بررسی اجمالی
- برونشیولیت چیست؟ اصطلاح جمعی برای بیماری های التهابی راه های هوایی تحتانی با شاخه های ریز (برونشیول ها) که می توانند حاد یا مزمن باشند.
- علائم: در برونشیولیت حاد عفونی (مانند برونشیولیت RSV) رینیت، تب، گلودرد، سرفه، صداهای تنفسی، احتمالاً تنگی نفس. در برونشیت انسدادی، عمدتاً سرفه خشک و تنگی نفس به تدریج افزایش می یابد.
- تشخیص: شرح حال، معاینه فیزیکی، تصویربرداری (اشعه ایکس، CT با وضوح بالا)، تست عملکرد ریوی، اندازه گیری اشباع اکسیژن، آندوسکوپی ریه و بیوپسی ریه در صورت لزوم.
برونشیولیت چیست؟
"برونشیولیت" یک اصطلاح جمعی برای بیماری های مختلف دستگاه تنفسی تحتانی است که به روش های مختلف ایجاد می شود و همچنین می تواند متغیر باشد. این یا التهاب یا انسداد (محو شدن) بهترین راه های هوایی (برونشیول ها) به دلیل التهاب و همچنین بافت مجاور است.
راه های هوایی تحتانی
قطر آنها کمتر از یک میلی متر است. دیواره های نازک آنها حاوی فیبرهای ماهیچه صاف است که قطر راه های هوایی را از طریق آرامش و تنش تنظیم می کند. دیواره ها در داخل با یک غشای مخاطی پوشیده شده اند (مانند کل دستگاه تنفسی). برونش ها هوای استنشاق شده را به مکان های واقعی تبادل گاز - آلوئول ها (آلوئول ها) هدایت می کنند.
علل و اشکال برونشیولیت
- برونشیولیت حاد: معمولاً توسط ویروس ها یا سایر عوامل عفونی (برونشیولیت عفونی)، در موارد دیگر، به عنوان مثال، با استنشاق گازها / سموم، مایعات یا جامدات، یا در نتیجه گرانولوماتوز Wegener (گرانولوماتوز همراه با پلی آنژیت) ایجاد می شود.
اگر علت برونشیولیت حاد یا مزمن ناشناخته باقی بماند، پزشکان آن را به عنوان برونشیولیت ایدیوپاتیک معرفی می کنند.
سایر علل احتمالی برونشیولیت انسدادی بیماری های پارانشیم ریه (بیماری های بینابینی ریه)، بیماری های روماتیسمی، گازهای سمی یا داروها هستند. واکنش های رد پس از پیوند قلب-ریه، ریه یا مغز استخوان نیز می تواند باعث ایجاد تصویر بالینی شود. به این سندرم برونشیولیت انسدادی (BOS) می گویند.
بیماری دیگر: برونشیولیت انسدادی همراه با ذات الریه سازمان دهنده
کودکان اغلب مبتلا می شوند
برونشیولیت عفونی حاد گسترده است و معمولاً توسط ویروس ها، عمدتاً ویروس سنسیشیال تنفسی (ویروس RS) ایجاد می شود. در درجه اول کودکان بین دو تا شش ماهگی را تحت تاثیر قرار می دهد. در دوران نوزادی، برونشیولیت حاد شایع ترین عفونت ویروسی دستگاه تنفسی تحتانی است. در سال اول زندگی، برونشیولیت شایع ترین دلیل بستری شدن در بیمارستان است.
آیا برونشیولیت قابل درمان است؟
برونشیولیت RSV
برونشیولیت RSV در نوزادان نارس (1.2 درصد)، کودکان مبتلا به بیماری مزمن ریوی دیسپلازی برونکوپولمونری (4.1 درصد) و کودکان با نقص مادرزادی قلبی (5.2 درصد) میزان مرگ و میر کمی بالاتر دارد.
برای اطلاع از اینکه چه عواملی – علاوه بر نارس بودن، دیسپلازی برونش ریوی و نقص مادرزادی قلب – منجر به یک دوره شدید عفونت RSV می شود، اینجا را کلیک کنید.
برونشیت انسدادی
برونشیت: علائم چیست؟
برونشیولیت عفونی حاد به طور کلی با علائم غیر اختصاصی عفونت تنفسی مانند رینیت، تب خفیف، گلودرد و سرفه ظاهر می شود. در بیشتر موارد، برونشیولیت RSV است:
معمولاً، سرفه پس از آن مشخص‌تر و تولیدکننده‌تر می‌شود (یعنی همراه با خلط)، و مشکلات تنفسی و حتی تنگی نفس رخ می‌دهد: تعداد تنفس افزایش می‌یابد، یعنی بیمار سریع‌تر نفس می‌کشد. هنگام تنفس، سوراخ های بینی اغلب تنظیم می شوند و از ماهیچه های تنفسی کمکی برای حمایت استفاده می شود. مورد دوم را می توان با جمع شدن پوست در حفره گردن یا بین دنده ها در طول تنفس تشخیص داد.
در موارد شدید، کمبود اکسیژن با تغییر رنگ مایل به آبی پوست/غشاهای مخاطی (سیانوز) آشکار می شود.
سایر علائم برونشیولیت RSV شامل اختلال در وضعیت عمومی و مشکلات مربوط به مصرف غذا (رفلاکس، استفراغ، امتناع از نوشیدن در نوزادان) است. دومی می تواند به سرعت منجر به کم آبی در نوزادان شود.
در نوزادان کمتر از سه ماه، دیسترس تنفسی اغلب تنها علامت برونشیولیت RSV است.
برونشیت: تشخیص
برای تشخیص برونشیولیت، پزشک باید سایر بیماری های ریوی با علائم مشابه را رد کند. برای این منظور چندین معاینه ضروری است.
سابقه پزشکی و معاینه فیزیکی
- چه مدت علائم وجود دارد؟ آیا آنها به طور ناگهانی یا به آرامی رشد کردند؟
- علائم دقیقاً چیست؟
- آیا تنفس مشکل است یا تنگی نفس وجود دارد؟
- آیا شرایطی از قبل شناخته شده مانند بیماری بافت همبند (کلاژنوز) وجود دارد؟
- آیا شما / آیا کودک در گذشته پیوند عضو یا مغز استخوان داشته است؟
- آیا شما یا فرزندتان دارویی مصرف می کنید؟ اگر بله کدومشون؟
- آیا افراد سیگاری در خانه شما زندگی می کنند؟
پس از آن معاینه فیزیکی انجام می شود. پزشک با گوشی پزشکی به ریه‌های بیمار گوش می‌دهد و به صداهای تنفسی گوش می‌دهد: صدای تروق یا خش‌خش تنفس از علائم شایع برونشیولیت است. اگر ریه ها به دلیل بیماری بیش از حد باد کرده باشند، صداهای تنفسی ضعیف می شوند.
هر بیمار مبتلا به برونشیولیت صداهای تنفسی قابل توجهی ندارد.
تشخیص تصویربرداری
در برخی از بیماران، معاینه با اشعه ایکس قفسه سینه (قفسه سینه با اشعه ایکس) ضروری است. این امر به ویژه در یک دوره شدید و غیر معمول بیماری مشاهده می شود.
تست عملکرد ریوی و اشباع اکسیژن
پالس اکسیمتری میزان انتقال اکسیژن در خون را اندازه گیری می کند. اگر بافت ریه آسیب ببیند، تبادل اکسیژن دیگر نمی تواند با سرعت معمول انجام شود. در نتیجه اشباع اکسیژن خون کاهش می یابد. اگر اشباع طبیعی باشد، نیازی به بررسی بیشتر نیست. اگر پالس اکسیمتری مقدار بسیار پایینی را نشان دهد و در عین حال مشکلات تنفسی تا تنگی نفس وجود داشته باشد، این امر از تشخیص برونشیولیت پشتیبانی می کند.
آندوسکوپی ریه و بیوپسی
در طول آندوسکوپی ریه (برونکوسکوپی)، پزشک ابزار انعطاف پذیر لوله ای شکل (اندوسکوپ) را از طریق دهان یا بینی بیمار وارد نای می کند. لوله نازک یک دوربین کوچک و یک منبع نور را در قسمت جلویی خود حمل می کند. پزشک می تواند از آن برای مشاهده راه های هوایی از داخل استفاده کند و بنابراین هرگونه تغییر در غشاهای مخاطی را تشخیص دهد.
برونشیت: درمان
درمان برونشیولیت بستگی به علت و شدت بیماری دارد. از آنجایی که در بسیاری از موارد توصیه های درمانی قابل اجرا وجود ندارد، درمان معمولاً به صورت جداگانه برای هر بیمار تطبیق داده می شود.
اگر برونشیت با بیماری دیگری (مانند آسم، آرتریت روماتوئید، کولیت اولسراتیو و غیره) همراه باشد، این نیز باید به طور مناسب درمان شود.
درمان برونشیولیت RSV
نوشیدن مایعات کافی مهم است. این امر باعث می شود که مخاط موجود در مجاری تنفسی مایع تر شود و در نتیجه سرفه راحت تر شود.
همچنین ممکن است در صورت نیاز به بیماران دارو داده شود. یک ضد تب (مانند پاراستامول، ایبوپروفن) در برابر تب بالا کمک می کند. اسپری بینی ضد احتقان می تواند تنفس را در مجاری هوایی که به شدت گرفتگی دارند بهبود بخشد.
در مورد برونشیول‌های منقبض شده، بیماران داروهای خاصی را از طریق استنشاقی دریافت می‌کنند تا راه‌های هوایی گشاد شوند.
درمانهای خانگی
برای دوره خفیف برونشیولیت RSV، درمان های خانگی می توانند به بهبودی کمک کنند:
استنشاق یک درمان خانگی ثابت شده برای سرفه و سرماخوردگی است: بیمار حوله ای را روی سر خود قرار می دهد، صورت بدون پوشش خود را روی یک قابلمه یا کاسه آب داغ نگه می دارد و بخارهای بالا رفته را عمیقا استنشاق می کند. این غشاهای مخاطی آسیب دیده را آرام می کند، راه های هوایی را باز می کند و به سرفه کردن ترشحات کمک می کند.
یکی دیگر از درمان های خانگی برای برونشیولیت، شستشوی بینی (دوش بینی) است. همچنین به رینیت و راه های هوایی مخاطی کمک می کند. در این روش، حفره بینی با محلول نمکی کاملاً شسته می شود. این کار میکروب ها را از راه های هوایی فوقانی خارج می کند و ترشحات را شل می کند.
کمپرس خنک و مرطوب گوساله به مقابله با تب کمک می کند. آنها گرمای بدن را به محیط پراکنده می کنند که باعث کاهش دمای بدن می شود. در اینجا می توانید نحوه ساخت و اعمال کمپرس را بیابید.
درمان در بیمارستان
در صورتی که سیر بیماری شدید و با دیسترس تنفسی و اشباع کم اکسیژن در خون باشد، فرد مبتلا باید در بیمارستان بستری شود. همچنین، اگر نوزادی مبتلا باشد که به دلیل برونشیولیت از نوشیدن خودداری کند و در معرض خطر کم آبی باشد، نمی توان از بستری شدن در بیمارستان اجتناب کرد.
درمان سایر اشکال برونشیولیت
عوامل ضد ویروسی (ضد ویروسی) برای درمان برخی از اشکال برونشیولیت ویروسی در دسترس هستند. به عنوان مثال، اگر عفونت با ویروس های هرپس سیمپلکس (HSV) وجود داشته باشد، آسیکلوویر می تواند کمک کند.
برونشیت: پیشگیری
از آنجایی که انواع مختلف برونشیولیت وجود دارد، نمی توان به طور کلی توصیه های معتبری برای پیشگیری از بیماری ارائه داد. با این حال، به طور کلی، نکات زیر می تواند به حفظ سلامت ریه ها و کاهش خطر ابتلا به بیماری های ریوی کمک کند:
- مصرف مایعات کافی: حداقل 1.5 لیتر در روز بنوشید (آب، آب معدنی، چای، و غیره) - این باعث مایع شدن ترشحات در راه های هوایی می شود.
- اجتناب از نیکوتین: سیگار را ترک کنید یا در وهله اول سیگار نکشید. همچنین از سیگار کشیدن غیرفعال خودداری کنید (یعنی ماندن در داخل خانه در اتاق های پر از دود).
- ورزش منظم: این کار باعث سلامت عمومی و تقویت سیستم ایمنی بدن می شود.
- از داروها طبق دستور استفاده کنید: همیشه هنگام استفاده از داروها (حتی بدون نسخه) دقیقاً دستورالعمل های پزشک یا داروساز خود را دنبال کنید.
شیردهی برای نوزادان نیز مفید است. نوزادانی که با شیر مادر تغذیه می‌شوند کمتر از نوزادانی که با شیشه شیر تغذیه می‌شوند، دچار بیماری‌های تنفسی می‌شوند.
برونشیولیت RSV: پیشگیری
برای محافظت در برابر برونشیولیت شایع RSV، کارشناسان اقدامات بهداشتی و واکسیناسیون RSV را برای کودکان در معرض خطر توصیه می کنند.
اقدامات بهداشتی
- شستن مرتب و مناسب دست ها
- عطسه و سرفه کردن در ناحیه آرنج یا داخل دستمال (نه در دست)
- اسباب بازی های کودک خود را به طور منظم و کامل تمیز کنید
- اگر شما یا فرزندتان علائمی را نشان می‌دهد، از مراجعه به مراکز اجتماعی خودداری کنید
- خودداری از کشیدن سیگار (به ویژه در اطراف کودکان)
