دوپامین: ارزش آزمایشگاهی به چه معناست

دوپامین چیست؟

مقدار زیادی دوپامین در مغز میانی تولید می شود. در اینجا نقش مهمی در کنترل و تنظیم حرکات دارد. اگر نورون های دوپامینرژیک بمیرند، اثر دوپامین خاموش می شود و علائم مشخصی مانند لرزش و سفتی عضلانی (سخت) ظاهر می شود. این تصویر بالینی بیماری پارکینسون نیز نامیده می شود.

در خارج از مغز، رگ های خونی در شکم و کلیه ها به دلیل اثر دوپامین گشاد می شوند و جریان خون تقویت می شود. علاوه بر این، دوپامین فعالیت سیستم عصبی سمپاتیک را تحریک می کند. در زنان باردار، ترشح پرولاکتین، هورمونی که مسئول رشد سینه و تولید شیر است را تنظیم می کند.

دوپامین به عنوان دارو

چه زمانی دوپامین را تعیین می کنید؟

مقادیر مرجع دوپامین

دوپامین را می توان در ادرار اندازه گیری کرد، با ادرار جمع آوری شده در طی 24 ساعت. برای یک نتیجه اندازه گیری معنی دار، برخی شرایط باید رعایت شود:

مقادیر استاندارد دوپامین زیر (بر حسب میکروگرم در روز) برای جمع آوری ادرار 24 ساعته اعمال می شود:

سن	مقدار استاندارد دوپامین
تا 1 سال	≤ 85.0 میکروگرم در روز
1 به 2 سال	≤ 140.0 میکروگرم در روز
2 تا 4 سال	≤ 260.0 میکروگرم در روز
4 به 18 سال	≤ 450.0 میکروگرم در روز
بزرگسالان	< 620 میکروگرم در روز

چه زمانی سطح دوپامین کاهش می یابد؟

اگر نورون‌های دوپامینرژیک بمیرند یا دوپامین خیلی کم تولید شود، مغز دیگر نمی‌تواند حرکات و میزان آن‌ها را تنظیم کند. تصویر کامل از اثر دوپامین از دست رفته، بیماری پارکینسون است.

با توجه به اهمیت انتقال دهنده عصبی در سیستم پاداش، کمبود دوپامین نیز می تواند منجر به افسردگی شود.

کمبود دوپامین

چه زمانی سطح دوپامین افزایش می یابد؟

فئوکروموسیتوم به دلیل افزایش ترشح دوپامین منجر به افزایش سطوح می شود. بیماران از تعریق، فشار خون بالا و سردرد همراه با سرگیجه شکایت دارند.

ظاهراً روان پریشی و اسکیزوفرنی نیز با دوپامین بیش از حد همراه است. بنابراین، داروهایی که گیرنده‌های دوپامین خاصی را مسدود می‌کنند منجر به بهبود علائم می‌شوند.

چگونه می توان دوپامین را افزایش یا کاهش داد؟

اگر سطح دوپامین بدن به طور پاتولوژیک افزایش یا کاهش یابد، داروها به جبران کمبود یا بیش از حد کمک می کنند. یکی از شناخته شده ترین نمونه ها L-DOPA (لوودوپا) است که به عنوان یک جانشین انتقال دهنده در مغز بیماران مبتلا به بیماری پارکینسون عمل می کند و در نتیجه کمبود دوپامین موجود را جبران می کند. مهارکننده های بازجذب دوپامین نیز داروهای مهمی هستند که به مبتلایان کیفیت زندگی بهتری می دهند.

اگر تعادل دوپامین به دلیل استرس، فشار فیزیکی یا کمبود خواب به هم خورد، می توان از مدیتیشن، تمرینات آرامش بخش یا یوگا برای بازگرداندن سطح دوپامین خود به تعادل استفاده کرد.