رحم چیست؟
رحم عضوی عضلانی به شکل گلابی وارونه است. داخل رحم حفره رحم (cavum uteri) با داخل مثلثی شکل صاف است. دو سوم بالای رحم، بدنه رحم (corpus uteri) نامیده می شود که گنبد (fundus uteri) در بالاترین قسمت آن قرار دارد، که هر کدام در سمت راست و چپ به خروجی یک لوله فالوپ آویزان است. یک سوم پایینی و باریک باریک، رحم دهانه رحم نامیده می شود.
بین جسم رحم و دهانه رحم یک قطعه اتصال باریک (Ithmus Uteri) وجود دارد که طول آن حدود نیم سانتی‌متر تا یک سانتی‌متر کامل است. اگرچه این ناحیه از نظر تشریحی به دهانه رحم تعلق دارد، اما قسمت داخلی آن با همان مخاطی که جسم رحمی است پوشیده شده است. با این حال، مخاط در تنگه - بر خلاف مخاط در بدن رحم - در تغییرات چرخه ای در چرخه قاعدگی شرکت نمی کند.
رحم به طور معمول کمی به جلو خم می شود (آنتی ورژن) و کمی به سمت جلو در رابطه با دهانه رحم خم می شود (انتفلکسیون). به این ترتیب روی مثانه قرار می گیرد. بسته به پر شدن مثانه، رحم کمی جابجا می شود.
اندازه و وزن رحم
اندازه رحم در یک زن بالغ و غیر باردار حدود هفت تا ده سانتی متر است. ضخامت رحم یک و نیم تا سه سانتی متر و وزن آن حدود 50 تا 60 گرم است. این وزن در دوران بارداری می تواند تا حدود یک کیلوگرم افزایش یابد.
ساختار دیواره رحم
ساختار دیواره در رحم سه لایه را نشان می دهد: لایه بیرونی پوششی با صفاق است، محیط بافت همبند. به سمت داخل یک لایه ضخیم از سلول های عضلانی به نام میومتر دنبال می شود. در داخل یک غشای مخاطی قرار دارد. در حفره رحم، آندومتر نامیده می شود. از نظر ساختار با غشای مخاطی در دهانه رحم متفاوت است.
عملکرد رحم تنها در دوران بارداری وارد عمل می شود: رحم فضایی را فراهم می کند که در آن تخمک بارور شده به یک کودک زنده تبدیل می شود.
رحم هر ماه برای این کار آماده می شود: آندومتر در نیمه اول چرخه تحت تأثیر هورمون ها (استروژن ها) به ضخامت حدود شش میلی متر ضخیم می شود. در مرحله بعدی، هورمون پروژسترون اثر خود را آشکار می کند: آندومتر را برای کاشت یک تخمک بالقوه بارور شده آماده می کند. اگر لقاح انجام نشده باشد، غشای مخاطی ضخیم ریخته شده و از طریق خونریزی قاعدگی (خون از رگ های مخاطی پاره شده) دفع می شود. در طی این فرآیند، لایه عضلانی قوی داخل رحم منقبض می شود تا بافت رد شده به خارج را خارج کند. این انقباضات عضلانی را می توان به عنوان دردهای پریود با شدت های مختلف درک کرد.
رحم در کجا قرار دارد؟
رحم در لگن کوچک زن بین مثانه و راست روده قرار دارد. پریمتریوم از انتهای فوقانی به سطح قدامی رحم که بر روی مثانه قرار دارد ادامه می‌یابد و بیشتر به سمت تنگه می‌رود که در آنجا به سمت مثانه ادامه می‌یابد. در قسمت خلفی رحم، پریمتریوم روی رحم تا دهانه رحم قرار دارد.
رحم توسط ساختارهای مختلف بافت همبند (رباط های نگهدارنده) در موقعیت خود قرار می گیرد. علاوه بر این، عضلات کف لگن به طور معمول از پایین آمدن رحم جلوگیری می کنند.
رحم چه مشکلاتی می تواند ایجاد کند؟
در آندومتریوز، پوشش داخلی رحم (آندومتر) نیز در خارج از رحم رشد می کند، به عنوان مثال در لوله های فالوپ، تخمدان ها، واژن، صفاق یا - هرچند به ندرت - در مناطق خارج از ناحیه تناسلی، به عنوان مثال در کشاله ران، راست روده، لنف. گره ها، ریه ها یا حتی مغز. این کانون های آندومتر در چرخه قاعدگی نیز شرکت می کنند، بنابراین به صورت چرخه ای ساخته و تجزیه می شوند (از جمله مقدار کمی خونریزی که توسط بافت اطراف جذب می شود). علائم شایع آندومتریوز شامل درد شکمی، کمردرد چرخه‌ای، درد هنگام رابطه جنسی، بی‌نظمی قاعدگی و ناباروری است.
رحم ممکن است پایین بیاید (یعنی به عمق لگن وارد شود)، معمولاً همراه با واژن. به دلیل اتصالات بافت همبند محکم، اندام های مجاور مثانه و/یا رکتوم نیز به همراه دارند. این نزول (نزول) اندام های لگن یک فرآیند پیشرونده است. در نهایت، رحم ممکن است به طور جزئی یا کامل از واژن خارج شود (پرولپس). عوامل خطر نزول اندام لگن شامل ضعف یا آسیب به کف لگن (مانند صدمات هنگام تولد)، چاقی، سرفه مزمن و یبوست مزمن است.
رشد سرطانی در دهانه رحم سرطان دهانه رحم (سرطان دهانه رحم) نامیده می شود. عوامل خطر شامل اولین رابطه جنسی زودهنگام، تغییر مکرر شریک جنسی و بهداشت ضعیف دستگاه تناسلی است. این عوامل خطر ابتلا به ویروس پاپیلومای انسانی (HPV) را افزایش می دهد. این میکروب ها در ایجاد سرطان دهانه رحم نقش دارند.
پولیپ رحم ناشی از هیپرپلازی (بزرگ شدن/افزایش رشد) بافت آندومتر ناشی از استروژن است. فیبروم های رحمی توده های عضلانی خوش خیم داخل یا روی رحم هستند که رشد آنها توسط استروژن تعیین می شود. هم پولیپ و هم فیبروم می توانند باعث ناراحتی شوند، اما لازم نیست.
