بررسی اجمالی
- علائم: نواحی کاملا مشخص و قرمز شده پوست پوشیده از فلس های نقره ای، خارش شدید
- علل و عوامل خطر: استعداد ژنتیکی، واکنش خود ایمنی در پوست، محرک های احتمالی عود عبارتند از استرس، عفونت ها، تغییرات هورمونی، تحریک و آسیب پوست.
- تشخیص: معاینه فیزیکی، نمونه پوست در صورت لزوم
- درمان: دارو، به عنوان مثال پمادها و کرم‌های ضدالتهابی با اوره و اسید سالیسیلیک، تعدیل‌کننده‌های ایمنی، مهارکننده‌های TNF-alpha، مهارکننده‌های اینترلوکین و تکنیک‌های آرام‌سازی
- پیشرفت و پیش آگهی: پسوریازیس قابل درمان نیست. با درمان مناسب می توان تعداد، مدت و شدت شعله ور شدن را کاهش داد. رهایی کامل از علائم نادر است
- پیشگیری: کاهش استرس، تغییر رژیم غذایی، اجتناب از الکل و نیکوتین
پسوریازیس چیست؟
پسوریازیس یک بیماری پوستی التهابی و غیر مسری است. تقریباً همیشه مزمن با یک دوره عودکننده است. یک علامت معمولی پوسته پوسته شدن شدید پوست است.
پسوریازیس چگونه شروع می شود؟
از نظر ظاهری، نواحی آسیب دیده پوست گاهی کوچک و منقطع، اما گاهی بزرگتر هستند. آنها همچنین اغلب بسیار خارش دارند. گاهی اوقات پسوریازیس بدون خارش نیز رخ می دهد.
پوسته های سطحی به راحتی خراشیده می شوند. از سوی دیگر، پوسته‌های عمیق‌تر، محکم‌تر روی لایه‌ای جوان و نازک از پوست می‌نشینند. اگر این لایه از پوسته ها برداشته شود، خونریزی های پوستی کوچک و منقطع ظاهر می شود (پدیده نقطه ای).
پلاک‌ها معمولاً در نواحی زیر از بدن ظاهر می‌شوند:
- آرنج ها
- زانو
- ناحیه ساکروم
- سر مویی
- باسن و چین گلوتئال
- ناحیه پشت گوش
- ناحیه ناف
در برخی موارد، پاها و کف پا، دست ها، انگشتان دست و نوک انگشتان درگیر می شوند. پسوریازیس در صورت نیز رخ می دهد، به عنوان مثال در بینی، پیشانی، دهان یا چشم ها و پلک ها.
در برخی از مبتلایان، پسوریازیس در ناحیه تناسلی نیز ظاهر می‌شود: در زنان روی مونس پوبیس و واژن، در مردان پسوریازیس در اندام‌های تناسلی مانند آلت تناسلی، گلن یا کیسه بیضه رخ می‌دهد.
در موارد شدید، تغییرات پوستی ملتهب محدود به نواحی خاصی نیست، بلکه در مناطق وسیعی از پوست بدن گسترش می‌یابد.
اشکال خاص پسوریازیس
علاوه بر پسوریازیس ولگاریس، بسیاری از اشکال دیگر پسوریازیس وجود دارد که علائم مختلفی را ایجاد می کنند. مهمترین آنها در زیر توضیح داده شده است:
گوتاتای پسوریازیس
هنگامی که عفونت غلبه کرد، معمولاً پسرفت می کند - یا به پسوریازیس ولگاریس مزمن تبدیل می شود. در این مورد، تکه ها معمولاً به این تعداد نیستند، اما بزرگتر هستند. آنها عمدتا در تنه، بازوها و پاها ظاهر می شوند.
پسوریازیس فورانی-اگزانتماتیک
پسوریازیس فوران‌آمیز شکلی از پسوریازیس روده‌ای است. همچنین به طور عمده پس از عفونت رخ می دهد، اما همچنین به عنوان اولین شکل از یک بیماری جدید (تظاهرات اولیه) با پسوریازیس رخ می دهد.
در عرض چند هفته، کانون‌های کوچک و اغلب بسیار خارش‌دار در مناطقی از بدن ظاهر می‌شوند که «پسوریازیس طبیعی» (پسوریازیس ولگاریس) رخ نمی‌دهد. پسوریازیس فورانی-اگزانتماتیک به خودی خود بهبود می یابد یا مزمن می شود.
پسوریازیس اگزوداتیو
پسوریازیس اگزوداتیو یک شکل بسیار التهابی پسوریازیس است. معمولاً با علائم پسوریازیس فورانی-اگزانتماتیک شروع می شود. سپس نواحی آسیب دیده بسیار قرمز می شوند و متعاقباً یک "درز" ملتهب ایجاد می کنند. ترشحات زخم به سطح می آیند و ضایعات پسوریازیس را به شکل پوسته های زرد رنگ می پوشانند.
پسوریازیس پوسچولار
اریترودرمی پسوریاتیک
اریترودرمی پسوریاتیک یک شکل نادر پسوریازیس است که در آن کل پوست قرمز و ضخیم می شود. این باعث سفت‌تر شدن آن می‌شود و گاهی اوقات روی مفاصل پاره می‌شود و به اصطلاح شکاف‌هایی ایجاد می‌کند. پوسته پوسته شدن در این شکل کمتر مشخص می شود. به دلیل التهاب گسترده پوست، بیماران معمولاً علائم عمومی مانند تب، خستگی و احساس بیماری را نشان می دهند.
اریترودرمی پسوریاتیک معمولاً پس از اشعه ماوراء بنفش قوی، درمان موضعی تهاجمی یا یک بیماری ویروسی یا باکتریایی رخ می دهد.
معکوس پسوریازیس
پسوریازیس اینورسا عمدتاً در مناطقی از بدن که سطوح پوست به یکدیگر ساییده می‌شوند، به عنوان مثال زیر بغل یا سینه‌ها، در چین‌های شکمی و مقعدی روی باسن و پشت زانوها رخ می‌دهد. در مورد پسوریازیس اینورسا، پوشش پوسته‌دار وجود ندارد زیرا در اثر اصطکاک پوست جدا می‌شود.
پسوریازیس پوست سر
در اکثر بیماران، پسوریازیس پوست سر را نیز تحت تاثیر قرار می دهد. پلاک ها اغلب فراتر از خط مو گسترش می یابند و به وضوح روی پیشانی یا گردن قابل مشاهده هستند. این به ویژه برای افراد مبتلا ناراحت کننده است، زیرا تغییرات پوست در اینجا به سختی پنهان می شود.
می توانید در مقاله پسوریازیس – پوست سر بیشتر در مورد این شکل از پسوریازیس مطالعه کنید.
آرتریت روده ای
می توانید اطلاعات دقیق تری در مورد این شکل از پسوریازیس در مقاله آرتریت پسوریاتیک پیدا کنید.
پسوریازیس ناخن
پسوریازیس اغلب ناخن های دست و پا را نیز درگیر می کند. در بیشتر موارد، نه تنها یک ناخن، بلکه چندین ناخن تحت تأثیر قرار می گیرد. الگوهای مختلف لکه های مشخصه روی ناخن ها معمولی هستند. ناخن ها نیز اغلب استحکام خود را از دست می دهند - متخلخل یا حتی شکننده می شوند.
می توانید اطلاعات بیشتری در مورد این جنبه خاص پسوریازیس در متن پسوریازیس ناخن بیابید.
پسوریازیس در نوزادان و کودکان
علائم پسوریازیس در کودکان گاهی با بزرگسالان متفاوت است. به عنوان مثال، کودکان کوچک اغلب فقط لکه های کوچکی را روی صورت و در طرفین خم کننده مفاصل نشان می دهند. در نوزادان مبتلا به پسوریازیس، راش در ناحیه پوشک و در ناحیه کشاله ران وجود دارد.
نشانه احتمالی پسوریازیس این است که محصولات مراقبتی و درمان های معمولی برای درماتیت پوشکی تصویر بالینی را بهبود نمی بخشد.
علت پسوریازیس چیست؟
علت دقیق پسوریازیس (پسوریازیس ولگاریس) هنوز مشخص نیست. با این حال، اکنون پزشکان از عوامل مختلفی که در ایجاد این بیماری نقش دارند، آگاه هستند.
تمایل ژنتیکی
سیستم ایمنی نادرست
نقش اصلی در شیوع این بیماری، سیستم ایمنی است. سلول‌های ایمنی به شعله‌ور شدن پسوریازیس واکنش نشان می‌دهند، همانطور که به یک آسیب پوستی واکنش نشان می‌دهند: آنها واکنش‌های التهابی در پوست ایجاد می‌کنند و فرآیندهای نوسازی پوست را تسریع می‌کنند. به همین دلیل است که تعداد بیش از حد سلول های جدید پوست دائما در حال شکل گیری است. به طور معمول، اپیدرم ظرف چهار هفته خود را تجدید می کند. در بیماران مبتلا به پسوریازیس سه تا چهار روز طول می کشد.
محرک پسوریازیس
طیف وسیعی از عوامل وجود دارد که باعث تحریک پسوریازیس یا تحریک یک عود جدید می شود:
عفونت
در طول عفونت، سیستم ایمنی نه تنها در برابر عوامل بیماری زا، بلکه در برابر پوست سالم نیز قرار می گیرد. در اصل، ممکن است هر عفونتی باعث تشدید پسوریازیس شود - به عنوان مثال عفونت با استرپتوکوک (باکتری هایی که باعث ذات الریه و عفونت های مجاری ادراری، از جمله موارد دیگر)، سرخک، عفونت شبیه آنفولانزا، عفونت HIV یا التهاب مزمن.
فشار
در برخی از بیماران پسوریازیس، این بیماری در زمان استرس عاطفی شدید، به عنوان مثال پس از مرگ بستگان، استرس مدرسه یا از دست دادن شغل بروز می کند.
تغییرات هورمونی
آسیب های پوستی
بریدگی و خراشیدگی، سوختگی و حتی آفتاب سوختگی گاهی باعث شعله ور شدن می شود.
تحریک مکانیکی
خراشیدن، فشار، به عنوان مثال ناشی از کمربند تنگ یا پارگی لباس، از دیگر عوامل محرک احتمالی هستند.
دارو
برخی از داروها نیز در برخی موارد باعث تشدید پسوریازیس می شوند. از جمله موارد زیر است:
- داروهای ضد فشار خون (مهارکننده‌های ACE، مسدودکننده‌های بتا)
- داروهای کاهش دهنده کلسترول (استاتین ها)
- داروهای مسکن (ASS، ایبوپروفن، دیکلوفناک)
- اینترفرون
- داروی مالاریا و روماتیسم
- برخی از آنتی بیوتیک ها (مانند تتراسایکلین ها)
پسوریازیس چگونه تشخیص داده می شود؟
پزشک پسوریازیس را با تغییرات پوستی معمولی که معمولاً در نواحی مشخص بدن مانند آرنج‌ها، زانوها، چین‌های سرینی و سر مودار رخ می‌دهد، تشخیص می‌دهد.
یک آزمایش ساده پوستی نشانه روشنی را ارائه می دهد: برای پسوریازیس معمول است که خونریزی پوستی نقطه ای زمانی رخ می دهد که آخرین لایه پوسته از ناحیه آسیب دیده برداشته شود.
ناخن ها نیز اغلب با پسوریازیس تغییر می کنند: لکه دار، زرد و شکننده هستند. چنین تغییراتی در ناخن ها شک به پسوریازیس را تقویت می کند.
اگر تشخیص نامشخص باشد، پزشک یک نمونه پوست (بیوپسی) می گیرد تا سایر بیماری ها با علائم مشابه را رد کند. این شامل
- بیماری های قارچی
- گلسنگ پوست
- سیفلیس
- نورودرماتیت
پسوریازیس چگونه درمان می شود؟
در حال حاضر هیچ درمانی برای پسوریازیس وجود ندارد. با این حال، شدت و تعداد شعله ور شدن را می توان به طور قابل توجهی با رویکردهای درمانی مانند دارو یا تکنیک های آرام سازی کاهش داد.
آیا می خواهید درباره گزینه های درمانی پسوریازیس اطلاعات بیشتری کسب کنید؟ سپس مقاله پسوریازیس – درمان را بخوانید!
پسوریازیس چگونه پیشرفت می کند؟
پسوریازیس در هر سنی رخ می دهد. با این حال، اغلب برای اولین بار در بزرگسالی بروز می کند.
این بیماری در حال حاضر غیر قابل درمان است. در مراحلی پیشرفت می کند، یعنی دوره های نسبتاً بدون علامت با مراحل علائم شدید پسوریازیس متناوب می شوند. در برخی از بیماران علائم برای مدت طولانی تری به طور کامل ناپدید می شوند یا اصلا بر نمی گردند.
دوره پسوریازیس از فردی به فرد دیگر بسیار متفاوت است:
- شدت و نوع علائم پوستی
- محلی سازی (محل) علائم پوستی
- مدت زمان شعله ور شدن
- فراوانی و شدت شعله ور شدن
- طول دوره های (نسبتا) بدون علامت
چگونه می توان از پسوریازیس پیشگیری کرد؟
عوامل زیادی وجود دارد که باعث ایجاد پسوریازیس می شود. همه آنها را نمی توان تحت تأثیر قرار داد. با این حال، با اتخاذ یک سبک زندگی مناسب، بیماران پسوریازیس می توانند به کاهش دفعات و شدت شعله ور شدن کمک کنند.
نقش تغذیه در پسوریازیس را می توانید در مقاله پسوریازیس – تغذیه بخوانید.