بی کربنات چیست؟
بی کربنات بخش مهمی از به اصطلاح بافر بی کربنات است که مهمترین سیستم بافر در بدن است. این تضمین می کند که مقدار pH در بدن ثابت می ماند و نوسانات شدید را می توان به سرعت متعادل کرد. به عنوان یک پایه، بی کربنات مسئول تعادل مواد اسیدی است.
محیط خیلی اسیدی
اگر مواد اسیدی به صورت پروتون انباشته شوند (H+)، بی کربنات (HCO3) آنها را جذب می کند و در نهایت آب (H2O) و دی اکسید کربن کمی اسیدی (CO2) را از طریق یک مرحله میانی به عنوان اسید کربنیک (H2CO3) تشکیل می دهد. CO2 از طریق ریه ها از خون بازدم می شود تا مقدار pH نرمال شود.
محیط خیلی قلیایی
اگر بازهای زیادی در بدن ایجاد شود، بافر بی کربنات نیز دخالت می کند. در این حالت CO2 کمتری بازدم می شود و در عوض به بی کربنات و مواد اسیدی تبدیل می شود. مقدار pH کاهش می یابد.
بی کربنات چه زمانی تعیین می شود؟
از آنجایی که بی کربنات یک بلوک ساختمانی ضروری در بافر بی کربنات است، در تمام بیماری هایی که می تواند منجر به تغییر در مقدار pH شود، اندازه گیری می شود. به عنوان یک قاعده، اینها بیماری های تنفسی یا متابولیک هستند. همچنین در کبد در تولید اوره استفاده می شود، بنابراین بیماری های این اندام مصرف بی کربنات را کاهش می دهد. بنابراین دلایل زیر را می توان در پشت سطوح تغییر یافته بی کربنات پنهان کرد:
- بیماری ها و اختلالات عملکردی کلیه
- بیماری ها و اختلالات عملکردی کبد
- اختلالات شدید گردش خون
- اختلالات متابولیکی مانند دیابت شیرین
سطوح بی کربنات
برای تعیین سطح بی کربنات، پزشک معمولا یک نمونه خون کوچک از یک سرخرگ می گیرد. مقادیر نرمال زیر اعمال می شود:
|
بی کربنات استاندارد (HCO3) |
22 - 26 میلی مول در لیتر |
مقادیر باید همیشه در ارتباط با مقادیر مرجع آزمایشگاه مربوطه ارزیابی شوند، به همین دلیل است که انحرافات ممکن است. سن نیز در ارزیابی مقدار اندازه گیری شده نقش دارد. به ویژه نوزادان تازه متولد شده بی کربنات کمتری دارند.
چه زمانی بی کربنات خیلی کم است؟
هنگامی که بدن در تلاش است تا اسیدوز متابولیک را بافر کند، بی کربنات کم است. این زمانی اتفاق می‌افتد که مقدار pH خیلی پایین باشد و بنابراین خون خیلی اسیدی (اسیدی) باشد. به عنوان یک واکنش متقابل، مقدار زیادی بی کربنات مصرف می شود و CO2 به طور فزاینده ای از طریق ریه ها بازدم می شود. این می تواند، برای مثال، در اختلال متابولیک ناشی از دیابت رخ دهد. با این حال، علل احتمالی دیگری نیز برای اسیدوز متابولیک وجود دارد، مانند تولید غیر طبیعی بی کربنات در لوزالمعده یا غلظت بالای لاکتات در طول کار سنگین ماهیچه ای.
چه زمانی بی کربنات خیلی زیاد است؟
اگر سطح بی کربنات تغییر کند چه باید کرد؟
به عنوان یک ماده بافر، بی کربنات اغلب در معرض نوسانات ناشی از متعادل کردن مقدار pH از طریق تنفس است. به عنوان یک قاعده، سایر سیستم های بافر در بدن نیز در این مکانیسم های تنظیمی پیچیده مداخله می کنند، به طوری که درمان خاصی اغلب ضروری نیست.
فقط در موارد اورژانسی یا در بیمارانی که به شدت بیمار هستند، بدن دیگر قادر به تنظیم تعادل pH و بی کربنات از طریق تنفس نیست. سپس تجویز کلرید می تواند دفع بی کربنات را افزایش داده و در نتیجه مقادیر بالا را کاهش دهد. برعکس، مواد بافر ویژه در صورت کم بودن بی کربنات می توانند باعث افزایش بی کربنات شوند.
