بررسی اجمالی
- موقعیت شوک به چه معناست؟ در وضعیت شوک، کمک رسان، پاهای قربانی را که صاف به پشت دراز کشیده بالاتر از سر قرار می دهد. این برای جلوگیری از بیهوش شدن آنها یا فروپاشی گردش خون آنها است.
- وضعیت شوک به این صورت است: قربانی را صاف به پشت روی زمین قرار دهید، پاهای او را حدود 20 تا 30 درجه بالاتر از قسمت بالایی بدن/سر روی یک جسم جامد (مثلاً مدفوع) قرار دهید یا آنها را بالا نگه دارید.
- در چه مواردی؟ برای انواع شوک
- خطرات: هیچ، مگر اینکه در موارد اشتباه از موقعیت شوک استفاده شود (به بخش «احتیاط!» مراجعه کنید).
احتیاط!
- از موقعیت شوک برای شوک ناشی از قلب (شوک قلبی، به عنوان مثال حمله قلبی) استفاده نکنید – موقعیت شوک فشار بیشتری بر قلب وارد می کند!
- از وضعیت شوک برای هیپوترمی شدید، دیسترس تنفسی، شکستگی استخوان، صدمات قفسه سینه و شکم یا آسیب به سر و ستون فقرات استفاده نکنید! در مورد جراحات و زخم های بالای لگن، موقعیت شوک باعث افزایش جریان خون در آنجا می شود.
موقعیت یابی شوک چگونه کار می کند؟
موقعیت شوک (وضعیت شوک) در کمک های اولیه برای تثبیت گردش خون بیمار تا رسیدن اورژانس استفاده می شود. اگر قربانی هنوز هوشیار باشد استفاده می شود.
نحوه انجام موقعیت شوک:
- پاهای او را در حدود 20 تا 30 درجه یا حدود 30 سانتی متر بالاتر از قسمت بالای سر/تنه قرار دهید. می توانید آنها را نگه دارید یا روی جعبه، پله و غیره قرار دهید. این کار باعث بهبود جریان خون به مغز و سایر اندام ها می شود.
- قربانی را گرم نگه دارید، برای مثال با یک ژاکت یا پتو (نجات).
- با فردی که دراز کشیده است با اطمینان صحبت کنید و از ایجاد هر گونه هیجان بیشتر در او خودداری کنید.
- تا زمان رسیدن اورژانس، تنفس و نبض بیمار را به طور منظم بررسی کنید.
- سعی کنید خونریزی را متوقف کنید (مثلاً با بانداژ فشاری).
خون از پاها در هنگام قرارگیری شوک به مرکز بدن باز می گردد. بنابراین اندام های حیاتی بهتر با اکسیژن تامین می شوند. بهتر است فرد مبتلا را روی یک پتو دراز بکشید و آنها را بپیچید. این از هیپوترمی جلوگیری می کند. با اطمینان خاطر با بیمار صحبت کنید و از هرگونه فشار غیر ضروری خودداری کنید. اگر بیمار قبل از رسیدن اورژانس هوشیاری خود را از دست داد، آنها را در وضعیت بهبودی قرار دهید.
در صورت شوک به بیمار اجازه ندهید چیزی بخورد یا بنوشد.
شوک چیست؟
پزشکان بین انواع مختلف شوک از جمله
- شوک هیپوولمیک (که در اثر کمبود حجم، یعنی از دست دادن شدید مایع/خون ایجاد می شود)
- شوک قلبی (که توسط ظرفیت پمپاژ ناکافی قلب ایجاد می شود، به عنوان مثال در صورت حمله قلبی، میوکاردیت یا آمبولی ریه)
- شوک آنافیلاکتیک (واکنش آلرژیک شدید)
- شوک سپتیک (در زمینه مسمومیت خون = سپسیس)
- شوک نوروژنیک (در صورت عدم تنظیم فشار خون مرتبط با عصب، به عنوان مثال آسیب نخاعی)
شوک را می توان با علائمی مانند پوست رنگ پریده، لرز، لرزش، عرق سرد، بی قراری و اضطراب تشخیص داد. بی حالی و اختلال در هوشیاری نیز از نشانه های شوک است.
در افراد مجروح و/یا بیمار همیشه باید منتظر شوک بود. به ویژه کودکان کوچک در ابتدا ممکن است به نظر خوب به نظر برسند تا زمانی که ناگهان از بین بروند.
چه زمانی موقعیت شوک را انجام دهم؟
اگر فرد آسیب دیده هنوز هوشیار باشد و به تنهایی نفس بکشد، موقعیت یابی شوک انجام می شود. به طور کلی در موارد زیر در نظر گرفته می شود:
- شوک کمبود حجم (مگر اینکه به دلیل خونریزی شدید در قسمت بالایی بدن باشد، زیرا موقعیت شوک باعث افزایش جریان خون در آنجا و در نتیجه از دست دادن خون می شود)
- شوک آنافیلاکتیک (آلرژیک).
- شوک سپتیک
چه زمانی نباید از موقعیت شوک استفاده کنم؟
از موقعیت شوک استفاده نکنید
- شوک قلبی و به طور کلی بیماری های قلبی
- پریشانی تنفسی
- آسیب های سر و ستون فقرات
- صدمات قفسه سینه و شکم (به طور کلی برای زخم های بالای لگن)
- استخوان های شکسته
- هیپوترمی شدید
خطرات مرتبط با موقعیت شوک
به‌عنوان کمک‌کننده اولیه، نمی‌توانید کار زیادی با موقعیت شوک انجام دهید – مگر اینکه در مواردی که موقعیت شوک توصیه نمی‌شود از آن استفاده کنید. به عنوان مثال، اگر پاهای بیمار را که از سر، قفسه سینه یا شکم خونریزی می کند، بالا بیاورید، این می تواند خونریزی را افزایش دهد.
اگر بیمار دچار آسیب نخاعی را در وضعیت شوک قرار دهید، حرکت دادن آنها می تواند آسیب را تشدید کند.
اگر فردی به شدت هیپوترمی باشد، موقعیت شوک با نیت خوب می تواند باعث شود که مقدار زیادی خون سرد به مرکز بدن برگردد. این می تواند هیپوترمی را تشدید کند.
وضعیت شوک برای بیماران مبتلا به شوک ناشی از قلب (شوک قلبی) نیز می تواند بسیار خطرناک باشد - افزایش رفلاکس خون ناشی از بالا بردن پاها فشار بیشتری را بر قلب ضعیف پمپاژ می کند.
