آستروسیتوما: انواع، درمان، پیش آگهی

بررسی اجمالی

درجه بندی: در بین آستروسیتوم ها، انواع خوش خیم و کم بدخیم (درجه 1 و 2 WHO) و بدخیم (درجه 3 WHO) تا بسیار بدخیم (درجه 4 WHO) وجود دارد. اشکال خوش خیم اغلب به کندی رشد می کنند یا به خوبی مشخص می شوند. انواع بدخیم معمولا به سرعت رشد می کنند و پس از درمان عود می کنند (عود).
درمان: گزینه های درمانی شامل جراحی، پرتودرمانی و/یا شیمی درمانی است.
علل: محرک های تغییرات ژنتیکی زمینه ای در سلول های گلیال تا حد زیادی ناشناخته است. احتمالاً مستعد ایجاد تومورها وجود دارد، زیرا به عنوان مثال، بیماری‌های ارثی مانند نوروفیبروماتوز نوع 1 خطر افزایش یافته است. به همین ترتیب، تشعشعات قوی خطر بیشتری را به همراه دارد.
تشخیص: علاوه بر معاینه فیزیکی، تشخیص با کمک سونوگرافی، تصویربرداری رزونانس مغناطیسی (MRI)، توموگرافی کامپیوتری (CT)، معاینه بافت (بیوپسی) و آزمایش خون و هورمون انجام می شود.

آستروسیتوم چیست؟

اشکال یا درجه بندی چیست؟

سازمان بهداشت جهانی (WHO) آستروسیتوم ها را به دو شکل و چهار درجه شدت تقسیم می کند:

1. آستروسیتومای خوش خیم تا کم بدخیم (کم بدخیم):

درجه 1 سازمان جهانی بهداشت: آستروسیتوم پیلوسیستیک
درجه 2 سازمان جهانی بهداشت: آستروسیتومای منتشر

آستروسیتومای با بدخیم (بدخیم) درجه 2:

درجه 3 WHO: آستروسیتوم آناپلاستیک
درجه 4 سازمان جهانی بهداشت: گلیوبلاستوم

آستروسیتوم پیلوسیستیک

این نوع تومور شایع ترین تومور مغزی در کودکان است، اما در بزرگسالان جوان نیز رخ می دهد. معمولاً در مسیر بینایی قدامی، هیپوتالاموس یا مخچه رشد می کند. به خوبی از بافت مغز سالم جدا می شود و به کندی رشد می کند. بنابراین، این نوع تومور خوش خیم در نظر گرفته می شود - به ندرت به یک تومور بدخیم تبدیل می شود.

آستروسیتومای منتشر

در نظر گرفته می شود که آستروسیتومای منتشر دارای بدخیمی محدود یا با درجه پایین است، اگرچه تقریباً هرگز قابل درمان نیست. این امکان وجود دارد که به مرور زمان به نوع آناپلاستیک یا گلیوبلاستوم پیشرفت کند.

آستروسیتوم آناپلاستیک

گلیوبلاستوما

گلیوبلاستوما، شایع‌ترین نوع آستروسیتوم، یا از آستروسیتومای دیگر ناشی می‌شود – در این صورت اوج سن افراد مبتلا بین سنین 50 تا 60 سال است. این عمدتا بر افراد مسن در دهه ششم تا هفتم زندگی تأثیر می گذارد.

برای اطلاعات بیشتر به مقاله گلیوبلاستوما مراجعه کنید.

درمان آستروسیتوما

در مورد تومورهای محدود شده، گاهی اوقات براکی تراپی در نظر گرفته می شود. برای این منظور، پزشک دانه های کوچک رادیواکتیو (دانه ها) را در ناحیه آسیب دیده بدن کاشته می کند. مزیت این شکل از تابش این است که به طور خاص به تومور ضربه می زند و به بافت سالم کمتر آسیب می رساند.

علاوه بر این اقدامات درمانی، اقدامات درمانی متعدد دیگری وجود دارد که با خود تومور مبارزه نمی کند، اما با علائم مبارزه می کند. به عنوان مثال، پزشکان داروهای مختلفی را برای سردرد، حالت تهوع و استفراغ تجویز می کنند. علاوه بر این، روان درمانی حرفه ای معمولاً بخشی از برنامه درمانی است. برخی از مبتلایان از مراقبت های شبانی استفاده می کنند.

اطلاعات دقیق تر در مورد معاینه و درمان را می توان در مقاله تومور مغزی یافت.

سیر بیماری و پیش آگهی اساساً به شکل خاص آستروسیتوما بستگی دارد.

در مقابل، آستروسیتوم با درجه 2 یا 3 WHO پیش آگهی بدتری دارد. آستروسیتومای درجه دوم و سوم معمولاً قابل عمل هستند، اما اغلب عود می کنند. در برخی موارد، تومورهای هر دو شکل به طور بدخیم تخریب می شوند و به گلیوبلاستوما (درجه 4 WHO) پیشرفت می کنند. این بدترین پیش آگهی را دارد: پنج سال پس از تشخیص، تنها پنج درصد از مبتلایان هنوز زنده هستند.

علت آستروسیتوم چیست؟

آستروسیتوم از به اصطلاح آستروسیت ها ناشی می شود. این سلول ها بزرگترین بخش از سلول های پشتیبان (سلول های گلیال) در سیستم عصبی مرکزی را تشکیل می دهند. آنها بافت عصبی را از سطح مغز و عروق خونی جدا می کنند. درست مانند سایر سلول های بدن، آستروسیت ها به طور منظم تجدید می شوند. در برخی موارد، خطاهایی در طول این فرآیند رخ می دهد که منجر به رشد کنترل نشده سلول و در نهایت تومور می شود.

علاوه بر این، این شکل از تومور مغزی در برخی بیماری‌های زمینه‌ای که معمولاً ارثی هستند، بیشتر رخ می‌دهد. اینها عبارتند از نوروفیبروماتوز نوع I (بیماری فون رکلینهاوزن) و نوع II، توبروس اسکلروزیس (بیماری بورنویل-پرینگل)، سندرم Li-Fraumeni و سندرم Turcot. این بیماری ها بسیار نادر هستند و معمولاً با تغییرات معمولی در پوست همراه هستند.

علائم معمولی چیست؟

تومورهای با رشد سریع نه تنها ساختارهای فردی مغز را جابجا می کنند، بلکه فشار داخل جمجمه را نیز افزایش می دهند. در نتیجه، افراد مبتلا معمولا سردرد دارند و از حالت تهوع و استفراغ رنج می برند. در اصل، آستروسیتوما علائمی مشابه سایر تومورهای مغزی ایجاد می کند.

برای اطلاعات بیشتر در مورد علائم تومور مغزی، مقاله تومور مغزی – علائم را بخوانید.

تشخیص آستروسیتوم

مهم‌ترین روش تشخیصی برای آستروسیتوم، تصویربرداری تشدید مغناطیسی (MRI) است - یک تکنیک تصویربرداری که از میدان‌های مغناطیسی و امواج الکترومغناطیسی برای تولید تصاویر مقطعی دقیق از داخل بدن استفاده می‌کند. افراد مبتلا اغلب یک ماده حاجب را قبل از معاینه به داخل ورید تزریق می کنند. آستروسیتوما ماده حاجب را به درجات مختلف جذب می کند.

اگر ام آر آی به دلایل مختلف امکان پذیر نباشد، پزشک از توموگرافی کامپیوتری (CT) به عنوان جایگزین استفاده می کند.

در مورد آستروسیتومای درجه 2 یا بالاتر WHO، پزشک نمونه بافتی را می گیرد و آن را در آزمایشگاه بررسی می کند. در موارد فردی، معاینات بیشتر نشان داده می شود. در برخی موارد، برای مثال، پزشک علاوه بر این مایع مغزی نخاعی (تشخیص CSF) را می گیرد و آنالیز می کند یا امواج الکتریکی مغز را اندازه گیری می کند (EEG).