لوسمی لنفوسیتی: اشکال، علائم

بررسی اجمالی

• اشکال: دو شکل از لوسمی لنفوسیتی وجود دارد: لوسمی لنفوسیتی حاد (ALL) به سرعت توسعه می یابد، در حالی که لوسمی لنفوسیتی مزمن (CLL) به کندی توسعه می یابد.
• علائم: رنگ پریدگی، کاهش عملکرد، خستگی، تمایل به خونریزی، کبودی، تب بعدی، استفراغ و درد استخوان و مفاصل معمولی، گاهی اوقات اختلالات عصبی.
• تشخیص: آزمایش خون، معاینه اولتراسوند، نمونه برداری از بافت (بیوپسی)، تصویربرداری رزونانس مغناطیسی (MRI) و توموگرافی کامپیوتری (CT).
• درمان: جراحی، پرتودرمانی و/یا شیمی درمانی، ایمونوتراپی، در برخی موارد پیوند سلول های بنیادی.
• پیش آگهی: اکثر بیماران ALL (به ویژه کودکان) قابل درمان هستند. در CLL، پزشکان سعی می کنند پیشرفت بیماری را کاهش دهند. پیوند سلول های بنیادی شانس درمان را ارائه می دهد.

لوسمی لنفاوی چیست؟

اصطلاح "لوسمی لنفاوی" توسط پزشکان برای توصیف سرطان هایی استفاده می شود که از سلول های به اصطلاح پیش ساز لنفاوی منشأ می گیرند که در طول خون سازی ایجاد می شوند.

همه گلبول‌های خون (گلبول‌های قرمز، گلبول‌های سفید و پلاکت‌ها) منشأ مشترکی دارند - سلول‌های بنیادی خون در مغز استخوان. دو نوع سلول پیش ساز از این سلول های بنیادی ایجاد می شود: سلول های لنفوئیدی و سلول های پیش ساز میلوئید.

در لوسمی لنفوسیتی، به ویژه تشکیل لنفوسیت های B مختل می شود. مقادیر زیادی لنفوسیت B نابالغ تولید می شود که به طور غیرقابل کنترلی تکثیر می شوند. در نتیجه، آنها به طور فزاینده ای سلول های خونی بالغ و سالم را عقب می رانند. این بدان معنی است که با گذشت زمان تعداد کمتر و کمتری از سایر زیر گروه های گلبول های سفید خون وجود دارد. در همان زمان، کمبود گلبول های قرمز و پلاکت ها ایجاد می شود.

اشکال لوسمی لنفوسیتی

لوسمی لنفوبلاستیک حاد (ALL)

لوسمی لنفوبلاستیک حاد کاملاً ناگهانی شروع می شود و به سرعت پیشرفت می کند. این شایع ترین نوع لوسمی در کودکان است. حدود 80 درصد از همه کودکان مبتلا به لوسمی دارای ALL هستند. کودکان زیر پنج سال و نوجوانان بیشتر مبتلا می شوند. تنها در افراد بالای 80 سال است که ALL بیشتر رخ می دهد.

سرطان خون لنفاوی مزمن (CLL)

لوسمی لنفوسیتی مزمن به عنوان یک بدخیمی با درجه پایین در نظر گرفته می شود و به صورت موذیانه و آهسته، معمولاً طی سالیان متمادی ایجاد می شود. در برخی موارد، این بیماری برای مدت طولانی بدون علائم قابل توجه ادامه می یابد. CLL شایع ترین نوع لوسمی در کشورهای صنعتی غربی است. با توجه به موسسه رابرت کخ (RKI)، CLL حدود 37 درصد از کل لوسمی ها در آلمان در سال 2017/2018 را تشکیل می دهد.

با وجود نامش، لوسمی لنفوسیتی مزمن دیگر به عنوان لوسمی ("سرطان خون") در نظر گرفته نمی شود، بلکه نوعی لنفوم (به طور دقیق تر، لنفوم غیر هوچکین) در نظر گرفته می شود.

علائم لوسمی لنفوسیتی

علائم ALL

از آنجایی که سلول های سرطانی پلاکت ها را نیز جابجا می کنند، تمایل به خونریزی (مانند خونریزی لثه و بینی) ایجاد می شود. این افراد همچنین به راحتی کبود می شوند (هماتوم). همچنین اغلب خونریزی های دقیق در پوست و غشاهای مخاطی مشاهده می شود. پزشکان از آنها به عنوان پتشی یاد می کنند.

اگر سلول های سرطانی سیستم عصبی مرکزی (مغز و نخاع) را تحت تاثیر قرار داده باشند، ممکن است سردرد، استفراغ، بی حالی و از دست دادن اعصاب و فلج رخ دهد.

علائم CLL

برخی از افراد دچار تب می شوند، شب ها عرق می کنند و مستعد عفونت و کبودی (هماتوم) هستند. علائم کم خونی نیز بروز می کند (رنگ پریدگی پوست و غشاهای مخاطی، خستگی سریع، سرگیجه و غیره). برخی از افراد مبتلا به لوسمی لنفوسیتی مزمن تغییرات پوستی را گزارش می دهند. با این حال، به غیر از رنگ پریدگی و کبودی، اینها جزو علائم معمول CLL نیستند.

برای مطالعه بیشتر در مورد علائم سرطان خون، به لوسمی: علائم مراجعه کنید.

محرک های تغییرات سلولی به سختی شناخته شده است. آنچه مشخص است این است که تغییراتی در ماده ژنتیکی و نقص ژنی مربوطه ایجاد می شود که در نتیجه لنفوسیت ها به درستی رشد نمی کنند. این ژن های معیوب را می توان گاهی در دوران نوزادی تشخیص داد، اما در همه موارد منجر به بیماری نمی شود. بنابراین کارشناسان گمان می‌کنند که این اثر متقابل عوامل مختلف داخلی و خارجی است.

برای اطلاعات بیشتر در مورد علل احتمالی سرطان خون، به لوسمی ها: علل و عوامل خطر مراجعه کنید.

لوسمی لنفوسیتی: معاینات و تشخیص

تشخیص ALL

پس از آن معاینه فیزیکی انجام می شود. این باید اطلاعاتی در مورد وضعیت عمومی فرد آسیب دیده ارائه دهد.

در صورت مشکوک بودن به لوسمی حاد لنفاوی (یا هر شکل دیگری از لوسمی) آزمایش خون و سوراخ کردن مغز استخوان بسیار مهم است. در دومی، پزشک نمونه ای از مغز استخوان می گیرد و آن را به طور دقیق در آزمایشگاه بررسی می کند. این اجازه می دهد تا ALL با اطمینان شناسایی شود.

علاوه بر این، معمولاً معاینات دیگری نیز وجود دارد، به عنوان مثال نوار قلب (ECG)، روش های تصویربرداری (مانند اشعه ایکس، سونوگرافی) و معاینه مایع مغزی نخاعی (پنکسیون کمری). اینها یا برای ارزیابی بهتر وضعیت فیزیکی فرد مبتلا یا بررسی گسترش سلول های سرطانی در بدن مفید هستند.

تشخیص CLL

در برخی موارد لازم است نمونه بافتی (بیوپسی) از غدد لنفاوی گرفته شود و در آزمایشگاه آنالیز شود. این امکان را فراهم می کند تا مشخص شود که آیا بیماری گسترش یافته است یا خیر. به همین دلیل، برای مثال، پزشک یک معاینه اولتراسوند از شکم انجام می دهد. در برخی موارد، معاینه مغز استخوان نیز در اینجا مفید است.

می توانید در مورد معاینات مختلف تحت لوسمی: معاینات و تشخیص بیشتر بخوانید.

رویکردهای درمانی مختلفی برای لوسمی لنفوبلاستیک حاد و لوسمی لنفوسیتی مزمن وجود دارد.

درمان ALL

پزشکان معمولاً افراد مبتلا به لوسمی حاد (مانند ALL) را در سریع ترین زمان ممکن درمان می کنند. به این ترتیب گاهی اوقات می توان به پسرفت کامل بیماری (بهبودی) دست یافت.

سایر روش های درمانی برای لوسمی لنفوبلاستیک حاد شامل پیوند سلول های بنیادی و پرتودرمانی است. در پیوند سلول های بنیادی، سلول های بنیادی خون به بیمار منتقل می شود. هدف این است که این سلول‌های خونی جدید و سالم تولید کنند. هدف اصلی پرتودرمانی برای ALL پیشگیری یا درمان سرطان در مغز است.

می توانید در مورد گزینه های درمانی سرطان خون تحت لوسمی: درمان بیشتر بخوانید.

درمان CLL

بسیاری از افراد مبتلا به CLL تا سال ها احساس بیماری نمی کنند و هیچ علامتی ندارند زیرا پیشرفت بیماری بسیار کند است. در این مورد، معمولاً هیچ درمانی لازم نیست. در عوض، پزشکان منتظر می مانند و فقط معاینات منظم را انجام می دهند ("مواظب باشید و منتظر باشید").

اغلب، پزشک سپس به اصطلاح شیمی ایمونوتراپی (یا ایمونوشیمی درمانی) را آغاز می کند. به این معنی که بیمار شیمی درمانی را همراه با ایمونوتراپی دریافت می کند. داروهای سرطان (سیتواستاتیک) مورد استفاده در شیمی درمانی به صورت قرص مصرف می شوند یا از طریق انفوزیون تجویز می شوند.

برای برخی از افراد مبتلا به لوسمی لنفوسیتی مزمن، شیمی درمانی یا ایمونوتراپی به تنهایی نیز ممکن است در نظر گرفته شود. به ندرت، پرتودرمانی اضافی یا جراحی لازم است. به عنوان مثال، اگر غدد لنفاوی تحت تأثیر سلول های سرطانی قرار گیرند و عوارضی ایجاد کنند، چنین است.

اگر اولین درمان سرطان ناموفق باشد یا سرطان عود کند، ممکن است در برخی موارد پیوند سلول های بنیادی در نظر گرفته شود. این شامل استفاده از شیمی درمانی با دوز بالا برای از بین بردن تمام مغز استخوان و (امیدوارم) تمام سلول های سرطانی است. سپس سلول‌های بنیادی خون اهداکننده به بیمار منتقل می‌شود که از آن سلول‌های خونی جدید و سالم تولید می‌شود.

امید به زندگی در لوسمی لنفوسیتی

پیش آگهی ALL

در دهه های اخیر، تعداد افراد مبتلا به ALL که درمان شده اند افزایش یافته است. به خصوص در کودکان، شانس درمان معمولا خوب است. پنج سال پس از تشخیص، تقریباً 70 درصد از بزرگسالان و 95 درصد از کودکان مبتلا با درمان مناسب هنوز زنده هستند. پس از ده سال، میزان بقا در بزرگسالان حدود 33 درصد و در کودکان 70 درصد است.

پیش آگهی CLL

لوسمی لنفوسیتی مزمن (CLL) "خوش خیم ترین" نوع لوسمی در نظر گرفته می شود. این بیماری معمولاً به کندی و بدون علائم عمده پیشرفت می کند. اگر درمان لازم باشد، CLL معمولاً می تواند کاهش یافته و پیشرفت آن کند شود. با این حال، با توجه به وضعیت فعلی دانش، تنها پیوند سلول های بنیادی پرخطر شانس درمان را ارائه می دهد.

به خصوص برای مبتلایان به این بیماری خطرناک است که سیستم ایمنی ضعیف آنها را مستعد ابتلا به عفونت می کند. بنابراین، عفونت هایی که قابل کنترل نیستند نیز شایع ترین علت مرگ در افرادی است که به لوسمی لنفوسیتی مزمن (یا نوع دیگری از لوسمی) مبتلا هستند.

لوسمی لنفوسیتی: پیشگیری

مانند سایر لوسمی ها، در حال حاضر هیچ اقدام اثبات شده ای وجود ندارد که بتوان از آن برای جلوگیری از لوسمی لنفوسیتی استفاده کرد.