سماگلوتاید چیست و چگونه کار می کند؟
سماگلوتید از هورمون پپتید شبه گلوکاگون بدن (GLP-1) تقلید می کند و به مکان های اتصال آن (گیرنده ها) متصل می شود. بنابراین ماده فعال به گروه آگونیست های گیرنده GLP-1 یا به اختصار GLP-1-RA تعلق دارد.
سماگلوتید باعث می شود که پانکراس انسولین بیشتری تولید و آزاد کند. در نتیجه انسولین، سلول‌های بدن قند (گلوکز) بیشتری را از خون جذب می‌کنند و سطح گلوکز خون کاهش می‌یابد. سماگلوتید همچنین تخلیه معده را به تاخیر می اندازد. به این ترتیب کربوهیدرات ("قند") موجود در غذا کندتر وارد جریان خون می شود.
در طول کاهش وزن، تأثیرات در مغز نقش مهمی ایفا می کند. سماگلوتید در هیپوتالاموس و ساقه مغز، جایی که مصرف غذا کنترل می شود، عمل می کند. باعث افزایش احساس سیری و در عین حال کاهش احساس گرسنگی می شود.
محافظت از قلب و کلیه
مطالعات نشان می دهد که سماگلوتید و سایر آگونیست های گیرنده GLP-1 برای قلب و کلیه ها مفید هستند. آنها خطر بیماری قلبی عروقی ناگهانی (مانند حمله قلبی، سکته مغزی) را کاهش می دهند و از کلیه ها و عروق خونی محافظت می کنند.
جذب، تخریب و دفع
چه زمانی سماگلوتاید استفاده می شود؟
سماگلوتاید در بزرگسالان مبتلا به دیابت نوع 2 برای کاهش قند خون استفاده می شود. این کار را می توان به تنهایی (تک درمانی) یا همراه با سایر داروهای ضد دیابت انجام داد.
سماگلوتاید همچنین در بیماران دارای اضافه وزن (به شدت) برای حمایت از کاهش وزن استفاده می شود. ماده فعال برای این مورد از شاخص توده بدنی (BMI) 30 تایید شده است. در مورد عوامل خطر موجود (از جمله دیابت یا بیماری عروق کرونر قلب)، سماگلوتید را می توان از BMI 27 استفاده کرد.
مهم: شرکت بیمه سلامت هزینه های درمان دیابت را پوشش می دهد. با این حال، اگر قرار است از سماگلوتاید برای کاهش وزن استفاده شود، پزشک ممکن است فقط یک نسخه خصوصی صادر کند. بنابراین هزینه ها باید توسط خود بیمار پرداخت شود، مگر اینکه بیمه درمانی خصوصی او آن را پوشش دهد.
نحوه تهیه دارو با سماگلوتاید
آماده سازی های حاوی سماگلوتید در آلمان، اتریش و سوئیس نیاز به نسخه دارند. می توانید دارو را با نسخه معتبر از داروخانه تهیه کنید.
سماگلوتید برای اضافه وزن و چاقی قبلا توسط آژانس دارویی اروپا (EMA) تایید شده است. با این حال، آماده سازی مربوطه هنوز در بازار هیچ یک از این سه کشور وجود ندارد.
عوارض جانبی سماگلوتاید چیست؟
عوارض جانبی سماگلوتید عمدتاً بر دستگاه گوارش تأثیر می گذارد. بیش از یک نفر از هر ده نفر شکایت هایی مانند درد شکم، حالت تهوع، اسهال یا یبوست و سایر مشکلات گوارشی را در یک تا دو هفته اول گزارش می کنند. التهاب مخاط معده و سوزش سر دل نیز ممکن است.
شکایات گوارشی عمدتاً در ابتدای درمان یا پس از افزایش دوز رخ می دهد. این عوارض معمولاً پس از مدتی خود به خود ناپدید می شوند.
سماگلوتید همچنین سنگ های صفراوی را تقویت می کند. در نتیجه، کیسه صفرا ممکن است در برخی افراد ملتهب شود. علاوه بر این، افرادی که از تزریق سماگلوتاید استفاده می کنند گهگاه از پانکراتیت حاد رنج می برند. این عارضه جانبی با فرم قرص کمتر رایج بود. در صورت احساس درد ناگهانی بالای شکم با پزشک مشورت کنید.
در مطالعات مربوط به عوارض جانبی سماگلوتاید، افراد تحت درمان نیز اغلب از سردرد شکایت داشتند. آنها همچنین اغلب احساس خستگی می کردند. سرگیجه همچنین می تواند اغلب با سماگلوتید رخ دهد.
یکی دیگر از عوارض جانبی ریزش مو است. با این حال، ریزش مو عمدتاً در مطالعات خفیف بود و در طول دوره درمان بهبود یافت. هنگامی که فردی به خود سماگلوتید تزریق می کند، گهگاه واکنش هایی در محل تزریق رخ می دهد (مثلاً قرمزی). برخی از بیماران نیز واکنش های آلرژیک به سماگلوتید دارند. به ندرت، این واکنش ها شدید هستند (آنافیلاکسی).
اگر دیابت به شبکیه آسیب رسانده باشد (رتینوپاتی دیابتی)، احتمال بروز عوارض در اثر سماگلوتید بیشتر است (مانند خونریزی داخل زجاجیه). این حداقل در بیمارانی که همزمان انسولین تزریق کرده اند مشاهده شده است. بنابراین بیماران مبتلا به بیماری های شبکیه که از انسولین و سماگلوتید استفاده می کنند باید فوراً برای معاینات چشم پزشکی منظم مراجعه کنند.
برای سایر واکنش های نامطلوب، بروشور بسته داروی سماگلوتید خود را ببینید. در صورت مشاهده یا مشکوک به عوارض جانبی با پزشک یا داروساز خود صحبت کنید.
نحوه استفاده از سماگلوتید
سماگلوتاید بصورت تزریقی توسط خود بیماران هفته ای یکبار به زیر پوست (زیر جلدی) تزریق می شود. تزریق را می توان مستقل از وعده های غذایی در شکم، بازو یا ران انجام داد. درمان معمولاً با دوز هفتگی 0.25 میلی گرم شروع می شود. سپس دوز به تدریج در فواصل حداقل یک ماهه افزایش می یابد. این امر علائم ناخواسته گوارشی را کاهش می دهد. دوز هدف در درمان دیابت حداکثر دو میلی گرم است. برای سماگلوتید برای کاهش وزن، 2.4 میلی گرم.
سماگلوتاید اولین آگونیست گیرنده GLP-1 است که به صورت قرص نیز تایید شده است. بیماران قرص ها را ناشتا با یک جرعه آب می بلعند. در نهایت، آنها باید حداقل نیم ساعت قبل از نوشیدن یا خوردن چیزی صبر کنند. دوز قرص ها نیز به تدریج هر ماه از سه تا هفت میلی گرم در روز و در صورت نیاز به 14 میلی گرم افزایش می یابد.
سماگلوتاید به شکل قرص هنوز در همه کشورها (به عنوان مثال آلمان و اتریش) در بازار موجود نیست. به صورت قرص نیز برای کاهش وزن تایید نشده است.
چه زمانی سماگلوتاید نباید استفاده شود؟
- اگر به ماده فعال یا سایر اجزای داروی سماگلوتید حساسیت یا آلرژی دارید،
- @ در دوران بارداری و شیردهی،
- @ در کودکان و نوجوانان زیر 18 سال، زیرا هیچ اطلاعات مطالعه ای برای آنها در دسترس نیست.
بیمارانی که مشکلات فعلی ناشی از بیماری دیابت شبکیه چشم دارند نیز بهتر است سماگلوتاید مصرف نکنند. در غیر این صورت، خطر عوارض جدی وجود دارد. سماگلوتاید همچنین برای بیماران مبتلا به نارسایی شدید کلیوی مناسب نیست.
تداخلات دارویی
بیمارانی که همزمان از داروهای ضد انعقاد استفاده می کنند، بهتر است هنگام استفاده از سماگلوتید به صورت تزریقی مراقب لخته شدن خون خود باشند. در صورت لزوم، بیماران باید ابتدا مقادیر انعقادی خود را در آزمایشگاه بررسی کنند.
اگر سماگلوتاید به صورت قرص و همزمان هورمون های تیروئید مصرف شود، نظارت منظم بر سطح تیروئید توصیه می شود.
سماگلوتید تخلیه معده را به تاخیر می اندازد. این می تواند بر جذب داروهای مصرف شده همزمان تأثیر بگذارد. بنابراین، همیشه پزشک خود را در مورد تمام داروهایی که مصرف می کنید مطلع کنید. این به او اجازه می دهد تا به تأثیر هر دارو توجه ویژه ای داشته باشد.
بارداری و تغذیه با شیر مادر
زنان باردار نباید از سماگلوتاید استفاده کنند. اگر باردار شدید، باید سماگلوتید را قطع کنید. اگر بخواهید بچه دار شوید نیز این امر صدق می کند. از آنجایی که مدتی طول می کشد تا بدن ماده فعال را تجزیه کند، باید حداقل دو ماه بین قطع و بارداری برنامه ریزی شده فاصله باشد.
مهم: اگر از سماگلوتاید استفاده می کنید و می خواهید باردار شوید، با پزشک خود تماس بگیرید. او درباره درمان جدید با شما صحبت خواهد کرد. تا زمانی که از سماگلوتاید استفاده می کنید، توصیه می شود از پیشگیری ایمن از بارداری استفاده کنید. و بهتر است این کار را حداقل تا دو ماه پس از قطع مصرف با مشورت پزشک انجام دهید.
سماگلوتاید همچنین نباید در دوران شیردهی استفاده شود. مطالعات روی موش‌ها نشان می‌دهد که ماده فعال به شیر مادر منتقل می‌شود. کارشناسان نمی توانند احتمال تأثیر منفی این امر بر کودک را رد کنند.
