته") نیز یک روش پرکاربرد برای تشخیص اختلال استرس پس از سانحه است. این یک مصاحبه هدایت شده است: مصاحبه کننده سؤالات خاصی می پرسد و سپس پاسخ ها را کد می کند. برای بیماران بستری، آزمایش SKID-I به طور متوسط 100 دقیقه طول می کشد. با این آزمایش می توان تشخیص PTSD را تایید کرد.
اینکه آیا یک اختلال استرس پس از سانحه پیچیده وجود دارد معمولاً با کمک مصاحبه نیز مشخص می شود. "مصاحبه ساختاریافته اختلالات استرس شدید" (SIDES) برای این منظور موفق بوده است.
نسخه آزمایشی به زبان آلمانی "مصاحبه در مورد اختلال استرس پس از سانحه پیچیده" (I-KPTBS) است. در اینجا پزشک یا درمانگر نیز از بیمار سوالاتی می پرسد و سپس پاسخ ها را رمزگذاری می کند.
معیارهای تشخیصی
برای تشخیص اختلال استرس پس از سانحه، طبق طبقه بندی آماری بین المللی بیماری ها و مشکلات بهداشتی مرتبط (ICD-10) باید معیارهای زیر رعایت شود:
- بیمار در معرض یک رویداد استرس زا (با تهدید فوق‌العاده یا بزرگی فاجعه‌بار) قرار گرفت که تقریباً در هرکسی باعث درماندگی و ناامیدی می‌شد.
- خاطرات سرزده و مداومی از این تجربه وجود دارد (فلش بک).
- تحریک پذیری و طغیان خشم
- دشواری تمرکز
- مشکل در به خواب رفتن و ماندن در خواب
- حساس بودن
- افزایش پرش
- ناتوانی جزئی تا کامل در به خاطر سپردن رویداد استرس زا
- علائم در عرض شش ماه پس از ضربه ظاهر می شود.
علاوه بر این، سیستم طبقه بندی بین المللی عملکرد، ناتوانی و سلامت (ICF) برای سلامت عملکردی در نظر گرفته شده است. به عنوان مثال، ICF برای ثبت جنبه های روانی-اجتماعی عواقب بیماری و درجه ناتوانی استفاده می شود.
چه علائمی رخ می دهد؟
در مقاله «اختلال استرس پس از سانحه – علائم» می‌توانید در مورد چگونگی بروز اختلال استرس پس از سانحه و پیامدهای درازمدت آن مطالعه کنید.
سیر بیماری و پیش آگهی چگونه است؟
با روان درمانی کافی، اختلال استرس پس از سانحه به طور متوسط 36 ماه طول می کشد. بدون حمایت درمانی، به طور قابل توجهی طولانی تر، به طور متوسط 64 ماه طول می کشد. حمایت از محیط اجتماعی نیز برای روند درمان و کاهش خطر عود بسیار مهم است. با این حال، اگر علائم برای سال ها ادامه داشته باشد، حدود یک سوم از افراد مبتلا به یک دوره مزمن مبتلا می شوند.
برخی از بیماران موفق می شوند تروما را به عنوان یک فرآیند بلوغ ببینند و چیزی مثبت از این تجربه به دست آورند (به نام "رشد تروماتیک"). آنها اغلب به سایر قربانیان کمک می کنند تا به اختلال استرس پس از سانحه خود رسیدگی کنند یا با سازمان های قربانیان درگیر شوند.
