هیپوتالاموس چیست؟
هیپوتالاموس ناحیه ای از دیانسفالون است. این شامل خوشه های سلول عصبی (هسته) است که به عنوان ایستگاه های سوئیچینگ برای مسیرهای منتهی به و از سایر قسمت های مغز عمل می کنند:
بنابراین، هیپوتالاموس اطلاعاتی را از هیپوکامپ، آمیگدال، تالاموس، جسم مخطط (گروهی از عقده های قاعده ای)، قشر سیستم لیمبیک، مغز میانی، مغز لوزی و نخاع دریافت می کند.
اطلاعات از هیپوتالاموس به مغز میانی و تالاموس و همچنین به نوروهیپوفیز (لوب خلفی غده هیپوفیز) جریان می یابد.
عملکرد هیپوتالاموس چیست؟
هیپوتالاموس واسطه بین سیستم غدد درون ریز و عصبی است: اطلاعاتی را از ایستگاه های اندازه گیری مختلف در بدن دریافت می کند (به عنوان مثال در مورد قند خون، فشار خون، دما). می تواند این پارامترها را در صورت نیاز با ترشح هورمون ها تنظیم کند.
به عنوان مثال، هیپوتالاموس دمای بدن، ریتم خواب و بیداری، احساس گرسنگی و تشنگی، میل جنسی و احساس درد را کنترل می کند.
هورمون های هیپوتالاموس را می توان به سه گروه تقسیم کرد:
هورمون های موثر
هر دو هورمون در هسته هیپوتالاموس سنتز می شوند و سپس به لوب خلفی غده هیپوفیز منتقل می شوند و از آنجا به گردش خون سیستمیک آزاد می شوند.
هورمون ها را کنترل کنید
گروه دوم از هورمون های هیپوتالاموس، هورمون های کنترل هستند که به موجب آن بین هورمون های آزاد کننده و بازدارنده تمایز قائل می شوند:
هیپوتالاموس از هورمون های آزاد کننده برای تحریک غده هیپوفیز برای سنتز و ترشح هورمون های مختلف استفاده می کند. به عنوان مثال، هورمون آزاد کننده گنادوتروپین (GnRH) باعث ترشح هورمون محرک فولیکول (FSH) و هورمون لوتئین کننده (LH) می شود.
هیپوتالاموس از هورمون های بازدارنده برای کاهش ترشح هورمون های هیپوفیز استفاده می کند. به عنوان مثال، هورمون مهارکننده آزاد کننده پرولاکتین (PIH) از ترشح پرولاکتین جلوگیری می کند.
سایر هورمون ها
هیپوتالاموس علاوه بر هورمون های موثر و کنترل کننده، دارای تعدادی هورمون دیگر (نوروپپتید) نیز می باشد. همراه با دو گروه دیگر از هورمون های هیپوتالاموس، اینها بر عملکرد غده هیپوفیز قدامی تأثیر می گذارند یا به عنوان ارتباط دهنده بین هیپوتالاموس و سایر نواحی مغز عمل می کنند.
این نوروپپتیدهای دیگر هیپوتالاموس عبارتند از، به عنوان مثال، انکفالین ها و نوروپپتید Y.
مدارهای نظارتی نظم را تضمین می کنند
مثال: تنظیم حرارت
علاوه بر بسیاری از مدارهای کنترلی دیگر، تنظیم حرارت برای بدن برای حفظ دمای هسته در حدود 37 درجه سانتیگراد مهم است. این باید - در حدود معین - همیشه ثابت باشد. برای رسیدن به این هدف، بدن دارای «حسگرها» در پوست و اندامها است - انتهای عصبی آزاد سلولهای عصبی حساس. اطلاعات آنها به تالاموس و سپس به هیپوتالاموس منتقل می شود.
اگر دمای هسته بدن کاهش یابد، یک مدار کنترل برای تنظیم دما فعال می شود. هیپوتالاموس هورمون TRH (هورمون آزاد کننده تیروتروپین) را آزاد می کند. TRH غده هیپوفیز قدامی را برای ترشح TSH (هورمون تحریک کننده تیروئید) تحریک می کند.
TSH به نوبه خود تولید هورمون تیروئید تیروکسین (T4) را تنظیم می کند. این ماده وارد بافت چربی و عضلات اسکلتی می شود و در آنجا به تری یدوتیرونین (T3) تبدیل می شود. T3 سرعت متابولیسم پایه را افزایش می دهد، تامین انرژی از کبد را افزایش می دهد و ضربان قلب را افزایش می دهد و در نتیجه دما را افزایش می دهد.
اگر دمای مرکزی بدن افزایش یابد، هیپوتالاموس صدای سمپاتیک را کاهش می دهد، که رگ های اطراف را گشاد می کند و ترشح عرق را تقویت می کند و در نتیجه بدن خنک می شود.
هیپوتالاموس در کجا قرار دارد؟
هیپوتالاموس چه مشکلاتی می تواند ایجاد کند؟
مرکز غذا خوردن و مرکز سیری در هیپوتالاموس قرار دارند. در مورد اختلالات در مرکز غذا خوردن، که می تواند ژنتیکی یا روان زا باشد، غذا دیگر جذب نمی شود - کسانی که تحت تاثیر قرار می گیرند وزن خود را کاهش می دهند. از طرف دیگر، اگر مرکز سیری مختل شود و مرکز غذا خوردن دائماً فعال باشد، هیپرفاژی ایجاد می شود، یعنی مصرف بیش از حد غذا با ایجاد چاقی.
آدنوم هیپوفیز (تومور خوش خیم غده هیپوفیز) می تواند عملکرد خود غده هیپوفیز و همچنین هیپوتالاموس را مختل کند. در نتیجه، هورمونهای خیلی زیاد یا خیلی کم تولید میشود. به عنوان مثال، آکرومگالی (بزرگ شدن بینی، چانه، انگشتان دست و استخوان های جمجمه) به دلیل تولید بیش از حد STH ایجاد می شود، در حالی که بیماری کوشینگ به دلیل تولید بیش از حد کورتیزول ایجاد می شود.
تومورهایی که در ناحیه هیپوتالاموس رشد می کنند بسیار نادر هستند و به عنوان مثال به دلیل تغییر در تولید هورمون منجر به سندرم هیپوتالاموس می شوند. با چاقی شدید و کوتاهی قد مشخص می شود.