فیناستراید: اثرات، کاربردها، عوارض جانبی

نحوه عملکرد فیناستراید

فیناستراید دارویی از دسته مهارکننده های 5 آلفا ردوکتاز است. 5-آلفا ردوکتاز آنزیمی است که مسئول تبدیل تستوسترون به فرم فعال 5-آلفا-دی هیدروتستوسترون (DHT) است.

هورمون تستوسترون در درجه اول مسئول تشکیل خصوصیات جنسی مردانه است و در همه جای بدن انسان یافت می شود. هنگامی که تستوسترون توسط 5-آلفا ردوکتاز تبدیل می شود، DHT تشکیل می شود که به طور خاص به مکان های اتصال خاص متصل می شود.

سپس سیگنالی مخابره می شود که در مردان حساس می تواند منجر به تکثیر بافتی غده پروستات و ریزش مو شود.

در اکثر مردان مسن، پروستات به طور خوش خیم بزرگ شده است. به دلیل فشار بافت تازه تشکیل شده بر روی مجرای ادرار، در بسیاری از موارد ناراحتی در هنگام ادرار، تمایل مکرر به ادرار کردن در شب، مشکلات تخلیه کامل مثانه و حتی آسیب جریان برگشتی همراه با بیماری مجاری ادراری و اختلال عملکرد کلیه وجود دارد.

فیناستراید آنزیم 5 آلفا ردوکتاز را مهار می کند. در نتیجه غلظت دی هیدروتستوسترون کاهش می یابد. در نتیجه اندازه پروستات کاهش می یابد و ریزش موی ناشی از هورمون متوقف می شود.

جذب، تخریب و دفع

چه زمانی از فیناستراید استفاده می شود؟

زمینه های کاربرد (نشانه ها) فیناستراید وابسته به دوز است:

• تکثیر بافت خوش خیم غده پروستات (هیپرپلازی خوش خیم پروستات)
• آلوپسی آندروژنتیک (ریزش مو ناشی از هورمونی)

نحوه استفاده از فیناستراید

رایج ترین شکل دارویی که استفاده می شود قرص های روکش شده با فیلم است. ماده فعال در هسته قرص قرار دارد و توسط یک پوشش محافظ احاطه شده است. این مانع از جذب ماده فعال از طریق پوست در هنگام لمس قرص می شود.

دوز برای مردان مبتلا به بزرگی خوش خیم پروستات پنج میلی گرم در روز است. برای درمان ریزش موی ناشی از هورمون، روزانه فقط یک میلی گرم مصرف می شود. به بیمارانی که از اختلال عملکرد کبدی رنج می برند، دوز کاهش یافته داده می شود.

قرص به طور مستقل از یک وعده غذایی با مایع کافی (ترجیحا یک لیوان بزرگ آب لوله کشی) مصرف می شود.

در بزرگ شدن خوش خیم پروستات، فیناستراید اغلب در ترکیب با یک به اصطلاح مسدود کننده گیرنده آلفا-1-آدرنرژیک (مانند تامسولوسین) تجویز می شود. با توجه به مکانیسم های مختلف اثر، کنترل بسیار موثر علائم و علل به طور همزمان امکان پذیر است.

عوارض جانبی فیناستراید چیست؟

اغلب (یعنی در یک تا ده درصد از افراد تحت درمان) فیناستراید عوارض جانبی مانند کاهش میل جنسی و اختلال عملکرد جنسی ایجاد می کند.

به ندرت (یعنی در کمتر از یک درصد از افراد تحت درمان) احساس سفتی در سینه رخ می دهد. حتی به ندرت، استفاده از آن باعث ایجاد توده در سینه یا ترشح مایع از غده پستانی می شود.

در جنین، فیناستراید منجر به ناهنجاری های خصوصیات جنسی خارجی می شود. بنابراین، زنان باردار و زنانی که ممکن است باردار شوند، نباید با دارو تماس بگیرند.

هنگام مصرف فیناستراید چه نکاتی را باید در نظر گرفت؟

موارد منع مصرف

زنان باردار و زنانی که ممکن است باردار شوند نباید از داروهای حاوی فیناستراید استفاده کنند و نباید قرص ها را تقسیم یا خرد کنند.

تداخلات دارویی

تاکنون هیچ تداخل بالینی مرتبط با سایر داروها شناخته نشده است.

هشدارها و اقدامات احتیاطی

فیناستراید ممکن است یک مقدار آزمایشگاهی خاص (PSA؛ آنتی ژن اختصاصی پروستات) مورد استفاده برای شناسایی و تشخیص زودهنگام تغییرات بدخیم در بافت پروستات (تومور) را تغییر دهد. بنابراین احتمال وجود تومور باید توسط پزشک معالج قبل از درمان رد شود.

اگر در حین مصرف فیناستراید تغییرات گرهی، درد یا ترشحات غده پستانی رخ داد، فوراً به پزشک مراجعه کنید.

محدودیت سنی

فیناستراید در کودکان و نوجوانان زیر 18 سال منع مصرف دارد.

بارداری و تغذیه با شیر مادر

فیناستراید برای استفاده در زنان در نظر گرفته نشده است.

مردانی که فیناستراید مصرف می کنند باید هنگام رابطه جنسی با زنان باردار مراقب باشند که زن با مایع منی تماس نداشته باشد (مثلاً با استفاده از کاندوم).

دلیل: فیناستراید در مایع منی نیز قابل تشخیص است. اگر ماده فعال به جنین برسد، این می تواند منجر به ناهنجاری های خصوصیات جنسی خارجی شود.

نحوه تهیه دارو با فیناستراید

فیناستراید در آلمان، اتریش و سوئیس نیاز به نسخه دارد و بنابراین فقط با نسخه پزشک در داروخانه ها در دسترس است.

سایر حقایق جالب در مورد فیناستراید

تا همین اواخر، ماده فعال فیناستراید به عنوان یک عامل دوپینگ شناخته می شد. هدف ورزشکاران پوشاندن استفاده از عامل دوپینگ ممنوع تستوسترون بود (به افزایش رشد عضلانی و افزایش عملکرد عمومی منجر می شود).

با این حال، در این میان، تست‌های دوپینگ به قدری حساس شده‌اند که با وجود مصرف فیناستراید، سطوح بالای تستوسترون به‌طور غیرطبیعی قابل تشخیص است. بنابراین، فیناستراید امروزه اهمیت خود را به عنوان یک عامل دوپینگ از دست داده است.