لیز چیست؟
لیز یا لیز درمانی (ترومبولیز) شامل حل کردن لخته های خون در یک رگ با دارو است.
این می تواند یا در محلی که لخته خون تشکیل شده است (ترومبوز) اتفاق بیفتد، یا اینکه لخته توسط جریان خون حمل می شود و جریان خون را در جای دیگری از سیستم عروقی منقبض یا مسدود می کند (آمبولی). به عنوان مثال، یک ترومبوز که در ساق پا ایجاد شده است، می تواند شل شود و باعث آمبولی ریه شود - یعنی یک رگ در ریه را مسدود کند.
چه زمانی لیز را انجام می دهید؟
لیز درمانی در موارد زیر انجام می شود:
- انسداد حاد عروق محیطی (به عنوان مثال در پا)
- انفارکتوس حاد میوکارد (انفارکتوس حاد میوکارد)
- سکته مغزی ایسکمیک
- بیماری انسداد شریان محیطی مزمن (به نام «پای سیگاری» یا «بیماری خریدار پنجره»)
- آمبولی ریوی
با هر دقیقه ای که قبل از شروع لیز می گذرد، بافت های کمتری از بدن می میرند. بنابراین، پنجره های زمانی مشخصی برای شروع درمان حاد تعیین می شود. اگر درمان لیز خیلی دیر شروع شود، لخته به سختی می تواند با دارو حل شود.
در حین لیز چه کاری انجام می شود؟
پزشک داروها را از طریق یک دسترسی وریدی تجویز می کند که یا به طور مستقیم لخته خون را تجزیه می کند یا آنزیم های تجزیه خود بدن (پلاسمینوژن) را فعال می کند. در بیش از نیمی از موارد، رگ گرفتگی به این روش ظرف 90 دقیقه دوباره باز می شود.
- اسید استیل سالیسیلیک (ASA) از تجمع پلاکت های خون (ترومبوسیت ها) و در نتیجه بزرگ شدن لخته خون جلوگیری می کند. بنابراین آسیب بافت محدود می شود.
- هپارین در سیستم لخته شدن خون دخالت می کند و از بزرگ شدن ترومبوز جلوگیری می کند.
در این شکل از آنژیوپلاستی، از کاتتر بالونی برای گشاد کردن گرفتگی عروق کرونر استفاده می شود. با این حال، یک پیش نیاز این است که یک مرکز قلب و عروق در نزدیکی وجود داشته باشد که بتوان این روش را انجام داد. اگر چنین مرکزی بیش از 90 دقیقه فاصله داشته باشد، درمان اولیه لیز باید در محل شروع شود.
خطرات لیز چیست؟
پس از لیز باید از چه چیزهایی آگاه باشم؟
پس از درمان موفقیت آمیز ترومبولیتیک برای انفارکتوس میوکارد، آریتمی قلبی اغلب رخ می دهد. بنابراین، بیماران پس از لیز به شدت تحت نظر هستند.
