بررسی اجمالی
- علل: خستگی، استرس، الکل، بیماری چشم، استرابیسم، آسیب، فلج، بیماری های خاص مانند دیابت یا مولتیپل اسکلروزیس.
- دوبینی چیست: دیدن تصاویر دوگانه
- علائم: دوبینی ناگهانی یا تدریجی، سرگیجه، بی نظمی، در موارد شدید درد
- چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد: اگر دوبینی پس از مدت کوتاهی خود به خود از بین نرفت، باید فوراً با پزشک مشورت شود.
- تشخیص: معاینه توسط چشم پزشک و ارتوپتیست.
- درمان: بسته به علت خاص یا بیماری زمینه ای.
- پیشگیری: سبک زندگی سالم (رژیم غذایی متعادل، اجتناب از نیکوتین و الکل، خواب کافی).
چرا من ناگهان دوتایی می بینم؟
وقتی مردم به طور ناگهانی همه چیز را دوبار می بینند، اغلب به دلایل بی ضرری است. به عنوان مثال، آنها بسیار خسته هستند یا برای مدت طولانی پشت صفحه کامپیوتر کار می کنند. در این موارد، دوبینی پس از یک دوره استراحت دوباره خود به خود از بین می رود. میگرن، استرس یا مصرف بیش از حد الکل نیز گاهی اوقات محرک هایی برای دو برابر شدن موقت هستند.
دید دوگانه تک چشمی (تصویر دوتایی در یک چشم): تک چشمی به معنای "فقط مربوط به یک چشم" است (لاتین "مونو-" به معنای مفرد، تک، تنها و یونانی "oculus" برای چشم). دوبینی تک چشمی حتی زمانی که افراد مبتلا یک چشم خود را بپوشانند ادامه می یابد. در این شکل دوبینی، مشکل در کره چشم است که به نور واکنش نشان می دهد. به طور معمول، قرنیه و عدسی کریستالی با هم کار می کنند تا اطمینان حاصل شود که پرتوهای نوری که وارد چشم می شوند متمرکز شده و در یک نقطه روی شبکیه (ماکولا، محل دقیق ترین دید) همگرا می شوند. اگر نور به کنار آن برخورد کند، افرادی که تحت تأثیر قرار می گیرند تصویری تار یا مخدوش می بینند. این مورد در مورد بیماری های مختلف چشم است:
- دوربینی یا نزدیک بینی (مثلاً به دلیل از دست دادن یا اشتباه بودن عینک)
- بیماری های قرنیه (مانند آستیگماتیسم)
- تیرگی عدسی (آب مروارید)
- فشرده سازی هسته عدسی (آب مروارید)
- جابجایی لنز
- بیماری های شبکیه (به عنوان مثال، انسداد عروق در یک یا چند رگ خون رسانی به چشم)
- خشکی چشم
تصاویر دوتایی در هر دو چشم زمانی اتفاق می‌افتد که چشم‌ها موازی نباشند. این باعث می شود که مغز دیگر به طور کامل برداشت های بصری هر دو چشم را در یک تصویر ترکیب نکند. تصاویر دوچشمی زمانی اتفاق می‌افتد که ماهیچه‌های چشم به درستی کار نمی‌کنند. دلایل این امر ممکن است بی ضرر باشد، مانند کمبود خواب یا مصرف زیاد الکل، و دوباره خود به خود ناپدید شوند. با این حال، ممکن است دلایل جدی پشت آن نیز وجود داشته باشد.
اگر عضلات چشم دیگر به درستی کار نکنند، علت یا در خود چشم است یا در اثر بیماری های خارج از چشم ایجاد می شود. بیماری های چشمی زیر می توانند باعث دوبینی دو چشمی شوند:
- استرابیسموس
- التهاب عضلات چشم
- بیماری های عضلات چشم
- بیماری های توموری چشم
سایر محرک های شناخته شده برای دوبینی دو چشمی شامل صدمات یا آسیب به مغز است:
- سکته مغزی: در سکته مغزی، لخته خون تشکیل می‌شود و باعث می‌شود نواحی خاصی از مغز خون را از دست بدهند. اگر اعصابی که چشم را کنترل می کنند آسیب ببینند، این امر منجر می شود
- صدمات سر (مانند شکستگی حفره چشم).
- گشاد شدن عروق در مغز (آنوریسم مغزی): در آنوریسم، رگ خونی برآمده است. اگر این عصب روی عضله چشم فشار بیاورد، افراد مبتلا ممکن است دو برابر شوند.
- فلج عصب جمجمه ای: محرک ها می توانند بیماری های عصبی مانند مولتیپل اسکلروزیس، میاستنی گراویس یا بیماری لایم باشند.
بیماری هایی که کل بدن را تحت تأثیر قرار می دهند نیز گاهی اوقات دلیل دوبینی هستند:
- اوربیتوپاتی غدد درون ریز: در اثر بیماری تیروئید، یک بیماری التهابی حفره چشم ایجاد می شود.
- اختلالات گردش خون در نتیجه دیابت یا فشار خون بالا.
علائم دوبینی چیست؟
هر که یک شیء را تار یا دوتایی ببیند، یعنی (کمی) افقی، عمودی یا مایل جابجا شده باشد، مضاعف می بیند. دوبینی به طور ناگهانی (دوبینی حاد) یا به تدریج، از راه دور یا نزدیک، یا حتی زمانی که به پهلو نگاه می کنید، رخ می دهد.
علائم زیر دلایل جدی را نشان می دهد و اولین سرنخ ها را در مورد دلیل اختلال بینایی به پزشک می دهد:
- اختلال در حرکت چشم
- افتادگی پلک بالا
- تورم پلک ها
- چشم چشمی قابل مشاهده
- چشم های بیرون زده
- درد در حین حرکت چشم
اگرچه دوبینی «فقط» روی چشم‌ها تأثیر می‌گذارد، اما دیدن تصاویر دوگانه تأثیرات گسترده‌ای بر زندگی روزمره افراد مبتلا دارد: کسانی که به وضوح (دیگر) نمی‌بینند، راحت‌تر به خود آسیب می‌رسانند. افراد مبتلا به دلایل به ظاهر غیرقابل توضیح بیشتر به زمین می افتند یا به خود آسیب می رسانند.
عوارض احتمالی دوبینی عبارتند از:
- ارتفاعات، اعماق و فواصل دیگر به درستی تخمین زده نمی شوند. (خطر جراحت!)
- افراد مبتلا به همدیگر را از دست می دهند یا به یکدیگر برخورد می کنند.
- راه رفتن ناپایدار، به خصوص هنگام بالا رفتن از پله ها
- مشکل در خواندن
- سرگیجه
- سردرد
- تاری دید
در صورت مشاهده هر یک از علائم فوق سریعاً با چشم پزشک مشورت کنید!
دوبینی چیست؟
دوبینی نوعی اختلال بینایی است که در آن افراد مبتلا تصاویر دوگانه می بینند. آنها یک شیء مشاهده شده را به عنوان دو شی که در مقابل یکدیگر جابجا شده اند درک می کنند.
در دوبینی هماهنگی چشم ها مختل می شود. این دو تصویر دیگر به طور کامل با هم ادغام نمی شوند، اما به نظر می رسد که در کنار یا روی یکدیگر جابجا شده اند. علل دوبینی متعدد است. آنها می توانند بی ضرر باشند، اما همچنین نشانه ای از یک بیماری جدی هستند.
دید دوگانه، دید صحیح محیط را برای مبتلایان دشوار می کند: ارتفاع، اعماق و فواصل اشتباه ارزیابی می شوند. افراد مبتلا به طور ناگهانی در جهت گیری دچار مشکل می شوند، به اشیاء گذشته می رسند یا در راه رفتن مشکل دارند. در صورت بروز دوبینی، باید با چشم پزشک مشورت شود. او تعیین می کند که آیا این یک اختلال بینایی بی ضرر و موقت است یا یک بیماری جدی پشت آن است.
اگر دوبینی دارید خودتان رانندگی نکنید! از یک فرد قابل اعتماد بخواهید شما را نزد پزشک یا در صورت لزوم به اورژانس ببرد!
چه موقع به پزشک مراجعه کنیم؟
دوبینی یک اختلال رایج بینایی است که اغلب پس از مدت کوتاهی خود به خود از بین می رود. در برخی موارد، دوبینی وضعیت جدی تری را پنهان می کند. بنابراین، اگر دوبینی برای مدت طولانی‌تری ادامه داشت، همیشه توصیه می‌شود با چشم‌پزشک مشورت کنید.
- چشم درد داری
- یک چشم یا هر دو چشم بیرون زده است.
- اخیراً دچار آسیب سر شده اید.
- دوبینی حتی با پوشاندن یک چشم نیز از بین نمی رود (دوربینی دو چشمی).
- علائم همراهی مانند ضعف، فلج صورت، مشکلات صحبت کردن، بلع، راه رفتن، سرگیجه، سردرد، بی اختیاری وجود دارد.
دوبینی همیشه باید توسط چشم پزشک معاینه شود، حتی اگر خود به خود ناپدید شود. اگر به طور ناگهانی رخ دهد و با علائم دیگری مانند درد یا فلج همراه باشد، اورژانسی است!
دکتر چیکار میکنه؟
اولین نقطه تماس برای دوبینی، چشم پزشک و در صورت لزوم ارتوپتیست است. در حالی که چشم پزشک توانایی های بینایی را بررسی می کند، ارتوپتیست با وضعیت چشم، تحرک چشم ها و تعامل آنها سروکار دارد.
معاینه توسط چشم پزشک
برای تشخیص، ابتدا چشم پزشک از نزدیک علائم را بررسی می کند تا سرنخ هایی برای علل احتمالی پیدا کند. او سوالات زیر را خواهد پرسید:
- چند وقت است که دوبینی می بینید؟
- درد داری؟
- آیا در حال حاضر دوبینی می بینید؟
- محرکی وجود داشت؟ (جراحی،جراحی،عینک جدید)
- آیا با پوشاندن یک چشم، تصاویر دوتایی ناپدید می شوند؟
- آیا تصاویر دوتایی همیشه وجود دارند یا فقط به طور موقت؟
- آیا تصاویر دوتایی به صورت افقی، عمودی، مایل یا کج ظاهر می شوند؟
- آیا تصاویر دوتایی با جهت نگاه یا موقعیت سر تغییر می کنند؟
- آیا تصاویر در طول روز تغییر می کنند؟
- آیا علائم دیگری مانند سردرد، درد چشم، درد حرکت چشم، قرمزی چشم، اختلالات شنوایی، اختلالات حسی، سرگیجه و/یا بی ثباتی راه رفتن را تجربه می کنید؟
- آیا بیماری دیگری مانند دیابت یا مولتیپل اسکلروزیس برای شما تشخیص داده شده است؟
- آیا شما در کودکی چشم های متقابل داشتید؟
او سپس هر دو چشم را با جزئیات بررسی می کند - صرف نظر از اینکه دید دوگانه در یک یا هر دو چشم اتفاق می افتد. پزشک بینایی، تحرک چشم ها و واکنش مردمک ها به نور را بررسی می کند. در عین حال به دنبال تغییراتی مانند بیرون زدگی چشم یا افتادگی پلک می گردد.
با پوشاندن یک چشم در یک زمان، چشم پزشک همچنین تعیین می کند که دوبینی فقط یک چشم را تحت تاثیر قرار می دهد یا هر دو چشم. این سرنخ های بیشتری در جستجوی علت دوبینی ارائه می دهد.
معاینه توسط ارتوپتیست
اگر پزشک دوبینی دو چشمی را تشخیص دهد، معمولاً یک معاینه به اصطلاح ارتوپتیک دنبال می شود. ارتوپتیک یکی از تخصص های چشم پزشکی است که به طور خاص با اختلالات حرکتی چشم سروکار دارد. ارتوپتیست بررسی می‌کند که آیا افراد مبتلا چنگ می‌بینند، سه‌بعدی می‌بینند و آیا هر دو چشم به درستی با هم کار می‌کنند یا خیر. پس از معاینه، ارتوپتیست رویه های بعدی را با بیمار و چشم پزشک در میان می گذارد.
معاینات بعدی
از آنجایی که دوبینی می تواند دلایل زیادی داشته باشد، اغلب برای تشخیص قابل اعتماد، بررسی های بیشتر ضروری است. این شامل روش های تصویربرداری مانند تصویربرداری تشدید مغناطیسی یا توموگرافی کامپیوتری است. آنها تغییراتی در سطح چشم، جمجمه یا مغز ایجاد می کنند.
اگر مشکوک باشد که دوبینی به دلیل مثلاً دیابت یا بیماری عمومی دیگر (اختلال گردش خون) باشد، بیمار را به متخصص داخلی ارجاع می دهد. پس از تکمیل تمام معاینات، پزشک یافته ها را با بیمار در میان می گذارد و درمان مناسب را برای بیمار آغاز می کند.
رفتار
نحوه درمان دوبینی بستگی به علت زمینه ای دارد. با درمان بیماری زمینه ای، دوبینی معمولا از بین می رود.
درمان دوبینی تک چشمی
دوبینی تک چشمی معمولاً ناشی از یک بیماری چشمی است که چشم پزشک بر این اساس آن را درمان می کند:
پیرچشمی: پزشک نزدیک بینی یا دوربینی را با عینک یا لنزهای تماسی مناسب جبران می کند.
انحنای قرنیه: با لیزر درمانی، پزشک قرنیه را تغییر می‌دهد تا شبکیه دوباره تصویر واضحی تولید کند. حدت بینایی بازیابی می شود و دوبینی از بین می رود.
آب مروارید: اگر عدسی کدر باشد، افراد مبتلا «انگار از میان حجاب» می بینند. در حین جراحی آب مروارید، پزشک عدسی را با یک لنز مصنوعی جایگزین می کند.
درمان دوچشمی دوچشمی
درمان بیماری زمینه ای
در دوبینی دوچشمی خود چشم بیمار نیست، اما دوبینی نتیجه بیماری دیگری است. بسته به علت خاص، پزشک درمان مناسب را شروع می کند. اگر درمان موفقیت آمیز باشد، دوبینی نیز بهبود می یابد.
اگر دوبینی ناشی از بیماری های دیگری مانند میگرن یا مولتیپل اسکلروزیس باشد، پزشک آنها را با داروهای خاصی درمان می کند. همین امر در مورد اختلالات گردش خون یا بیماری های تیروئید نیز صدق می کند. هرچه بیماری بهتر تحت کنترل باشد، اثرات آن بر بینایی کمتر می شود.
دوبینی که به طور ناگهانی رخ می دهد و با فلج یا درد همراه است، زنگ خطر است. در این موارد باید هر چه سریعتر علت آن توسط پزشک مشخص و درمان شود.
اگر با وجود درمان مناسب، تصاویر دوتایی دوباره ناپدید نشدند، از عینک های مخصوص استفاده می شود. اینها با فویل هایی پوشانده شده اند که پرتو نور فرودی را متمرکز می کند تا فرد آسیب دیده فقط یک تصویر را ببیند. روش دیگر، چسب های چشمی یا چسب های چشمی برای کاهش علائم استفاده می شود.
تمرینات چشم
- روی یک هدف خاص مانند یک عکس تمرکز کنید.
- تصویر را در سطح چشم به اندازه طول بازو نگه دارید.
- سعی کنید تا حد امکان فقط یک تصویر را ببینید.
- عکس را به آرامی و پیوسته به سمت بینی خود حرکت دهید.
- به محض اینکه تک تصویر تبدیل به دو تصویر شد توقف کنید و به موقعیتی که آخرین بار یک تصویر را دیدید بازگردید.
- تمرین را دوباره شروع کنید.
آیا می توان از دوبینی جلوگیری کرد؟
دوبینی می تواند دلایل زیادی داشته باشد. بر این اساس راه های زیادی برای جلوگیری از دوبینی وجود دارد.
از آنجایی که دوبینی اغلب توسط سایر بیماری های زمینه ای مانند دیابت یا فشار خون بالا ایجاد می شود، سبک زندگی سالم اولویت اول برای پیشگیری است. یک رژیم غذایی متعادل، خواب کافی و استرس کم به طور قابل اعتمادی از دوبینی جلوگیری نمی کند، اما خطر را به حداقل می رساند. همین امر در مورد تصادفات نیز صدق می کند. در اینجا، اقدامات مناسب (عینک های محافظ، استفاده از کلاه ایمنی) در برابر آسیب های سر و چشم محافظت می کند.
