اکسیژن درمانی چیست؟
اصطلاح اکسیژن درمانی معمولاً برای توصیف اکسیژن درمانی طولانی مدت (LTOT) استفاده می شود. برای درمان کمبود شدید و مزمن اکسیژن (هیپوکسمی) با تامین اکسیژن به طور مداوم یا روزانه برای چندین ساعت (بیش از 15 ساعت) استفاده می شود. در دراز مدت، اکسیژن درمانی کیفیت زندگی بیماران مبتلا به بیماری های شدید ریوی یا نارسایی قلبی را بهبود می بخشد. در موارد شدید، حتی ممکن است حیاتی باشد.
اکسیژن درمانی کوتاه مدت می تواند بقای بیماران را پس از تصادف یا در موارد مسمومیت با مونوکسید کربن تضمین کند.
باید بین اکسیژن درمانی کلاسیک (دراز مدت یا کوتاه مدت) و اکسیژن درمانی چند مرحله ای تمایز قائل شد. این روشی از حوزه طب جایگزین است که اثربخشی آن تا به حال اثبات نشده است و بسیار بحث برانگیز است و بنابراین در این مقاله به آن پرداخته نشده است.
درمان با اکسیژن هایپربار
نوع دیگری از کاربرد اکسیژن پزشکی، اکسیژن درمانی هایپرباریک است، به عنوان مثال برای وزوز گوش. می توانید در مقاله اکسیژن درمانی هایپرباریک بیشتر در این مورد مطالعه کنید.
اکسیژن درمانی برای بیماری هایی استفاده می شود که در آن ها نمی توان به هیچ طریق دیگری از تامین اکسیژن کافی اطمینان حاصل کرد. در این بیماری ها، جذب اکسیژن در گلبول های قرمز برای تامین کافی اندام های بدن کافی نیست.
چنین کمبود مزمن اکسیژن، نارسایی مزمن تنفسی هیپوکسمیک نامیده می شود. این به عنوان افت چندگانه فشار اکسیژن خون به زیر 55 میلی متر جیوه در طی سه هفته در شرایط استراحت و در غلظت طبیعی اکسیژن اتمسفر، همانطور که توسط تجزیه و تحلیل گازهای خون تعیین می شود، تعریف می شود. در بیماران مبتلا به COPD و چند گلبولی ثانویه همزمان (افزایش تعداد گلبول‌های قرمز خون) و/یا "قلب ریوی" (cor pulmonale)، زمانی که فشار اکسیژن در خون به زیر 60 میلی‌متر جیوه می‌رسد، اکسیژن درمانی نشان داده می‌شود.
شایع ترین بیماری های همراه با هیپوکسمی عبارتند از:
- بیماری ریوی مزمن (COPD)
- آمفیزم ریه
- بیماری های داربست ریوی مانند سارکوئیدوز
- فیبروز کیستیک (فیبروز کیستیک)
- فشار خون ریوی (فشار خون ریوی)
- نارسایی مزمن قلبی شدید (نارسایی احتقانی قلب)
در طول اکسیژن درمانی چه می کنید؟
تشخیص دقیق زمان، علل و شدت کمبود اکسیژن، پیش نیاز تجویز اکسیژن درمانی است. سپس فشار اکسیژن و اشباع اکسیژن در خون بیمار با استفاده از آنالیز گازهای خون تعیین می شود. از این اندازه گیری ها می توان برای تعیین میزان اکسیژن مورد نیاز برای هر فرد استفاده کرد.
در بیشتر موارد، اکسیژن از طریق کانولای بینی، ماسک بینی یا پروب بینی اعمال می شود. به ندرت از یک کاتتر مخصوص استفاده می شود که از طریق یک برش در نای زیر حنجره وارد ریه ها می شود.
اغلب، سیستم‌های ثابتی که با برق کار می‌کنند - به اصطلاح متمرکزکننده‌های اکسیژن - برای اکسیژن‌درمانی استفاده می‌شوند که می‌توان آن را در شب هنگام خواب نیز اعمال کرد. در موارد دیگر از سیلندرهای فشار متحرک استفاده می شود که به بیماران امکان حرکت در حین اکسیژن درمانی را نیز می دهد. برای بیماران با تحرک کافی، یک سیستم اکسیژن مایع با یک مخزن اکسیژن قابل حمل موثر است. مخزن تقریباً هر دو هفته یکبار دوباره پر یا تعویض می شود.
عوارض جانبی اکسیژن درمانی که طبق تجویز انجام می شود بسیار نادر است، اما حتی در صورت استفاده صحیح ممکن است رخ دهد:
- اکسیژن ورودی می تواند مخاط بینی را خشک کند. یک مرطوب کننده و همچنین پمادهای مراقبت کننده می توانند با این مشکل مقابله کنند.
- دستگاه های اکسیژن درمانی منبع بالقوه عفونت برای باکتری ها و قارچ ها هستند.
- اگر غلظت اکسیژن در خون از حد طبیعی بیشتر شود، این امر می تواند باعث مهار تنفس و افزایش سطح دی اکسید کربن در خون شود. این باعث خواب آلودگی می شود و حتی می تواند منجر به به اصطلاح نارکوزیس CO2 شود.
- خروج اکسیژن خالص از دستگاه ها به راحتی می تواند مشتعل شود.
در طول اکسیژن درمانی باید به چه نکاتی توجه کنم؟
اکسیژن درمانی مداوم و طولانی مدت در میزان جریان تعیین شده توسط پزشک مهم است. مدت زمان مصرف در صورت هیپوکسمی مزمن نباید کمتر از 15 ساعت باشد، زیرا اثرات مثبت بر تصویر بالینی با طول مدت درمان بهبود می یابد.
هرگز اکسیژن درمانی تجویز شده پزشکی را به اختیار خود قطع نکنید.
بازرسی و بهداشت منظم تجهیزات و پروب های اکسیژن مورد استفاده، استفاده بدون عارضه را تضمین می کند.
اگر با وجود اکسیژن درمانی، وضعیت شما بدتر شد، نباید در تماس با پزشک خود تردید کنید.
