پونکسیون پلور چیست؟
در طی سوراخ پلور، یک سوزن توخالی ظریف وارد حفره پلور می شود تا مایع انباشته شده (افیوژن پلور) خارج شود. حفره پلور فضای باریکی بین دو ورقه پلور است - جنب احشایی که مستقیماً روی ریه ها قرار دارد و پلورا پاریتالیس که روی دنده ها روی دیواره قفسه سینه قرار دارد.
پلورال افیوژن همچنین به عنوان "آب در ریه ها" شناخته می شود، اگرچه مایع در اطراف ریه ها (و نه در ریه ها) جمع شده است.
چه زمانی سوراخ پلور انجام می شود؟
زمانی که پلورال افیوژن وجود داشته باشد، پونکسیون پلور انجام می شود. به عنوان مثال، چنین تجمع مایع بین دو ورقه جنب می تواند دلایل مختلفی داشته باشد
- التهاب (مثلاً پلوریت، ذات الریه، سل): این امر می تواند باعث ایجاد افیوژن با چندین لیتر مایع در حفره پلور شود و باعث تنگی نفس شدید شود.
- تومورها: این می تواند یک تومور اولیه باشد که مستقیماً در ناحیه ریه یا در مجاورت آن ایجاد شده است (مانند سرطان ریه، سرطان پلور)، یا متاستاز از تومورهای اولیه دورتر (مانند سرطان روده بزرگ، سرطان پروستات).
- نارسایی کبد (نارسایی کبد): همچنین می تواند باعث پلورال افیوژن شود که نیاز به سوراخ پلور دارد.
- بیماری کلیوی: گاهی اوقات، برای مثال، ضعف کلیه (نارسایی کلیه) محرک تجمع مایع در حفره پلور است.
- صدمات در ناحیه قفسه سینه (مانند شکستگی دنده): این آسیب ها می توانند منجر به پلورال افیوژن خونی (هماتوتوراکس) شوند. اگر آسیب با پارگی بزرگترین رگ لنفاوی بدن (مجرای قفسه سینه) در ناحیه قفسه سینه همراه باشد، نتیجه یک پلورال افیوژن حاوی لنف (کیلوتوراکس) است.
اگر پلورال افیوژن به قدری بزرگ باشد که ریه ها را جابجا کرده و باعث مشکلات تنفسی بیمار شود، ممکن است به دلایل درمانی، سوراخ پلور انجام شود. مایع انباشته شده را می توان از طریق سوراخ خارج کرد.
گاهی اوقات برای کاهش فشار اضطراری در مورد پنوموتوراکس، یعنی زمانی که هوا وارد حفره پلور شده و باعث از بین رفتن فشار منفی می شود، سوراخ پلورال نیز انجام می شود. این امر می تواند به عنوان مثال در مورد جراحات در ناحیه قفسه سینه (جراحات چاقو یا گلوله، شکستگی دنده ها و غیره) یا بیماری های مختلف (مانند COPD) اتفاق بیفتد.
در حین پونکسیون پلور چه کاری انجام می شود؟
قبل از پونکسیون پلورال، پزشک با استفاده از سونوگرافی، پلورال افیوژن را بررسی می کند تا مقدار تقریبی و محل سوراخ شدن احتمالی را تخمین بزند. نمونه خون اطلاعاتی را در مورد اینکه آیا بیمار از اختلال انعقادی رنج می برد یا خیر ارائه می دهد - این می تواند باعث عوارضی مانند خونریزی شدید در حین سوراخ شود.
برای اطمینان از اینکه افیوژن کاملاً در ناحیه دیافراگم جمع می‌شود و در نتیجه برداشتن را تسهیل می‌کند، بیمار معمولاً در حین سوراخ پلور می‌نشیند و قسمت بالایی بدن کمی به جلو خم شده و توسط بازوها حمایت می‌شود. با این حال، اگر حرکات بیمار محدود باشد، می توان با دراز کشیدن بیمار، سوراخ پلور را نیز انجام داد. پزشک به طور کلی عمیق ترین محل سوراخ ممکن را انتخاب می کند تا بتواند تا حد امکان مایعات را خارج کند.
پزشک ابتدا محل سوراخ را ضد عفونی می کند، آن را در یک پارچه استریل می پیچد و یک بی حس کننده موضعی تزریق می کند تا در حین سوراخ شدن دردی احساس نشود. بیهوشی عمومی لازم نیست. با این حال، ممکن است به بیماران مضطرب دارو داده شود تا آرام شوند.
پس از چند سانتی متر، سوزن در حفره پلور قرار می گیرد: اکنون می توان مایع را با استفاده از یک سرنگ تنفس کرد. سپس پزشک سرنگ را خارج می کند. سپس زخم کوچک معمولاً به خودی خود بسته می شود و با گچ پوشانده می شود.
خطرات پونکسیون پلور چیست؟
در موارد نادر، عوارض زیر ممکن است در حین پونکسیون پلور رخ دهد:
- خونریزی در محل سوراخ (به ویژه در مورد اختلالات انعقادی ناشناخته)
- عفونت
- آسیب به اندام ها یا ساختارهای بافت مجاور (مانند ریه ها، دیافراگم، کبد، طحال)
- ادم ریوی و احتمالاً پلورال افیوژن جدید (اگر افیوژن خیلی سریع آسپیره شود و در نتیجه فشار منفی در حفره پلور ایجاد شود)
بعد از پونکسیون پلور چه نکاتی را باید در نظر بگیرم؟
پس از سوراخ پلور، باید مراقب درد و خونریزی احتمالی بعد از عمل در ناحیه محل سوراخ باشید. اگر دوباره دچار تنگی نفس یا درد شدید شدید، باید فوراً به پزشک خود اطلاع دهید. اختلالات حسی و سوزن سوزن شدن در ناحیه دنده پس از سوراخ پلور نیز باید به عنوان یک سیگنال هشدار ذکر شود.
