Sunstroke: مروری کوتاه
- در صورت آفتاب زدگی چه باید کرد؟ فرد مبتلا را به سایه بیاورید، بالاتنه/سر را بالا بیاورید، بنوشید، سر را خنک کنید، آرام شوید
- خطرات آفتاب‌زدگی: در سکته‌ی شدید خورشید، مغز ممکن است متورم شود (ادم مغزی) که در موارد شدید منجر به مرگ می‌شود.
- چه زمانی به پزشک مراجعه کنیم؟ اگر علائمی از آفتاب‌زدگی شدید یا ادم مغزی (بدتر شدن وضعیت، از دست دادن هوشیاری، تشنج و غیره) وجود داشته باشد.
احتیاط
- علائم آفتاب‌زدگی معمولاً تا زمانی که فرد مبتلا به مدت طولانی در معرض نور خورشید قرار نگرفته ظاهر نمی‌شود.
- به خصوص کودکان را با سکته آفتاب تنها نگذارید.
- افراد مبتلا فقط باید پس از مشورت با پزشک از مسکن هایی مانند دیکلوفناک یا ایبوپروفن استفاده کنند.
- اگر فرد مبتلا هوشیاری خود را از دست داد یا شروع به تشنج کرد، با 911 تماس بگیرید.
آفتاب‌زدگی: علائم
اگر سر یا گردن بیش از حد آفتاب شود، آفتاب‌زدگی می‌تواند ایجاد شود. محرک ها پرتوهای گرمای موج بلند (اشعه مادون قرمز) در نور خورشید هستند. آنها می توانند سر را به صورت موضعی بیش از حد گرم کنند، مننژها را تحریک کرده و در موارد شدید، خود مغز را تحت تاثیر قرار دهند. می توانید نحوه تشخیص آفتاب زدگی را در مقاله آفتاب زدگی – علائم بخوانید.
آفتاب: چه باید کرد؟
- سایه: فرد مبتلا را به مکانی خنک و سایه، ترجیحاً یک اتاق خنک و تاریک منتقل کنید.
- موقعیت مناسب: فرد آسیب دیده را روی پشت خود قرار دهید، در حالی که سر و قسمت بالایی بدن او کمی بالا رفته است تا فشار روی سر و گردن او کاهش یابد. مثلاً یک بالش زیر آن قرار دهید. استراحت در رختخواب توصیه می شود.
- کمپرس سرد: باید از این کمپرس ها برای خنک کردن سر و گردن و احتمالاً تنه فرد مبتلا استفاده کنید. همچنین می‌توانید از تکه‌های یخ یا «بسته‌های خنک» یا «بسته‌های یخ» استفاده کنید، اما هرگز آنها را مستقیماً روی پوست قرار ندهید، همیشه با یک لایه پارچه در بین آنها (خطر سرمازدگی!).
- تسکین دهنده: به خصوص کودکان مبتلا به سکته آفتاب را باید آرام کرد و تا زمان فروکش کردن علائم ناخوشایند تنها نگذارید.
- مایعات زیاد بنوشید: مطمئن شوید که فرد مبتلا مایعات زیادی می‌نوشد (اما نه سرد!) به شرطی که اختلال هوشیاری نداشته باشد.
- تماس اورژانس: اگر بیمار هوشیاری خود را از دست داد، وضعیت او به سرعت بهبود نیافت و یا حتی به طور محسوسی بدتر شد، با اورژانس تماس بگیرید.
مسکن هایی مانند ایبوپروفن یا دیکلوفناک باید به عنوان کمک اولیه برای آفتاب زدگی تنها پس از مشاوره پزشکی تجویز شوند. در صورت آفتاب‌زدگی بسیار شدید یا گرمازدگی، نباید از این داروها استفاده کرد – در این صورت فوراً به پزشک اورژانس اطلاع دهید!
آفتاب‌زدگی: درمان‌های خانگی
اگر ماندن در آفتاب با تعریق شدید همراه بود، ممکن است فرد مبتلا مواد معدنی زیادی را از دست داده باشد. سپس می توانید یک قاشق چای خوری نمک را در یک فنجان چای خنک شده یا یک لیوان آب بریزید و اجازه دهید فرد مبتلا تمام آن را بنوشد. در صورت لزوم، محلول الکترولیت از داروخانه نیز ممکن است برای جبران از دست دادن نمک به دلیل تعریق شدید (یا استفراغ) مفید باشد.
درمان های خانگی محدودیت هایی دارد. اگر علائم در مدت زمان طولانی‌تری ادامه یافت، بهتر نشد و یا حتی بدتر نشد، همیشه باید با پزشک مشورت کنید.
آفتاب زدگی: هومیوپاتی
برخی از افراد برای شکایات مختلف به حمایت هومیوپاتی اعتماد می کنند. به عنوان مثال، داروهای هومیوپاتی Natrium carbonicum، Belladonna و Glonoinum گفته می شود که برای آفتاب زدگی مفید هستند.
مفهوم هومیوپاتی و اثربخشی خاص آن در علم بحث برانگیز است و به وضوح توسط مطالعات اثبات نشده است.
آفتاب زدگی: خطرات
علائم معمولی آفتاب‌زدگی شامل علائمی مانند قرمزی روشن، سر داغ، سردرد، سرگیجه و خستگی است. حالت تهوع، استفراغ و تب خفیف نیز ممکن است.
از طرف دیگر، در آفتاب‌زدگی، گردش خون معمولاً تحت تأثیر قرار نمی‌گیرد. بنابراین، به ندرت خطری برای زندگی وجود دارد، برای مثال اگر به اصطلاح ادم مغزی به عنوان عارضه سکته شدید آفتاب ایجاد شود. این تجمع مایع در بافت مغز است: فرآیندهای التهابی در هنگام آفتاب‌زدگی دیواره‌های رگ‌های خونی را نفوذپذیرتر می‌کنند، به طوری که مایع بیشتری به بافت فرار می‌کند - مغز متورم می‌شود و به دیواره جمجمه فشار می‌آورد، اما نمی‌تواند فرار کند. بنابراین، هرچه تورم مغز بیشتر باشد، فشار داخل جمجمه بیشتر می شود. این می تواند به سلول های حساس مغز آسیب برساند. علاوه بر این، فشار بالا بهترین رگ‌های خونی را فشرده می‌کند که بر تامین سلول‌های عصبی تأثیر می‌گذارد.
علاوه بر سردرد، حالت تهوع، استفراغ و سرگیجه، افزایش فشار داخل جمجمه می تواند علائم زیر را از جمله علائم زیر ایجاد کند:
- تشنج (تشنج صرع)
- اختلالات هوشیاری (مانند گیجی، خواب آلودگی و حتی کما)
- کاهش تنفس تا ایست تنفسی (دپرسیون تنفسی)
علائم آفتاب زدگی در کودکان خردسال
آفتاب: چه زمانی به پزشک مراجعه کنیم؟
اینکه آیا باید با پزشک مشورت شود بستگی به شدت سکته خورشیدی و چگونگی پیشرفت وضعیت بیمار دارد. در بیشتر موارد، علائم در عرض چند ساعت تا حداکثر دو روز کاهش می یابد. بزرگسالان اغلب سریعتر از کودکان بهبود می یابند.
اما اگر وضعیت بیمار بهبود نیافت و یا حتی تا حد بیهوشی بدتر شد، باید بلافاصله بیمار را نزد پزشک ببرید یا با اورژانس تماس بگیرید!
آفتاب زدگی: معاینات توسط پزشک
در صورت مشکوک شدن به آفتاب، پزشک ابتدا سابقه پزشکی بیمار را می گیرد (تاریخچه). یعنی: از بیمار یا والدین (در مورد کودکان مبتلا) سؤالات مختلفی می پرسد که برای تشخیص مهم است. مثال ها:
- چه مدت شما/فرزندتان زیر آفتاب بودید؟
- چه شکایاتی رخ داده است؟
- علائم دقیقا چه زمانی رخ داده است؟
- آیا شما یا فرزندتان متوجه اختلالات هوشیاری مانند گیجی شده اید؟
- آیا از قبل شرایط شناخته شده ای وجود دارد؟
معاینات فیزیکی
در مرحله بعد، پزشک دمای بدن، فشار خون و ضربان قلب بیمار را اندازه گیری می کند. در مورد آفتاب، هر سه پارامتر معمولا قابل توجه نیستند. دمای پوست سر یا پیشانی نیز قابل توجه است. اغلب در آفتاب‌زدگی افزایش می‌یابد. همچنین ممکن است پوست سر به وضوح قرمز باشد.
علاوه بر این، پزشک از سؤالات ساده برای بررسی جهت گیری بیمار نسبت به زمان و مکان و آزمایش رفلکس های ساقه مغز (مثلاً رفلکس مردمک) استفاده می کند.
معاینات بیشتر معمولاً در مورد آفتاب زدگی ضروری نیست. تنها در صورتی که گردش خون بیمار ناپایدار باشد یا پزشک مشکوک به افزایش فشار داخل جمجمه باشد، معاینات تکمیلی مناسب است.
معاینات مشکوک به ادم مغزی
اگر مشکوک به افزایش فشار داخل جمجمه ای به دلیل ادم مغزی باشد، روش های تصویربرداری مانند توموگرافی کامپیوتری (CT) یا تصویربرداری رزونانس مغناطیسی (MRI) می توانند وضوح را ارائه دهند.
اگر در این معاینات هیچ نشانه ای از افزایش فشار داخل جمجمه یافت نشد، مایع مغزی نخاعی (CSF) بررسی می شود. اگر علت علائم باکتریایی یا ویروسی باشد، آثار معمولی در مایع مغزی نخاعی یافت می شود. در مقابل، یافته ها در مورد سکته آفتاب طبیعی است. نمونه ای از مایع مغزی نخاعی با سوراخ CSF به دست می آید.
کنار گذاشتن دلایل دیگر
پزشک در معاینات خود باید در نظر داشته باشد که علائمی مانند علائمی که در آفتاب زدگی دیده می شود در سایر بیماری ها نیز وجود دارد. این شامل:
- گرمازدگی و گرمازدگی: این دو حالت مشابه آفتاب‌زدگی شدید هستند. با این حال، تمایز بسیار مهم است زیرا گرمازدگی و گرمازدگی نیاز به درمان متفاوتی دارند.
- مننژیت: آفتاب زدگی اغلب با التهاب خفیف مننژها همراه است. ممکن است علائم مشابه مننژیت باکتریایی یا ویروسی ظاهر شود. با این حال، به طور معمول، مننژیت باکتریایی بر خلاف سکته خورشیدی با تب بالا همراه است.
- سکته مغزی: زمانی اتفاق می‌افتد که خونرسانی به بخش‌هایی از مغز به شدت قطع می‌شود (مثلاً توسط لخته). علائم احتمالی شامل سردرد شدید، خواب‌آلودگی و سرگیجه است - علائمی که می‌تواند با سکته‌ی آفتاب نیز رخ دهد.
آفتاب زدگی: درمان توسط پزشک
درمان آفتاب زدگی به شدت آن بستگی دارد. به عنوان یک قاعده، آفتاب‌زدگی را می‌توان به خوبی درمان کرد (استراحت در رختخواب در یک اتاق خنک و تاریک، نوشیدن مایعات فراوان و غیره). در موارد شدید (به عنوان مثال، زمانی که از دست دادن هوشیاری وجود دارد)، درمان در بیمارستان، احتمالاً حتی در بخش مراقبت‌های ویژه، ضروری است.
برای مثال، پزشک ممکن است برای تثبیت گردش خون به بیمار انفوزیون بدهد. در مورد افزایش فشار داخل جمجمه، برخی از داروها ممکن است کمک کنند. تشنج‌های صرعی که می‌توانند در جریان سکته‌ی شدید آفتاب رخ دهند نیز با دارو درمان می‌شوند.
جلوگیری از آفتاب زدگی
اگر نمی توان از ماندن (طولانی) زیر نور خورشید اجتناب کرد، حداقل باید سر خود را بپوشاند. ضد آفتاب (به عنوان مثال برای نوزادان یا افراد طاس) به عنوان محافظ سر بی تاثیر است. این فقط تا حدی اشعه ماوراء بنفش را مسدود می کند، اما پرتوهای گرما (اشعه مادون قرمز) که باعث آفتاب زدگی می شود را مسدود نمی کند. فقط پوشش سر مانند روسری، کلاه یا کلاه می تواند در برابر این موارد کمک کند.
مخصوصاً پوشش هایی برای سر توصیه می شود که به هیچ اشعه خورشیدی اجازه نفوذ به جمجمه را نمی دهند و در نتیجه از گرم شدن آن جلوگیری می کنند. اینها عمدتاً سرپوش های رنگ روشن هستند: بیشتر نور خورشید را منعکس می کنند. این بدان معنی است که سر زیر نمی تواند به اندازه زیر منسوجات سیاه گرم شود. این به طور موثری از آفتاب زدگی جلوگیری می کند.
