بررسی اجمالی
- علائم: در فاز 1 درد شدید شانه، تا حدی در حالت استراحت و در شب، فاز 2: شانه سفت با درد کمتر، فاز 3: تحرک شانه دوباره افزایش می‌یابد.
- علل: به شکل اولیه ناشناخته، علل احتمالی شکل ثانویه: آسیب یا جراحی در شانه، علل عصبی، بیماری متابولیک یا تیروئید.
- تشخیص: گرفتن سابقه پزشکی توسط پزشک، بررسی تحرک شانه، تکنیک های تصویربرداری مانند اشعه ایکس، سونوگرافی یا تصویربرداری تشدید مغناطیسی (MRI)
- درمان: درمان با یخ یا گرما، فیزیوتراپی یا حمام ورزشی، داروهای ضد درد و ضد التهاب، تجویز کورتیزون، به ندرت مداخلات جراحی
- پیش آگهی: گاهی طولانی شدن دوره طی چندین سال، گاهی عدم بهبودی کامل و محدودیت حرکتی طولانی مدت.
- پیشگیری: توصیه خاصی وجود ندارد، زیرا علل شکل اولیه ناشناخته است.
شانه یخ زده چیست؟
پزشکان از شانه یخ زده به عنوان کپسولیت چسبنده نیز یاد می کنند. این نام به التهاب کپسول شانه مرتبط با چسبندگی و چسبندگی اشاره دارد. نام های دیگر این تصویر بالینی عبارتند از humerocapssulitis adhaesiva، شانه منجمد فیبری یا کپسولیت فیبروزا.
علاوه بر این، شانه یخ زده (همچنین به عنوان “periarthropathia humeroscapularis ankylosans” شناخته می‌شود) تحت عنوان جمعی periarthritis humeroscapularis یا periarthropathia humeroscapularis (PHS) قرار می‌گیرد – گروهی از بیماری‌های دژنراتیو در ناحیه شانه که با محدودیت معمولا دردناک حرکت مفصل همراه است.
شانه یخ زده عمدتاً در سنین 40 تا 60 سالگی رخ می دهد و زنان بیشتر از مردان مبتلا می شوند.
شانه منجمد اولیه و ثانویه
متخصصان پزشکی بین شکل اولیه و ثانویه شانه یخ زده تمایز قائل می شوند:
- شانه یخ زده اولیه (ایدیوپاتیک): شرایط مستقلی که نمی توان آن را به هیچ بیماری زمینه ای موجود نسبت داد. رایج ترین.
علائم شانه یخ زده چیست؟
شانه یخ زده اغلب در مراحلی پیشرفت می کند که با علائم مختلف مشخص می شود:
فاز 1 - "شانه انجماد".
این بیماری معمولاً با درد ناگهانی و تیز شانه شروع می شود که در ابتدا وابسته به حرکت است. به تدریج، آنها به درد دائمی تبدیل می شوند که در هنگام استراحت نیز رخ می دهد - به ویژه در شب قابل توجه هستند.
فاز 2 - "شانه یخ زده
مرحله دوم بیماری شانه یخ زده معمولاً از ماه چهارم تا هشتم بیماری ادامه دارد. درد فقط در ابتدا رخ می دهد. علامت اصلی اکنون شانه "یخ زده" است - محدودیت حرکت مفصل به اوج خود می رسد.
فاز 3 - "ذوب شدن شانه
در بسیاری از موارد، شانه یخ زده در حدود ماه هشتم به آرامی شروع به "آب شدن" می کند. فرد مبتلا دیگر به سختی درد دارد و شانه به آرامی سفتی خود را از دست می دهد. ممکن است ماه ها یا سال ها طول بکشد تا شانه دوباره کاملاً متحرک شود. به عنوان یک قاعده، این تنها با درمان مناسب امکان پذیر است.
علل و عوامل خطر شانه یخ زده چیست؟
علت شانه یخ زده اولیه ناشناخته است.
علل احتمالی شانه منجمد ثانویه عبارتند از:
- آسیب یا بیماری در ناحیه شانه، مانند پارگی روتاتور کاف (پارگی روتاتور کاف) یا برخورد دردناک تاندون ها یا عضلات در مفصل شانه (سندرم گیرافتادگی)
- جراحی در ناحیه شانه
- علل عصبی مانند بیماری اعصاب محیطی، بیماری پارکینسون یا تحریک / آسیب ریشه های عصبی (رادیکولوپاتی)
- بیماری های متابولیک مانند دیابت، بیماری آدیسون (بیماری قشر آدرنال) یا اختلالات تیروئید
شانه یخ زده گاهی اوقات در بیمارانی که آرامبخش های گروه باربیتورات یا داروهای روانگردان (داروهای بیماری های روانی) مصرف می کنند، ایجاد می شود. همچنین در بیمارانی که از قبل با مهارکننده های پروتئاز درمان شده اند، مانند مبتلایان به HIV، شایع تر است.
شانه منجمد چگونه معاینه و تشخیص داده می شود؟
اولین نقطه تماس مشکوک به شانه یخ زده و سایر دردهای شانه پزشک خانواده شما است. او ممکن است شما را به یک متخصص ارتوپد یا شانه ارجاع دهد.
پزشک ابتدا از شما با جزئیات در مورد علائم و سابقه پزشکی شما (تاریخچه) سوال خواهد کرد. سوالات احتمالی عبارتند از:
- درد شانه چه مدت وجود دارد؟
- آیا درد مکرر در شب دارید که مانع از خوابیدن شما می شود؟
- آیا تصادف، جراحت یا جراحی در ناحیه شانه خود داشته اید؟
- برای امرار معاش چه کار می کنی؟
- آیا از قبل شرایطی دارید یا چه بیماری هایی در خانواده شما وجود دارد؟
مرحله بعدی معاینه فیزیکی است که طی آن پزشک حرکت شانه را از جمله موارد دیگر بررسی می کند.
بررسی شانه با اشعه ایکس هیچ یافته خاصی را در مورد شانه منجمد نشان نمی دهد. یعنی تغییرات زمینه ای بیماری در عکس اشعه ایکس قابل مشاهده نیست. با این وجود، این تصویر برای رد سایر علل درد شانه، مانند شکستگی استخوان، کلسیفیکاسیون یا آرتروز مفید است.
شانه یخ زده چگونه درمان می شود؟
تمرکز اصلی درمان شانه منجمد بر روی اقدامات محافظه کارانه (غیر جراحی) است که در هر مورد با مرحله بیماری سازگار است.
تمرینات فیزیوتراپی به خصوص در مرحله اول بیماری فقط باید با احتیاط و در حدی انجام شود که دردی ایجاد نکند. از مرحله دوم بیماری می توان از درمان دستی برای بهبود دامنه حرکتی شانه آسیب دیده استفاده کرد. مجدداً بیمار حرکات را در حدی انجام می دهد که باعث درد نشود. درمانگر تمریناتی را به بیمار نشان می دهد تا در خانه انجام دهد، مانند تمرینات به اصطلاح آونگ.
تمرین حرکتی نیز در مرحله سوم بیماری بسیار مهم است، زمانی که شانه یخ زده دوباره به آرامی "ذوب" می شود. آموزش مداوم با درمانگر و در خانه برای بازیابی تحرک کامل شانه بیمار در اسرع وقت مهم است.
گاهی اوقات اقدامات الکتروتراپی مختلفی مانند لیزر درمانی یا میدان مغناطیسی ارائه می شود. با این حال، اثربخشی این درمان ها برای شانه یخ زده به اندازه کافی مورد مطالعه قرار نگرفته است.
تصور می شود که اختلالات موضعی در متابولیسم به فرآیندهای التهابی شانه یخ زده کمک می کند. به طور کلی علائم برخی از اختلالات متابولیک را می توان با حذف برخی مواد غذایی کاهش داد. با این حال، در حال حاضر هیچ شواهد قطعی مبنی بر اینکه چه تغییراتی در رژیم غذایی ممکن است بر پیشرفت شانه یخ زده تاثیر داشته باشد، وجود ندارد.
دارو برای شانه یخ زده
در صورت لزوم، بیماران مبتلا به شانه منجمد داروهای مسکن و ضد التهاب، عمدتاً از گروه داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی (NSAIDs مانند دیکلوفناک، ایبوپروفن، ASA) دریافت می کنند. در فاز دو شانه یخ زده، زمانی که درد فروکش می کند، پزشک معالج مصرف این گونه مسکن ها را بر این اساس کاهش می دهد.
گاهی اوقات بیمار کورتیزون را به عنوان مثال به صورت تزریق در مفصل شانه یا به صورت قرص دریافت می کند. کورتیزون اثر ضد التهابی قوی دارد.
اگر اقدامات محافظه کارانه برای شانه یخ زده نتایج مطلوب را به همراه نداشته باشد و علائم همچنان ادامه داشته باشد، ممکن است به جراحی نیاز باشد. دو گزینه وجود دارد:
در طی آندوسکوپی مفصل (آرتروسکوپی) تحت بیهوشی عمومی، جراح چسبندگی های مفصل شانه را شل می کند. این باعث می شود مفصل دوباره تحرک داشته باشد. فقط جراحان متخصص مناسب این روش را انجام می دهند.
در طول به اصطلاح بیهوشی موبیلیزاسیون (یا دستکاری)، شانه به آرامی و به صورت کنترل شده تحت بیهوشی حرکت داده می شود تا چسبندگی های موجود در کپسول شانه پاره شود.
سیر بیماری و پیش آگهی
درمان شانه یخ زده طولانی است و نیاز به صبر از جانب بیمار دارد. به طور کلی، دوره بیماری بیش از یک تا سه سال طول می کشد. گاهی اوقات شانه یخ زده به طور کامل بهبود نمی یابد، اما محدودیت های حرکتی طولانی مدت ایجاد می کند.
آیا اقدامات پیشگیرانه وجود دارد؟
از آنجایی که علل یخ زدگی شانه، حداقل شکل اولیه، مشخص نیست، با توجه به وضعیت دانش فعلی، توصیه خاصی برای پیشگیری از این بیماری وجود ندارد.
